Το Bitcoin και τα αδέλφια του

Κάποτε οι συναλλαγές γίνονταν δίνοντας ένα πράγμα και παίρνοντας κάτι άλλο που κρινόταν ως ίσης αξίας, περίπου. Αυτό λεγόταν αντιπραγματισμός και ήταν πολύ χειροπιαστό. Μετά για να πάρεις κάτι έδινες ένα δέμα με σιδερένιες βέργες, αιχμηρές στο ένα άκρο, που ο πωλητής άδραχνε με το ένα του χέρι και έτσι είχαμε τη δραχμή. Μετά εμφανίστηκαν τα νομίσματα, στη συνέχεια και τα χαρτονομίσματα.

Το 2008 είχαμε το πρώτο άυλο νόμισμα που διακινήθηκε μεταξύ υπολογιστών. Από τότε ως σήμερα γεννήθηκαν άλλα χίλια! Αυτό δείχνει και το πόσο επιτυχημένη θεωρήθηκε η ιδέα και οι εμπνευστές της, που έγιναν ζάπλουτοι, φιλοδοξούν να εξουδετερώσει τράπεζες, κρατικές υπηρεσίες και κάθε ενδιάμεσο.

Διαβάστε μια εκτεταμένη παρουσίαση σχετικά με τα λεγόμενα «κρυπτονομίσματα», τον μηχανισμό που εξασφαλίζει την αξιοπιστία τους και την επιβίωσή τους, μια έγκυρη άποψη για το μέλλον των τραπεζών στο σκηνικό αυτό και κάποιες συμβουλές για το πώς να αντιμετωπίσουμε το κάπως δυσνόητο αυτό νομισματικό προϊόν.

Σουβλάκι στη Θεσσαλονίκη, μετά σε κατάστημα δώρων εκεί γύρω, σε φαρμακείο για αντηλιακό και από εκεί με ταξί σε ενοικιαζόμενα δωμάτια στη Σκοτίνα Πιερίας. Μπαρ και ενοικίαση δωματίων στον Αλμυρό την άλλη ημέρα, σε φαρμακείο στην Καρδίτσα, γυμναστήριο στα Τρίκαλα, ένα ρολογάκι από την Κέρκυρα, Δυτική Ελλάδα πλέον, μέχρι και φακές Εγκλουβής πιο κάτω στη Λευκάδα, καφετέρια στην Πάτρα. Στην Αθήνα, γιατροί για τα δόντια, ταβέρνα, λάδι από φιστίκια στην Αίγινα, εξοχική κατοικία στην Ανδρο. Φαρμακείο στη Χερσόνησο της Κρήτης, φαγητό στα Χανιά. Και μερικά άλλα ενδιάμεσα, ΚΤΕΟ, τυπωμένα φανελάκια.

Τι είναι όλο αυτό; Η νοητή πορεία ενός επίμονου ταξιδιώτη στην Ελλάδα που καίγεται από τον καιρό του Ιουλίου και προσπαθεί να επιβιώσει ταξιδεύοντας από τον Βορρά μέχρι κάτω στην Κρήτη πληρώνοντας μόνο με Bitcoin. Ιδέα για επόμενη τηλεοπτική επιτυχία; Προς το παρόν, πιο πολύ μια πρόχειρη καταγραφή του πόσο (λίγο;) έχει διαδοθεί και στη χώρα μας το νόμισμα που δεν έχει οσμή, γεύση, ούτε καν ύλη, και έχει το αμετάφραστο, προς το παρόν, όνομα Bitcoin. (Eνας πιο λεπτομερής κατάλογος επιχειρήσεων που δέχονται πληρωμή με αυτήν την άυλη επινόηση υπάρχει εδώ: weacceptbitcoin.gr/#merchant-table).

Και έγινε το Bitcoin να το χρησιμοποιούμε όμοια με μια πιστωτική κάρτα; Τόση σκέψη και τόσος προγραμματισμός από το 2008 για κάτι τόσο απλό; Και βάζοντας δίπλα σε αυτό τη σύλληψη την Τετάρτη στη Χαλκιδική του 38χρονου Ρώσου Αλεξάντερ Βίνικ, που κατηγορείται από τις αμερικανικές αρχές ότι «από το 2011 διευθύνει εγκληματική οργάνωση η οποία κατέχει, λειτουργεί και διαχειρίζεται έναν από τους σημαντικότερους ιστότοπους ηλεκτρονικού εγκλήματος στον κόσμο, νομιμοποιώντας έσοδα (μέσα σε έξι χρόνια τουλάχιστον 4 δισεκατομμύρια δολάρια) προερχόμενα από εγκληματικές δραστηριότητες με τη χρήση μιας διαδικτυακής υπηρεσίας ανταλλαγής ψηφιακών νομισμάτων», μήπως είναι πιο πολύ φτιαγμένο για ξέπλυμα παράνομα κερδισμένων χρημάτων;

