Γενναίες αναδιαρθρώσεις δανείων για να μειωθούν τη μη εξυπηρετούμενα

Μία τελευταία ευκαιρία να πετύχουν γενναία ρύθμιση του δανείου έχουν τους επόμενους μήνες οι οφειλέτες στις τράπεζες, προτού ξεκινήσουν επιθετικότερες νομικές ενέργειες για τη διεκδίκηση των ληξιπρόθεσμων χρεών, αλλά και πωλήσεις χαρτοφυλακίων σε ξένα funds.

Μιλώντας προς «Το Βήμα» κορυφαία τραπεζική πηγή επισημαίνει ότι οι γενικές διευθύνσεις διαχείρισης επισφαλειών προσφέρουν στην τρέχουσα συγκυρία ευνοϊκούς διακανονισμούς σε όσους έχουν οικονομικές δυσκολίες και παρουσιάζουν καθυστερήσεις στην αποπληρωμή των υποχρεώσεών τους.

Οπως εξηγεί ο ίδιος, με δεδομένο ότι για να αναταξινομηθεί μία ρυθμισμένη οφειλή από τα προβληματικά ανοίγματα στα εξυπηρετούμενα απαιτείται 12μηνη περίοδος ομαλής αποπληρωμής των δόσεων και επειδή το 2018 οι σχετικές δεσμεύσεις στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) είναι περισσότερο φιλόδοξες από τις εφετινές, οι τράπεζες είναι διατεθειμένες να προσφέρουν τουλάχιστον μέχρι και το τέλος του έτους πολύ ελκυστικές λύσεις αναδιάρθρωσης για να μεγιστοποιήσουν τις πιθανότητες επιτυχίας τους.

Επιπλέον, όσοι ρυθμίσουν την οφειλή τους άμεσα, δεν κινδυνεύουν να βρεθούν να διαπραγματεύονται στη συνέχεια με ένα ξένο επενδυτικό σχήμα για την τακτοποίησή της. Βάσει της νομοθεσίας ακόμη και ενήμερες οφειλές μπορούν να πουληθούν σε τρίτους, ωστόσο σε αυτή την περίπτωση διατηρούνται στο ακέραιο οι όροι αποπληρωμής που έχουν συμφωνηθεί μέχρι εκείνη τη στιγμή με την τράπεζα. Αρα συμφέρει η επίτευξη μιας συμβιβαστικής λύσης με το πιστωτικό ίδρυμα, προτού το δάνειο καταλήξει σε κάποιο fund, το οποίο είναι άγνωστο πώς θα κινηθεί για την ανάκτηση του χρέους.

Καίγονται…

«Σε αυτή τη φάση καιγόμαστε να προωθήσουμε βιώσιμες ρυθμίσεις, καθώς το 2018 οι στόχοι μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι πολύ πιο δύσκολοι από τους εφετινούς» υποστηρίζει γενικός διευθυντής συστημικού ομίλου. Και προσθέτει ότι το ήμισυ σχεδόν τις επιδιωκόμενης προσαρμογής θα πρέπει να προέλθει από τον ρυθμό εξυγίανσης των χαρτοφυλακίων που βρίσκονται σε καθυστέρηση, ο οποίος παραμένει προς το παρόν στα χαμηλά επίπεδα του 2%. Δηλαδή σε κάθε 100 ευρώ μη εξυπηρετούμενων δανείων «θεραπεύονται» μόλις τα 2 κάθε χρόνο.

Η δουλειά που έχουν μπροστά τους οι τράπεζες είναι αρκετή, καθώς από το σύνολο των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων με καθυστέρηση μεγαλύτερη του τριμήνου, περίπου 6 στα 10 δεν έχουν ακόμη ρυθμιστεί. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει είτε να καταγγελθούν είτε να αναδιαρθρωθούν χορηγήσεις ύψους 18 δισ. ευρώ σε ένα εύλογο βάθος χρόνου, χωρίς σε αυτό το ποσό να περιλαμβάνονται οι ρυθμίσεις δανείων αβέβαιης είσπραξης, δηλαδή όσες παρουσιάζουν καθυστερήσεις μικρότερες των 90 ημερών.

Την ανάγκη επιτάχυνσης των προσπαθειών των πιστωτικών ιδρυμάτων για αύξηση των ρυθμών θεραπείας των «κόκκινων» ανοιγμάτων επισημαίνει ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας στην έκθεσή του για το χρηματοπιστωτικό σύστημα που έδωσε στη δημοσιότητα την προηγούμενη εβδομάδα.

