«Δεν έχουμε άλλα περιθώρια». Με αυτή τη φράση και κάνοντας λόγο για ασφυξία στον χώρο του επιστημονικού βιβλίου τρεις σύλλογοι εκδοτών απευθύνουν έκκληση στον πρωθυπουργό να αναλάβει άμεση δράση.
Σε επιστολή τους την Δευτέρα 24 Ιουλίου, που συντάχθηκε έπειτα από γενική συνέλευση των εκδοτών του επιστημονικού βιβλίου, την οποία υπογράφουν ο Σύλλογος Εκδοτών Επιστημονικού Βιβλίου (ΣΕΕΒΙ), η Ένωση Ελληνικού Βιβλίου (ΕΝΕΛΒΙ) και ο Σύνδεσμος Εκδοτών Βιβλίου (ΣΕΚΒ), οι εκδότες που κυκλοφορούν επιστημονικά βιβλία που χρησιμοποιούνται ως διδακτικά εγχειρίδια στα πανεπιστήμια ζητούν από τον πρωθυπουργό να μεριμνήσει ώστε να εξοφληθούν οι οφειλές του Υπουργείου Παιδείας για τα συγγράμματα που έχουν ήδη μοιραστεί στους φοιτητές εδώ και ενάμιση χρόνο.
Περισσότερο ευαίσθητο στην αγορά από το λογοτεχνικό βιβλίο και το χρηστικό βιβλίο, το επιστημονικό βιβλίο έχει μεγάλο κόστος στην παραγωγή του και μικρή κυκλοφορία στην αγορά.Αρκεί, για παράδειγμα, να δει κανείς πόσοι χορηγοί χρειάζονται για να τυπωθεί ένα εικονογραφημένο σκληρόδετο αρχαιολογικό βιβλίο για να αντιληφθεί ότι η κυκλοφορία απαιτητικών επιστημονικών εκδόσεων ξεπερνά πλέον τις δυνατότητες των ελλήνων εκδοτών. Παρ’ όλα αυτά, οι εκδότες που ειδικεύονται στο επιστημονικό βιβλίο είναι από τις πιο υγιείς επιχειρήσεις του κλάδου λόγω του ότι προμηθεύουν με βιβλία το σύστημα δημόσιας παιδείας της χώρας. Καθώς όμως το Υπουργείο Παιδείας τους οφείλει χρήματα για συγγράμματα που διανεμήθηκαν από το 2015, βρίσκονται σε οικονομικό αδιέξοδο και σε αδυναμία να προχωρήσουν στην εκτύπωση των συγγραμμάτων της νέας χρονιάς.
«Το σύστημα «Εύδοξος» ειναι το μηχανογραφικό σύστημα βάσει του οποίου διανέμονται τα πανεπιστημιακά συγγράμματα στους φοιτητές ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας», εξηγεί στο «Βήμα» ο πρόεδρος του ΣΕΕΒΙ Αλέξανδρος Παπαζήσης. «Το σύστημα αυτό, είναι κατά γενική ομολογία, ό,τι καλύτερο διαθέτει η ελληνική δημόσια διοίκηση. Κατά την γνώμη μου θα έπρεπε να αποτελεί υπόδειγμα για όλες τις προμήθειες του ευρύτερου δημοσίου τομέα. Ο φοιτητής παραλαμβάνει το βιβλίο του από τον εκδότη ή το σημείο διανομής, υπογράφει ηλεκτρονικά και αυτόματα «κλειδώνει» η κατάσταση συγγραμμάτων. Αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία της διανομής, οι εκδότες τιμολογούν με βάση τα στοιχεία που το ίδιο το σύστημα δίνει και έτσι δεν υπάρχει περιθώριο παρέκκλισης, ούτε από πρόθεση ούτε από λάθος. Στα οκτώ χρόνια που εφαρμόζεται το σύστημα ουδέποτε έχει παρατηρηθεί ατασθαλία, διότι κάτι τέτοιο είναι αδύνατο να συμβεί λόγω των μηχανογραφικών στεγανών που έχουν επιβληθεί».
Ωστόσο, τον τελευταίο χρόνο παρατηρείται πολύ μεγάλη καθυστέρηση στις πληρωμές του Υπουργείου Παιδείας προς τους εκδότες πανεπιστημιακών συγγραμμάτων, η οποία σε κάποιες περιπτώσεις ξεπερνά τους 18 μήνες «παρότι ο νόμος προβλέπει εξόφληση των τιμολογίων του δημοσίου σε δυο μήνες».