Αλλος γυρίζει την Ελλάδα ψάχνοντας για Bitcoin και άλλος τον κόσμο ολόκληρο. Εκεί έξω λοιπόν όταν βρεθείς διαπιστώνεις ότι:

Στην Αυστραλία, από την 1η Ιουλίου του 2017 το Bitcoin έχει τη μεταχείριση κανονικού νομίσματος και εξαιρείται από τον αντίστοιχο ΦΠΑ (GST). Και έτσι, αν και άυλο, αναμένεται ότι στη χώρα των καγκουρό θα πάρει φωτιά. Στη Ρωσία, πριν από έναν χρόνο, όποιος συναλλασσόταν ανοιχτά με αυτά τα νομίσματα κινδύνευε με φυλάκιση. Για το 2018 όμως ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών ανακοίνωσε πως εξετάζουν τη νομιμοποίηση του Bitcoin.

Στην Αφρική, όπως εύστοχα παρατηρήθηκε, οι περισσότεροι Αφρικανοί είναι με ένα κινητό στο χέρι, αφού δεν δουλεύουν τόσο καλά οι άλλες δικτυώσεις, μόλις καταλάβουν τι μπορεί να τους προσφέρει μια τέτοια επινόηση, με τη ροπή που έχουν προς το κάθε είδους εμπόριο μάλλον θα την αγκαλιάσουν. Στην Ιαπωνία έχει γίνει από την 1η Απριλίου ό,τι και στην Αυστραλία ενώ στην Κίνα, αφού πρώτα τον Φεβρουάριο πάγωσαν τη δυνατότητα να χρησιμοποιείς Bitcoin, τον Ιούνιο άλλαξαν γνώμη και επέτρεψαν τις ανοιχτές δοσοληψίες με αυτό. Το παράδοξο είναι πως στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής συμβαίνει με το Bitcoin ό,τι και με τη μαριχουάνα. Τυπικά δεν το έχουν κάνει… legalize. Αλλά πλέον δεν κινδυνεύεις κιόλας όταν το χρησιμοποιείς (τουλάχιστον σε ό,τι αφορά το χόρτο αυτό ισχύει στις περισσότερες Πολιτείες).

Οταν τη δεκαετία του ’90 οι Cyberpunks, άνθρωποι με δυνατές ρίζες σε πολύ καλά πανεπιστημιακά ιδρύματα όπως το ΜΙΤ, κατάφεραν να λύσουν προαιώνια προβλήματα της κρυπτογραφίας, όπως το πώς μεταφέρεται με ασφάλεια ένα κλειδί για την κρυπτογράφηση κειμένου, και εμφανίστηκαν κρυπτογραφημένα κείμενα που ούτε οι Αρχές δεν μπορούσαν να σπάσουν τον κώδικά τους (και τους παρακαλούσαν να αφήνουν μια μικρή «πόρτα» για να μπαίνουν σε ώρα ανάγκης) ήταν πλέον βέβαιο πως θα μπορούσαν να γίνονται συναλλαγές με κρυφούς τους δύο συμμετέχοντες, πωλητή και αγοραστή.

Αλλά από εκεί μέχρι το να δημιουργηθεί νόμισμα από το τίποτα υπήρχε απόσταση. Που εκμηδενίστηκε χάρη σε μια εργασία, (ψιλο)αγνώστων μέχρι σήμερα, ανθρώπων της Πληροφορικής το 2008, οπότε θεωρούμε ότι γεννήθηκε (αν και άυλο) το Bitcoin. Παραμένουν ηθελημένα στη σκιά, σχεδόν κρύβονται, ίσως και διότι έχουν γίνει τόσο επικίνδυνα, γι’ αυτούς, πλούσιοι.

