Το 2016 ξοδεύτηκαν σε όλον τον κόσμο 17 δισεκατομμύρια δολάρια για αγορά αντηλιακών και το ποσό αυτό αυξάνεται κάθε χρόνο κατά ένα δισεκατομμύριο. Θα περίμενε κανείς ότι με τόσους τόνους δείκτη προστασίας που έχουν απλωθεί στα κορμιά των λουομένων όλης της γης, τα νέα περιστατικά καρκίνου του δέρματος θα είχαν μειωθεί. Συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Από τη δεκαετία του ’70 μέχρι σήμερα τα περιστατικά έχουν αυξηθεί κατά 200% και συνεχίζουν να αυξάνονται.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας καταγράφει δύο έως τρία εκατομμύρια μη μελανωματικούς καρκίνους (ιάσιμους) κάθε χρόνο. Το 2012 είχαμε 232.000 μελανώματα, από τα οποία τα 55.000 ήταν θανατηφόρα, ρεκόρ που σημαίνει έναν θάνατο κάθε 10 λεπτά. Ο καρκίνος του δέρματος είναι ο πιο συχνός με ποσοστό που ανέρχεται στο 40% όλων των καρκίνων. Οσο πληθαίνουν τα περιστατικά τόσο ευαισθητοποιούνται οι καταναλωτές και αυξάνονται οι πωλήσεις των αντηλιακών. Το παράδοξο όμως είναι ότι αυτό δεν περιορίζει την εμφάνιση καρκίνου του δέρματος.

Είναι ασφαλή τα φίλτρα προστασίας;
Κάποτε οι μαμάδες κυνηγούσαν τα παιδιά τους να φορέσουν ζακέτα ή να φάνε όλο τους το φαγητό. Τώρα σε κάθε ομπρέλα της παραλίας ακούγεται η ίδια κραυγή: αντηλιακό έβαλες; Η αγωνία κορυφώνεται όταν η μητέρα αποχαιρετά την κόρη για την κατασκήνωση: «Ενα πράγμα θέλω μόνο να θυμάσαι, το αντηλιακό σου». Οσο όμως κι αν εκείνες πιστεύουν ότι με αυτόν τον τρόπο θωρακίζουν την υγεία των παιδιών τους, στην πραγματικότητα οι κίνδυνοι παραμονεύουν.

Σύμφωνα με το Αμερικανικό Ιδρυμα κατά του Καρκίνου του Δέρματος, τα αντηλιακά δεν είναι πανάκεια. Η τακτική καθημερινή χρήση δείκτη προστασίας 15 ή μεγαλύτερου μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης ακανθοκυτταρικού καρκίνου του δέρματος κατά 40% και μελανώματος κατά 50%. Η Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία δίνει πολυάριθμες οδηγίες για την πρόληψη του καρκίνου του δέρματος, από μακρυμάνικα ρούχα μέχρι πλήρη αποφυγή της ηλιοθεραπείας, όμως μόνο μία μιλάει για τα αντηλιακά.

Οι υποψίες για την εξάπλωση της νόσου έχει τύχει να στραφούν ακόμα και ενάντια στα ίδια τα προϊόντα προστασίας. Η ερευνήτρια χημικός Κέρι Χάνσον του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας ανακάλυψε ότι τα φίλτρα που απλώνονται στο δέρμα καταστρέφονται από την υπεριώδη ακτινοβολία και δημιουργούν περισσότερες ελεύθερες ρίζες (μόρια που «κλέβουν» ηλεκτρόνια από τα κύτταρα οδηγώντας τα σε καρκινογένεση) απ’ ό,τι αν δεν είχε χρησιμοποιηθεί καθόλου αντηλιακό.

Οπότε; Πώς μπορούμε να προστατευτούμε από τον δείκτη προστασίας; «Βρήκαμε ότι η αντικατάσταση των φωτοκατεστραμμένων μορίων του φίλτρου με φρέσκα αρτιμελή προστατεύει ως έναν βαθμό από τη δημιουργία ελευθέρων ριζών. Γι’ αυτό πρέπει να εφαρμόζουμε κατά γράμμα τις οδηγίες του Αντικαρκινικού Ιδρύματος της Αμερικής που μιλούν για επανάληψη της επάλειψης κάθε δύο – τρεις ώρες με ποσότητα που αντιστοιχεί σε δύο κουταλιές της σούπας για όλο το σώμα. Οταν διαλέγουμε σύνθεση, προσέχουμε να περιέχει αντιοξειδωτικά όπως βιταμίνες C, E και βήτα-καροτίνη, ουσίες που εξουδετερώνουν τη δράση των ελευθέρων ριζών» σημειώνει.