«Η καθυστέρηση αυτή οφείλεται στις υπερ-σχολαστικές διαδικασίες που η ηγεσία έχει επιβάλει στους ελέγχους χωρίς κανένα απολύτως νόημα. Και δεν έχουν κανένα νόημα διότι επί της ουσίας το ίδιο το υπουργείο τιμολογεί μέσω του συστήματος «Εύδοξος»», σχολιάζει ο πρόεδρος του ΣΕΕΒΙ. «Πολλές επιχειρήσεις του κλάδου λειτουργούν υπό καθεστώς ασφυξίας και έτσι τίθενται σε κίνδυνο περισσότερες από 15.000 θέσεις εργασίας, άμεσης ή έμμεσης εξάρτησης. Πλέον αυτού, για την προσεχή ακαδημαϊκή χρονιά, υπάρχει ο πολύ ορατός κίνδυνος οι φοιτητές των ιδρυμάτων να μην μπορέσουν να προμηθευτούν συγγράμματα, κάτι που συνέβη μία φορά μόνο, κατά την περίοδο της χούντας».
Στην επιστολή τους οι εκδότες κάνουν λόγο για τις περικοπές στα πανεπιστημιακά συγγράμματα, συνολικού ύψους45%, που έγιναν από το Υπουργείο τα τελευταία δύο χρόνια αλλά και για τη φορολογική επιβάρυνση των εκδοτικών επιχειρήσεων οι οποίες παράγουν βιβλία με ΦΠΑ 24% και πωλούν με ΦΠΑ 6%.
Με περίπου 0,030 λεπτά τιμολογείται η σελίδα του πανεπιστημιακού εγχειριδίου, με άλλα λόγια ένα επιστημονικό βιβλίο 300 σελίδων, με όλη την έρευνα που προϋποθέτει, κοστίζει για το υπουργείο 9 ευρώ. Με δεδομένη την κρίση στην αγορά του βιβλίου, η οποία βαθαίνει καθημερινά, η στήριξη του επιστημονικού βιβλίου από την πολιτεία είναι ο μόνος τρόπος για να εξακολουθεί να κυκλοφορεί ποιοτικό επιστημονικό βιβλίο.
«Υπάρχουν αυτή τη στιγμή στο γραφείο μου οκτώ νέες εκδόσεις μας», λέει στο «Βήμα» ο Αντώνης Καρατζάς, διευθυντής της Νομικής Βιβλιοθήκης, ενός εκδοτικού οίκου που ειδικεύεται σε βιβλία Νομικής. «Από τα οκτώ βιβλία τα πέντε είναι μονογραφίες, διδακτορικές διατριβές και πρακτικά συνεδρίων, βιβλία τα οποία είναι η απόλυτη ζημία για τον εκδότη. Τα τρία που απομένουν είναι πανεπιστημιακά εγχειρίδια, από τα οποία περιμένουμε να καλύψουμε τη ζημιά για να μπορούμε να εκδίδουμε αυτές τις μονογραφίες και τη δουλειά των νέων ερευνητών, δηλαδή τα βιβλία που θα εμπλουτίσουν τη βιβλιογραφία σε ένα γνωστικό αντικείμενο, βιβλία τα οποία χρειάζεται η έρευνα και τα οποία είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη των επιστημών στην Ελλάδα».
Επιστολή στη Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας απέστειλαν την Δευτέρα 18 Ιουλίου και δεκαεπτά εκδότες που εκδίδουν κυρίως ιατρικά βιβλία διαμαρτυρόμενοι για την «αδικαιολόγητη καθυστέρηση αποπληρωμής διανεμηθέντων συγγραμμάτων εαρινού εξαμήνου 2015-2016, χειμερινού εξαμήνου 2016-2017 και εαρινού εξαμήνου 2016-2017».
«Οι εκδότες των επιστημονικών βιβλίων είμαστε υγιείς επιχειρήσεις που δραστηριοποιούμαστε στον χώρο επί πολλές δεκαετίες και δυστυχώς έχουμε φτάσει σε πολύ δυσχερή θέση», αναφέρουν. «Κινδυνεύουμε άμεσα να προβούμε σε απολύσεις προσωπικού, ενώ είμαστε ήδη ασυνεπείς προς τις φορολογικές, ασφαλιστικές και τις άλλες υποχρεώσεις μας, καθώς επίσης υποχρεούμαστε να περιορίσουμε την παραγωγική μας διαδικασία. Η προφανής αιτία για όλα τα πιο πάνω είναι η καθυστέρηση της καταβολής των οφειλομένων η οποία έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο όριο». Και καταλήγουν: «Παρακαλούμε όπως καταβάλετε κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη παραγωγή και διανομή των βιβλίων του ερχόμενου ακαδημαϊκού έτους και να μην περιπέσει ο κλάδος μας σε πλήρη μαρασμό ή ακόμη και καταστροφή».