Στην εργασία αυτή παρουσιάστηκε η ιδέα του Bitcoin, που είχε τεράστια οικονομική επιτυχία. Παρότι το Bitcoin και το κενό έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά. Στο μυαλό μας είναι κάτι δύσκολο να το συλλάβεις σε πρώτη προσέγγιση και λες ότι απλώς (μπορεί) να υπάρχει αλλά και πάλι πώς; Ομως και το κενό είναι γεμάτο από σωματίδια που συνεχώς κινούνται, συνήθως αλληλοεξουδετερώνονται αλλά έχει στιγμές που ενεργοποιούν και μια πιο αισθητή διαδικασία. Και στο Bitcoin, κάτω από την επιφάνεια της ταχύτατης συναλλαγής, ανεξάρτητα από το πόσο απέχουν οι δύο συναλλασσόμενοι, υπάρχει μια αέναη κίνηση (24/7/365, κάθε δευτερόλεπτο δηλαδή) με παγκόσμια εμβέλεια.

Οι εφευρέτες του Bitcoin με δυο λόγια έβγαλαν από τη μέση τις τράπεζες και τους κρατικούς μηχανισμούς και κατόρθωσαν οι συναλλαγές να γίνονται μεταξύ των δύο, κατ’ ευθείαν, αλλά με αυστηρό και αξιόπιστο έλεγχο. Οπως παλαιότερα ο ένας έδινε στον άλλον, μέσω υπολογιστή, τα τραγούδια της δισκοθήκης του (peer-to-peer, P2P). Δεν γίνονται όμως οι πληρωμές με συμβατικό χρήμα αλλά με άυλες μονάδες, που όμως κάποιοι τις δημιουργούν με τη δουλειά τους σε ένα διπλανό «ορυχείο» συνδεδεμένο με το όλο σύστημα!

Η διαφάνεια και η αξιοπιστία ήταν επιθυμητοί στόχοι στο νέο σύστημα. Κάθε συναλλαγή, από το πρώτο δευτερόλεπτο που ξεκίνησε να ρολάρει το Bitcoin, έχει καταγραφεί και συνεχίζει να καταγράφεται με το ποσό και τους εμπλεκομένους. Των εμπλεκομένων όμως τα στοιχεία μένουν κρυπτογραφημένα ενώ ένα αντίγραφο της συναλλαγής μένει στην κοινότητα όσων έχουν αναλάβει τον ρόλο του ελεγκτή-συνεταιριστή σε αυτήν την ανεξάρτητη από τις Αρχές κοινότητα.

Εχουμε μάλιστα αναπαραγωγή σε τόσα αντίγραφα ώστε όλοι αυτοί να έχουν από ένα. Πακετάρονται μάλιστα οι συναλλαγές, οπουδήποτε στον κόσμο, σε μπλοκ και κάθε περίπου 10 λεπτά συνδέονται τα καινούργια με τα προηγούμενα δημιουργώντας τα περιβόητα blockchains. Σήμερα αυτό το όλο και διογκούμενο βουνό έχει φθάσει κοντά στα 100 Gigabytes. Για να γίνει αυτό το πακετάρισμα υπάρχουν οι λεγόμενοι «εξορύκτες» που κάνουν τη δουλειά αφού πρώτα μπορέσουν, σε συνθήκες έντονου αλλά πολύ ακριβοδίκαια καθορισμένου ανταγωνισμού, να λύσουν πρώτοι κάποια προβλήματα που τους βάζει το σύστημα. Οποιος το καταφέρει παίρνει το μπλοκ και κερδίζει γι’ αυτό έναν αριθμό Bitcoin. Αυτά είναι τα καινούργια που πέφτουν μέσα στο σύστημα. Από το 2009 έως το 2012 η αμοιβή ήταν 50 Bitcoins, από το 2012 έως το 2016 πέφτει στα 25, από 2016 έως το 2020 στα 12,5 μέχρι που θα μηδενιστεί, θεωρητικά το 2140, όταν μέσα στο σύστημα θα κυκλοφορούν 21 εκατομμύρια και θα σταματήσουν να «εξορύσσονται» άλλα.

