Το Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ) χρειάστηκε λιγότερες από τρεις εβδομάδες για να καταλάβει τη Μοσούλη το 2014 και 266 ημέρες για να τη χάσει.

Ο πρωθυπουργός του Ιράκ Χαϊντέρ αλ Αμπάντι ανακοίνωσε την περασμένη Κυριακή ότι ο ιρακινός στρατός ανακατέλαβε την πόλη, της οποίας το μέλλον θα είναι καθοριστικό τόσο για το μέλλον του Ιράκ όσο και του ΙΚ: αν η Βαγδάτη δεν κατορθώσει να συμφιλιώσει τους σιίτες, που αποτελούν την πλειοψηφία στη χώρα, με τους σουνίτες που παραμένουν περιθωριοποιημένοι μετά την πτώση του Σαντάμ, το ΙΚ θα βρει πρόσφορο έδαφος ανάμεσα στους σουνιτικούς πληθυσμούς για να αναγεννηθεί και δεν αποκλείεται ακόμη και εμφύλιος στο Ιράκ. «Μια δεύτερη μάχη ξεκινάει στη Μοσούλη, εκείνη της ανοικοδόμησης και της συμφιλίωσης. Θα είναι πιο δύσκολη και πιο αβέβαιη, διότι πολλοί από τους παίκτες δεν βλέπουν τον λόγο γιατί να τη διεξάγουν» έγραψε ο αρχισυντάκτης των Διεθνών στον «Monde», Κριστόφ Αγιάντ.

Αντίθετα, βίντεο που έδωσαν στη δημοσιότητα οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων δείχνουν σιίτες του ιρακινού στρατού να βασανίζουν και να σκοτώνουν αιχμάλωτους σουνίτες.

Το ΙΚ δέχθηκε ισχυρό πλήγμα χάνοντας τη Μοσούλη, την πόλη-σύμβολο του Χαλιφάτου. Στο εξής, ο ιρακινός στρατός θα στρέψει την προσοχή του πιο δυτικά, στην ανακατάληψη του Ταλ Αφάρ.

Το ΙΚ όμως συνεχίζει να κατέχει εδάφη στο Ιράκ: την πόλη Χαουίτζα, 240 χλμ. βόρεια της Βαγδάτης, όπως και μια σειρά από πόλεις και χωριά κατά μήκος της Κοιλάδας του Ευφράτη, ως τα σύνορα με τη Συρία, όπου κατέχει την πόλη Ντεΐρ αλ Ζουρ και μεγάλο μέρος της ερήμου κατά μήκος των συροϊρακινών συνόρων.

Εκεί, στο Βιλαγιάτ αλ Φουράτ (Επαρχία του Ευφράτη) βρίσκεται σήμερα το προπύργιό του και από εκεί είχε ξεκινήσει το 2014 την άνοδό του.

Η μεγαλύτερη μάχη σήμερα διεξάγεται στη Συρία για την πρωτεύουσα του ΙΚ, τη Ράκα, την οποία έχουν περικυκλώσει κουρδικές δυνάμεις με τη βοήθεια της αμερικανικής συμμαχίας. Παράλληλα, αεροπορικές επιδρομές εναντίον των χρηματοδοτικών πηγών του ΙΚ, κυρίως των πετρελαιοπηγών, έχουν επίσης πλήξει σημαντικά το Χαλιφάτο.
Υπάρχουν ενδείξεις ότι το ΙΚ επιστρέφει εκεί απ’ όπου ξεκίνησε: στις «αντάρτικες» μεθόδους. Αυτό δείχνει η πρακτική του σε πόλεις όπως η Φαλούτζα και το Μπαΐτζι στο Ιράκ, αλλά και η ικανότητά του να εισχωρεί στη Βαγδάτη και να τοποθετεί βόμβες εναντίον σιιτών.
Δεν είναι σαφές πόσοι ξένοι μαχητές έχουν απομείνει σήμερα στις τάξεις του ΙΚ, πάντως πολύ λιγότεροι από τους 15.000 που υπολογίζονταν στα τέλη του 2016. Πολλοί σκοτώθηκαν στη Μοσούλη.

Η Δύση ανησυχεί ότι μπορεί να επιστρέψουν στις χώρες καταγωγής τους και να πραγματοποιήσουν τρομοκρατικές επιθέσεις σαν μοναχικοί λύκοι. Αλλοι μπορεί να καταφύγουν στη Λιβύη ή σε άλλους θύλακες τζιχαντιστών, όπως στο Βόρειο Σινά στην Αίγυπτο ή στο Αφγανιστάν.