Ακολουθείτε κατά γράμμα τις οδηγίες
Ακόμη όμως και αν εφαρμόζουμε τις οδηγίες κατά γράμμα, το περισσότερο που μπορούν να κάνουν τα αντηλιακά για τον καρκίνο του δέρματος είναι να προστατεύσουν κατά 50%. Για τον νοτιοαφρικανό πλαστικό χειρουργό Ντες Φερνάντες, πρωτοπόρο στην έρευνα κατά του καρκίνου του δέρματος και δημιουργό της σειράς πρόληψης Environ, υπάρχει ένας κρίκος που λείπει από την προσπάθειά μας να θωρακίσουμε το δέρμα. Και όσο λείπει τόσο θα ασθενούμε.

«Το 1981 στο Κέιπ Τάουν με επισκέφθηκε μια 19χρονη φοιτήτρια με μελάνωμα. Λίγες ημέρες αργότερα ήρθε ένας 20χρονος νεαρός με το ίδιο πρόβλημα. Ηταν και οι δύο έξυπνοι, δυναμικοί, χαρισματικοί και παλέψαμε πολύ για να θεραπεύσουμε τις κακοήθειες. Και οι δύο όμως πέθαναν προτού γίνουν 23. Η αίσθηση της αποτυχίας κρεμόταν πάνω από το κεφάλι μου σαν βαρύ σύννεφο. Επρεπε να μάθω περισσότερα για το κακόηθες μελάνωμα. Η έρευνά μου με οδήγησε σε έναν τεράστιο όγκο πληροφοριών σχετικά με τις βλάβες που προκαλεί το φως του ήλιου στο δέρμα. Η κυριότερη από αυτές είναι η καταστροφή της βιταμίνης Α.

»Τα αποτελέσματα κυμαίνονται από τη φωτογήρανση μέχρι τον καρκίνο. Η τροφοδοσία του δέρματος με βιταμίνη Α μπορεί να προλάβει και να διορθώσει τη φωτογήρανση και μπορεί αποδεδειγμένα να βοηθήσει στην πρόληψη του καρκίνου του δέρματος. Το πιο ισχυρό μόριο ηλιοπροστασίας είναι ο παλμιτικός εστέρας του ρετινοϊκού οξέος (μία από τις μορφές της Α) που σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου της Γενεύης, εξασφαλίζει έναν φυσικό SPF20» επισημαίνει. Εκτός από την τοπική χρήση βιταμίνης Α πρωί και βράδυ όλο τον χρόνο, συστήνει και συμπλήρωμα από το στόμα. «Επιπλέον, το μυστικό της ντοματόσουπας είναι ο πιο απλός τρόπος να μεγιστοποιούμε τα επίπεδα της βιταμίνης Α. Μπορείτε να τρώτε κάθε ημέρα;».

H ακτινοβολία των κινητών πιο επικίνδυνη από του ήλιου;

Ολο και περισσότερα δημοσιεύματα υποστηρίζουν πως το High Energy Visible Light (HEV ή «μπλε» φως) που εκπέμπουν οι οθόνες των κινητών, των τάμπλετ και των κομπιούτερ μπορεί να εισχωρήσει στο δέρμα, να το βλάψει, να επιταχύνει τη γήρανση, να προκαλέσει ακμή, ακόμη και εκφύλιση ωχράς κηλίδας στα μάτια. «Οι δερματικές βλάβες από το HEV μπορεί να είναι τόσο επικίνδυνες όσο αυτές που προκαλούν η UVA και η UVB μαζί» λέει η δερματολόγος κυρία Κατερίνα Λαμπρινοπούλου.

Οταν χρησιμοποιούμε αυτές τις συσκευές κάτω από τον ήλιο, η ακτινοβολία του πολλαπλασιάζεται. Ερευνα που δημοσιεύτηκε το 2015 στο «Journal of the American Academy of Dermatology» έδειξε ότι τα κινητά και τα τάμπλετ μπορεί να λειτουργούν σαν καθρέφτες και να αντανακλούν πάνω στον χρήστη την ακτινοβολία του ήλιου. Στις μετρήσεις φάνηκε ότι η δόση ακτινοβολίας UV που απορροφά ένας άνθρωπος είναι μεγαλύτερη όταν βρίσκεται μπροστά σε ένα smartphone ή ένα τάμπλετ.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