Αντίθετα από ό,τι τείνει να πιστέψει κάποιος, σε πρώτη προσέγγιση ο ρόλος των «εξορυκτών» δεν είναι να φέρνουν στην επιφάνεια το νέο χρυσάφι αλλά να πιστοποιούν ότι η συναλλαγή είναι νόμιμη κοιτάζοντας στα αντίγραφα των κατάστιχων της κοινότητας που κατέχει ο καθένας. «Γονιμοποιούν» θα λέγαμε τη συναλλαγή διαπιστώνοντας αν έχει γίνει ψεύτικη πληρωμή (να δώσει δηλαδή κάποιος το ποσόν και μετά γρήγορα να το αποσύρει, ώστε για λίγο να είναι καταγεγραμμένη η πληρωμή και να γίνει έτσι απάτη), όπως όταν έχεις δέσει με σπάγκο ένα νόμισμα, το ρίχνεις στην αυτόματη μηχανή πώλησης και μετά το τραβάς πίσω. Αν από τουλάχιστον έξι σημεία έλθει επιβεβαίωση για την ορθότητα της πληρωμής που ελέγχθηκε στα αντίστοιχα λογιστικά κατάστιχα (ledgers) μπορείς να είσαι σίγουρος. Επίσης ακυρώνεται η συναλλαγή αν αυτός που πληρώνει δεν έχει στο ηλεκτρονικό του χρηματοκιβώτιο (ή το πορτοφόλι του) το αντίστοιχο ποσό. Διότι η διαφάνεια του συστήματος σε αυτό είναι άκαμπτη. Κάθε στιγμή μπορεί να μην ξέρουμε ποιος είσαι αλλά θα ξέρουμε όλοι πόσα Bitcoins έχεις και δεν θα πληρώνεις με κάτι που δεν έχεις (λες και είσαι κράτος).

Αν και τα κρυπτονομίσματα γεννήθηκαν στον λεγόμενο Νέο Κόσμο, στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας στην Κύπρο λειτουργεί από το 2014 το πρώτο στον κόσμο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα για Digital Currency (digitalcurrency.unic.ac.cy)! Θεωρείται κορυφαίο και ασχολείται ειδικά με τα ψηφιακά νομίσματα και τη θέση τους στις σημερινές και τις μελλοντικές παγκόσμιες οικονομικές συναλλαγές. Συμμετέχουν σε αυτό ενδιαφερόμενοι για τη διαχείριση των ψηφιακών νομισμάτων από όλον τον κόσμο, αποδεικνύοντας πως πρόκειται για ένα από τα πιο «καυτά» θέματα σε διεθνές επίπεδο. Και φυσικά όσοι φοιτούν το παρακολουθούν από την οθόνη του υπολογιστή τους, όπου και αν βρίσκονται. Ζητήσαμε λοιπόν τη γνώμη του επιστημονικού διευθυντή αυτού του Μεταπτυχιακού Προγράμματος, του κ. Γιώργου Γιαγλή, καθηγητή του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, σχετικά με το φαινόμενο των ψηφιακών νομισμάτων όταν αυτά έφθασαν πλέον να υπερβαίνουν σε αριθμό τα 1.000.

Κατά την άποψη του κ. Γιαγλή, λοιπόν, «μέσα από αυτήν την ομίχλη που δημιουργούν οι εκατοντάδες κατασκευές ψηφιακών νομισμάτων, πολλά από τα οποία είναι απλώς κλώνοι των αρχικών, ξεχωρίζουν ήδη και είναι σε ανοδική πορεία λίγες σημαντικές περιπτώσεις ψηφιακών νομισμάτων που αναμένεται να πρωταγωνιστήσουν στο άμεσο μέλλον. Η κατάσταση θυμίζει αυτή στα τέλη της δεκαετίας του ’90, όπου η σημαντική καινοτομία του ηλεκτρονικού εμπορίου οδήγησε πρώτα στην αθρόα δημιουργία αλλά μετέπειτα στην εξαφάνιση πολλών φιλόδοξα αλλά πρόχειρα στημένων εταιρειών στο Διαδίκτυο, των λεγομένων «ντοτ-κομ»».

Σχετικά με το πώς ο τραπεζικός τομέας θα μπορούσε να αντιδράσει σε κάτι που φτιάχτηκε με τον ομολογημένο στόχο να τις καταργήσει, πιστεύει ότι ήδη κάποιες τράπεζες, οι πιο διορατικές, δρομολογούν τον ανασχεδιασμό τους και την επανεφεύρεση του εαυτού τους με διαφορετικές υπηρεσίες, χρεώσεις και φιλοσοφία λειτουργίας. «Πάντως λέω και στους φοιτητές μου ότι για το σουπερμάρκετ και την καφετέρια είναι προτιμότερη η πιστωτική κάρτα από τα Bitcoins ενώ εκεί που τα κρυπτονομίσματα είναι απείρως καλύτερα από το υπάρχον χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι στις διασυνοριακές συναλλαγές».