Το παιχνίδι με τον θάνατο του αρχηγού του Ισλαμικού Κράτους

Τον έχουν πεθάνει αρκετές φορές –η τελευταία αυτή την εβδομάδα. Ομως καμία δεν έχει επιβεβαιωθεί πέραν πάσης αμφιβολίας. Ζει ο αρχηγός του Ισλαμικού Κράτους Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκντάντι ή κρύβεται στην Κοιλάδα του Ευφράτη, το τελευταίο προπύργιο του ΙΚ στις δύο πλευρές των συνόρων Ιράκ – Συρίας;

Το Συριακό Παρατηρητήριο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, που εδρεύει στη Βρετανία, υποστήριξε την Τρίτη ότι έχει «επιβεβαιωμένες πληροφορίες» πως ο Μπαγκντάντι σκοτώθηκε. Ο αμερικανός υπουργός Αμυνας Τζιμ Μάτις όμως δήλωσε την Παρασκευή ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν μπορέσει να επιβεβαιώσουν κάτι τέτοιο. «Αν το γνωρίζαμε, θα το λέγαμε. Προς το παρόν, δεν μπορώ ούτε να το επιβεβαιώσω ούτε να το διαψεύσω» δήλωσε. «Η προσέγγισή μας είναι ότι τον θεωρούμε ζωντανό μέχρι να αποδειχθεί το αντίθετο».
Ο Ράμι Αμπντουλραχμάν, διευθυντής του Συριακού Παρατηρητηρίου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, που θεωρείται ευρέως αξιόπιστο, υποστηρίζει ότι ακτιβιστές από το Ντεΐρ αλ Ζουρ στην Ανατολική Συρία του μετέφεραν από πηγές του Ισλαμικού Κράτους ότι ο Μπαγκντάντι είναι νεκρός, χωρίς να γνωρίζουν πώς ή πότε σκοτώθηκε.
Σύμφωνα με τον Αβι Μέλαμεντ, στρατηγικό αναλυτή για τη Μέση Ανατολή του Ινστιτούτου Αϊζενχάουερ στην Ουάσιγκτον, «πληροφορίες από αραβικές ειδησεογραφικές πλατφόρμες αναφέρουν ότι σύντομα θα ανακοινωθεί ο θάνατός του. Τον Ιούνιο του 2016 το ρωσικό υπουργείο Αμυνας είχε ανεβάσει στη σελίδα του στο Facebook ότι εξέταζε πληροφορίες πως ο Μπαγκντάντι είχε σκοτωθεί σε βομβαρδισμό στα περίχωρα της Ράκα. Ο ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών ανακοίνωσε ότι πιθανότατα ο Μπαγκντάντι σκοτώθηκε στη Ράκα στα τέλη Μαΐου 2017. Οι ρωσικές ανακοινώσεις δεν επιβεβαιώθηκαν από άλλες πηγές και το ΙΚ τήρησε πλήρη σιγή».

«Ωστόσο, το γεγονός ότι ο διευθυντής του Συριακού Παρατηρητηρίου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα επιβεβαιώνει ότι σκοτώθηκε, δείχνει ότι η πληροφορία είναι σωστή. Πιθανότατα το ΙΚ τηρεί σιγή για να μην αποθαρρύνει τους μαχητές του. Μια άλλη πιθανή εξήγηση είναι ότι το ανώτατο ηγετικό συμβούλιο του ΙΚ, το Ματζλίς αλ Σούρα, περιμένει να οριστεί ο διάδοχος του Μπαγκντάντι προτού ανακοινώσει τον θάνατό του» συνεχίζει ο Μέλαμεντ.

«Αν είναι όντως νεκρός, είναι πιθανό ότι το ΙΚ θα αλλάξει την πολιτική της σιωπής και θα το παραδεχθεί για δύο κυρίως λόγους: πρώτον, οι ισλαμιστές μαχητές αποθεώνουν την έννοια του «μάρτυρα». Γι’ αυτό το ΙΚ μπορεί να προσπαθήσει να εμψυχώσει τους μαχητές του δοξάζοντας τον θάνατο του ηγέτη του, αποδεικνύοντας ότι η έννοια του «μάρτυρα» αφορά εξίσου όλα τα μέλη του ΙΚ. Δεύτερον, παραδεχόμενο τον θάνατο του Μπαγκντάντι, το ΙΚ μπορεί να στείλει το μήνυμα ότι η δύναμη και η αντοχή της οργάνωσης πηγάζει από την ιδεολογία και το όραμά της και όχι από την τύχη του ηγέτη της».
Και καταλήγει: «Αν ο Μπαγκντάντι είναι νεκρός, ο θάνατός του θα εντείνει την οικτρή θέση στην οποία βρίσκεται το ΙΚ. Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε την πιθανότητα ότι θα ακολουθήσει αγώνας για την εξουσία εντός του ΙΚ».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