Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν αγγίζει την «ιερή περιουσία»

Η «ιερή περιουσία» παραμένει άβατο. Και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ αποφεύγει να κακοκαρδίζει την Εκκλησία στις νομοθετικές της παρεμβάσεις. Προτιμά να φουντώνει και ξεφουντώνει με κατά καιρούς κορόνες διαφοροποιήσεων αλλά να μην αγγίζει ζητήματα ουσίας, κυρίως αναφορικά με το οικονομικό πεδίο, στις σχέσεις Πολιτείας – Εκκλησίας (έτσι κι αλλιώς σύνθετο θέμα). Η περίπτωση του νομοσχεδίου-«σκούπα» του υπουργείου Εσωτερικών επιβεβαιώνει τον κανόνα που θέλει την κυβερνητική ρητορική να μη σπάει αβγά στην πράξη.

Αν και είχε τη δυνατότητα να παρέμβει, η κυβέρνηση διατήρησε το προνόμιο των ιερών ναών να απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής ανταποδοτικών τελών στους δήμους. Την απαλλαγή είχε νομοθετήσει η κυβέρνηση της ΝΔ το 2014 και σήμερα, παρότι το υπουργείο Εσωτερικών προχωρεί σε τροποποίηση του άρθρου που την περιλαμβάνει (άρθρο 82 του ΒΔ 24.9/1958), δεν την ήρε. Επέλεξε να επιβαρύνει έτι περαιτέρω στα τέλη που οφείλει να καταβάλλει το Ελληνικό Δημόσιο. Ετσι, στο άρθρο 135 του πολυνομοσχεδίου δεν άγγιξε το ζήτημα της απαλλαγής των ιερών ναών από πληρωμή ανταποδοτικών τελών, αλλά προσέθεσε στα τέλη που καταβάλλει το Ελληνικό Δημόσιο το τέλος αποχέτευσης, το τέλος χρήσεως υπονόμου και το ειδικό τέλος κύκλου νερού.

Ολα αυτά συμβαίνουν την ώρα που οι πολιτικές λιτότητας και οι μνημονιακές συμφωνίες συνθλίβουν ενώ οι περικοπές των κρατικών ενισχύσεων προς τους δήμους έχουν φτάσει περίπου το 60%…

Οι διατάξεις περί απαλλαγών από δημοτικούς και κοινοτικούς φόρους, τέλη, δικαιώματα και εισφορές περιλαμβάνονται στο άρθρο 82 παρ. 1 και 2 του Β. Διατάγματος της 24.9/20.10.1958 (ΦΕΚ Α’ 171/20.10.1958) και έκτοτε τροποποιήθηκε τουλάχιστον δύο φορές.

Σύμφωνα με αυτές απαλλάσσονται από κάθε δημοτικό ή κοινοτικό φόρο, τέλος, δικαίωμα και εισφορά: α) το Ελληνικό Δημόσιο και οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης, β) οι ιεροί ναοί και γ) εκείνοι οι οποίοι έχουν φορολογικές απαλλαγές και συμβάσεις που έχουν συνάψει με το Δημόσιο, εφόσον οι συμβάσεις αυτές κυρώθηκαν με νόμο και αναφέρουν ρητά την απαλλαγή από δημοτικούς και κοινοτικούς φόρους, τέλη, δικαιώματα και εισφορές. Η συνέχεια της διάταξης ήταν :

«2. Από τα ανταποδοτικά τέλη, που επιβάλλουν οι δήμοι και οι κοινότητες, δεν απαλλάσσονται αυτοί που αναγράφονται στις περιπτ. β’ και γ’ της προηγούμενης παραγράφου καθώς και το Ελληνικό Δημόσιο από το τέλος ύδρευσης». Μέχρι το 2014 δεν απαλλάσσονταν οι ιεροί ναοί. Το 2014 καταργήθηκε η περίπτωση β’ και έτσι οι ιεροί ναοί εξαιρέθηκαν από την υποχρέωση καταβολής ανταποδοτικών τελών με το άρθρο 46 παρ. 2 του ν. 4301/2014 (ΦΕΚ Α’ 223/7.10.2014).

Το Σχέδιο Νόμου για τους ΟΤΑ (άρθρο 135) δεν άγγιξε την Εκκλησία αλλά πρόσθεσε «βάρη» τελών στο Ελληνικό Δημόσιο.

Σημειώνεται ότι η απαλλαγή ανταποδοτικών τελών (φωτισμού, καθαρισμού, αποχέτευσης κ.λπ.), όπως αναφερόταν σε «Εγκύκλιον Σημείωμα» της Ιεράς Συνόδου (11.11.2014), αφορά «στο εμβαδόν των Ιερών Ναών με τους υποστηρικτικούς χώρους του Ναού (οι οποίοι αποτελούν ενιαίο αρχιτεκτονικό σύνολο με τον Ναό), ανεξαρτήτως της νομικής μορφής την οποία έχει το νομικό πρόσωπο στο οποίο ανήκει ο Ιερός Ναός».

Πάντως, εν γένει το θέμα της φορολόγησης της «ιερής περιουσίας» έρχεται και φεύγει ανά διαστήματα με μόνιμη την επισήμανση από την πλευρά της Εκκλησίας και ειδικών επί εκκλησιαστικών θεμάτων ότι οι τελευταίες απαλλαγές που υπήρχαν στη φορολογική νομοθεσία για τους φορείς της Εκκλησίας καταργήθηκαν με τον νόμο 3842/2010 –πέρα από την ειδική μεταχείριση των Μονών του Αγίου Ορους.

Είναι χαρακτηριστική η προ διμήνου αναφορά του νομικού συμβούλου της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος κ. Θεόδωρου Παπαγεωργίου, ο οποίος σε ομιλία του εξηγούσε ότι οι φορείς της Εκκλησίας της Ελλάδος υπόκεινται σε φόρους για όλα τα φορολογικά αντικείμενα. Μάλιστα, διευκρίνιζε ότι οι απαλλαγές που προβλέπονται αφορούν κάθε θρησκευτική κοινότητα και όχι μόνο την Ορθόδοξη Εκκλησία. Οπως σημειώνει, προβλέπονται απαλλαγές από το τέλος ακίνητης περιουσίας (ΤΑΠ) για χώρους λατρείας και γενικότερα θρησκευτικής χρήσης από τα δημοτικά τέλη, φόρους και ανταποδοτικά τέλη, από τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ), από δημοτικά τέλη, ανταποδοτικά τέλη για χώρους λατρείας.