Και τονίζει το ότι οι συναλλαγές με τα κρυπτονομίσματα μπορεί να γίνονται όλο το 24ωρο και τις επτά ημέρες της εβδομάδας, με σημαντικά μικρότερο κόστος προμήθειας από τις άλλες μεθόδους (εμβάσματα τραπεζών, προπληρωμένες ή πιστωτικές κάρτες).

Στην κλασική ερώτηση για τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της ιδέας θεωρεί ότι η ταχύτητα, το χαμηλότατο κόστος και η απουσία ενδιάμεσου είναι τρεις πολύ ισχυροί λόγοι για να τα προτιμούμε, όμως στην άλλη πλευρά έχουμε ένα πολύ θολό νομοθετικό πλαίσιο, ακόμη και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης. Τέλος, εκτός από τις δύο πιο γνωστές και πιο ισχυρές εκδοχές της ιδέας, το Bitcoin και το Ether, από τις εκατοντάδες των κρυπτονομισμάτων έχει ξεχωρίσει και το Zcash, όπου οι συναλλαγές είναι «πλήρως ανώνυμες», δηλαδή βλέπεις μόνο το ότι πραγματοποιήθηκε μια συναλλαγή και τίποτα πέραν αυτού.

Εκτός λοιπόν από το πρώτο και πιο δυνατό, προς το παρόν, κρυπτονόμισμα που γεννήθηκε το 2008, έχουμε έως σήμερα και άλλα περίπου 1.000, που του μοιάζουν περισσότερο ή λιγότερο. Ποιο άλλο θα ξεχωρίσουμε;

Το αμέσως επόμενο σε… διάδοση και με ακόμη περισσότερες ικανότητες είναι το Ether, που ανήκει στη λεγόμενη Πλατφόρμα-Ethereum. Δημιουργήθηκε το 2015 από τον Βιτάλικ Μπουτέριν, έναν 21χρονο τότε Ρώσο, δευτεροετή φοιτητή που σπούδαζε στον Καναδά και τα παράτησε για να αναπτύξει περισσότερο την ιδέα του μαζί με άλλους, εκατομμυριούχους πλέον. Σήμερα έχει την υποστήριξη και εταιρειών όπως η Microsoft και η JP Morgan. Δεν πρόκειται για απλό κλώνο αλλά για κάτι που πήγε παρακάτω το Bitcoin.

Χρησιμοποιεί τη μέθοδο με τα μπλοκ αλυσίδας (blockchains) αλλά εδώ υπάρχει ο εμπλουτισμός με κάτι που ονομάζεται «έξυπνα συμβόλαια» (smart contracts) οπότε με το Ether μπορείς να διακινείς εκτός από χρηματικά ποσά και άλλες άυλες μεν αλλά γραφειοκρατικά αποδεκτές οντότητες, όπως είναι συμβόλαια και άλλα έγγραφα. Επιπλέον στα μπλοκ μπορείς να έχεις και προγραμματισμό με εντολές του τύπου «αν εκπληρωθεί αυτός ο όρος του συμβολαίου τότε να γίνει η πληρωμή», ενώ με το Bitcoin πραγματοποιούνται μόνο πληρωμές.

Στο Ethereum ο χρόνος για να διεκπεραιωθεί ένα μπλοκ είναι μόλις 14-15 δευτερόλεπτα ενώ στον ανταγωνιστή του είναι πλέον 10 λεπτά και παραπάνω, εξαιτίας των διαφορετικών πρωτοκόλλων ενέργειας. Επίσης, αντί να μειώνονται οι αμοιβές των «εξορυκτών», αυτές μένουν σταθερές για πάντα (προς το παρόν). Ετσι, αυτήν τη στιγμή θα πρέπει να το κατατάξουμε μάλλον στα μακρινά ξαδέρφια του Bitcoin.

Αντίθετα στα κοντινά θεωρείται πως ανήκει το Litecoin. Προτού εμφανιστεί το Ether, το θεωρούσαν το δεύτερο καλύτερο αφού προσέφερε μάλιστα και διεκπεραίωση κατά περίπου 7,5 λεπτά καλύτερη από το Bitcoin, λόγω του πιο αποτελεσματικού αλγορίθμου Scrypt, εξόρυξη. Σήμερα είναι αποδεκτό σε πολλά σημεία στο εξωτερικό αλλά δεν έχει τον όγκο συναλλαγών των άλλων δύο.

Το Zcash που εμφανίστηκε τον Οκτώβριο του 2016 έχει κάνει ένα βήμα περισσότερο στην απόκρυψη των στοιχείων όσων συναλλάσσονται με το ψηφιακό του νόμισμα, το ZEC. Ο εγκέφαλος αυτής της εκδοχής ψηφιακού νομίσματος είναι ο Ζούκο Γουίλκοξ και το πρώτο του επάγγελμα ήταν κρυπτογράφος. Ετσι, με τη βοήθεια συνεργατών από το Ισραήλ και το ΜΙΤ έφτιαξε ένα σύστημα που ενώ κρατάει λογαριασμό των συναλλαγών, όπως το Bitcoin, κάνει πολύ δύσκολο (ίσως και αδύνατο προς το παρόν) στους απέξω το να βρεθεί ποιοι είναι αυτοί που έκαναν μια συναλλαγή. Ενώ είναι κοινό μυστικό πως με το Bitcoin μπορούν με τη χρήση άλλου λογισμικού να ομαδοποιήσουν και τελικά να ταυτοποιήσουν τις συναλλαγές και τελικά τα στοιχεία κάποιου που «ενδιαφέρει». Βεβαίως έχουν υπάρξει αντιδράσεις, αλλά οι δημιουργοί του επιμένουν ότι προστατεύει τους επιχειρηματίες από τον αθέμιτο ανταγωνισμό ενώ αρνούνται ότι ευνοεί κυρίως όσους κινούνται στο Βαθύ Διαδίκτυο (όπου διενεργούνται ύποπτες εμπορικές πράξεις).

Μπορεί να μη σκοντάφτουμε ακόμη καθημερινά σε ΑΤΜ που διακινούν μόνο Bitcoins (ή άλλα κρυπτονομίσματα) αλλά η κίνηση αυξάνεται. Κάποια από τις μεγάλες τράπεζες ήδη δέχεται «να τα πιάσει στα χέρια της». Και το πιο περίεργο είναι πώς σε μια χώρα με «περιορισμό αναλήψεων» δεν έχουν καταλάβει οι κάτοικοί της ή τουλάχιστον οι επαγγελματίες ότι θα έπρεπε να ασχοληθούν περισσότερο με αυτόν τον τρόπο πληρωμών. Δίνει τη δυνατότητα να στείλεις ή να λάβεις ένα ποσόν κατά βούληση, οποιοδήποτε δευτερόλεπτο μέσα στον χρόνο. Σε κάποιο μέρος της Ελλάδας έχουν να λένε πως επρόκειτο οι ίδιοι οι παραγωγοί να εξασφάλιζαν την εξαγωγή μιας ποσότητας μελιού προς την Κίνα αλλά η διαδικασία τραβούσε περισσότερο από τέσσερις μήνες και αναγκάστηκαν οι άνθρωποι να ματαιώσουν την αποστολή αυτού του ευαίσθητου προϊόντος που είχε αρχίσει να κρυσταλλώνει, οπότε ο πελάτης (κακώς βέβαια) θα δυσφορούσε και εξαιτίας αυτού και της αργοπορίας στη διακίνηση των εγγράφων. Με την πλατφόρμα Ethereum ο χρόνος θα ήταν ασύγκριτα μικρότερος.

Οι πληρωμές σε Bitcoin γίνονται με τέλη αποστολής πολύ χαμηλότερα από αυτά που έχουν οι τράπεζες εντελώς παράλογα επιβάλει. Αλλο αν ένας έμπορος πληρώνει ηθελημένα και κάτι παραπάνω για να προτιμηθεί χρονικά στη διεκπεραίωση. Τα τέλη είναι μικρότερα ακόμη και από τις προπληρωμένες κάρτες.

Οι συναλλαγές με Bitcoin είναι ασφαλείς, μη αναστρέψιμες και δεν περιέχουν προσωπικές πληροφορίες ή ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα των πελατών.

Μεγάλες εταιρείες όπως η Amazon, παρότι ακόμη δεν δέχονται κατ’ ευθείαν Bitcoins, δέχονται να αγοράσεις με αυτά δωροκάρτες και μέσω αυτών να προμηθευτείς ό,τι θέλεις.

Τέλος στα ταξίδια δεν έχεις περιορισμό στο ποσό που θα πάρεις μαζί σου (αρκεί να πηγαίνεις σε χώρα όπου δέχονται το άυλο αυτό νόμισμα). Τα κρυπτονομίσματα κινούνται σε πολλά μέρη του κόσμου πλέον και ο χειρισμός τους δεν είναι πιο πολύπλοκος από το Instagram και είναι σίγουρα πιο εποικοδομητικός.