Οπως σημειώνει χαρακτηριστικά ο κεντρικός τραπεζίτης, ο βαθμός υποτροπής των αναδιαρθρωμένων δανείων παραμένει υψηλός, παρά το γεγονός ότι οι μακροπρόθεσμες ρυθμίσεις έχουν αυξηθεί κατά 61% σε όλα τα χαρτοφυλάκια από τις αρχές του 2016. Στη στεγαστική πίστη μάλιστα έχουν τετραπλασιαστεί. Η ασθενής οικονομική δραστηριότητα, η συνεχιζόμενη μείωση των μισθών, η αύξηση των φόρων και η πτωτική πορεία των τιμών στα ακίνητα μπλοκάρουν προς το παρόν την ταχύτητα βελτίωσης του πιστωτικού κινδύνου.

Μεγάλη έμφαση αναμένεται να δώσουν το επόμενο διάστημα οι τράπεζες στη ρύθμιση δανείων που εμφανίζουν μεγάλο διάστημα καθυστέρησης. Πλέον, ο κανόνας είναι ότι όσες συμβάσεις δεν εξυπηρετούνται για επτά συνεχείς μήνες θα καταγγέλλονται, μπαίνοντας στον προθάλαμο του πλειστηριασμού.

Εκτός όμως από το καρότο των ευνοϊκών ρυθμίσεων, υπάρχει και το… μαστίγιο. Οσοι οφειλέτες δεν φανούν συνεργάσιμοι για την τακτοποίηση της υπόθεσής τους θα δουν το κακό πρόσωπο των τραπεζών, αντιμετωπίζοντας τον κίνδυνο της κατάσχεσης των όποιων περιουσιακών τους στοιχείων, συμπεριλαμβανομένης και της πρώτης κατοικίας, η οποία πλέον δεν προστατεύεται.

Εκτιμάται ότι εφέτος θα καταγγελθούν συνολικά 100-120 χιλιάδες δάνεια, από τις κατηγορίες της στεγαστικής, καταναλωτικής και επαγγελματικής πίστης, συνολικού ύψους 5 δισ. ευρώ. Οι τράπεζες έχουν μείνει πίσω στον συγκεκριμένο τομέα, καθώς δεν έχουν ξεκινήσει καμία νομική ενέργεια προς το παρόν για το 75% των δανειακών υπολοίπων με καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών.

Οι λύσεις ρύθμισης σε στεγαστικά-καταναλωτικά

Το επόμενο διάστημα οι τράπεζες θα συνεχίσουν να δίνουν έμφαση στις μακροπρόθεσμες ρυθμίσεις, δηλαδή σε λύσεις που προβλέπουν αλλαγή των όρων αποπληρωμής για τουλάχιστον δύο έτη.

Αναλυτικότερα, στα δάνεια που υπάρχουν εξασφαλίσεις, κυρίως δηλαδή τα στεγαστικά, εφαρμόζονται τα ακόλουθα για τη μείωση της μηνιαίας δόσης:

– Αύξηση της εναπομένουσας διάρκειας αποπληρωμής έως και κατά 35 έτη, ανάλογα με την ηλικία του δανειολήπτη.

– Μείωση του επιτοκίου.

– Διαχωρισμός της οφειλής σε δύο τμήματα, με τον δανειολήπτη να καταβάλλει μηνιαία δόση μόνο για το ένα μέρος και το υπόλοιπο να «παγώνει» για ένα διάστημα που μπορεί να κυμαίνεται από 4 έως και 10 έτη.
«Κούρεμα» του χρέους είναι δυνατό μέσω λύσεων οριστικής διευθέτησης, όπως π.χ. η παράδοση του υποθηκευμένου ακινήτου στην τράπεζα με ταυτόχρονη απαλλαγή του δανειολήπτη από όλες τις υποχρεώσεις του.

Εναλλακτικά, ο δανειολήπτης μεταβιβάζει την κυριότητα του ακινήτου στην τράπεζα και υπογράφει σύμβαση ενοικίασης, η οποία του εξασφαλίζει τη δυνατότητα μίσθωσης για ορισμένη ελάχιστη χρονική περίοδο. Η εν λόγω λύση μπορεί να αφορά οικιστικό ακίνητο ή επαγγελματική στέγη.

Χωρίς εξασφαλίσεις

Από την άλλη πλευρά, στην καταναλωτική πίστη αλλά και στα επαγγελματικά δάνεια, όπου η πλειονότητα των οφειλών δεν καλύπτεται από ενέχυρα, οι ρυθμίσεις εκτός από τη μείωση του επιτοκίου και την αύξηση της διάρκειας έως και τα 12 έτη περιλαμβάνουν και «κούρεμα» της οφειλής ακόμη και κατά 50%.

Το χάρισμα ωστόσο δεν δίνεται προκαταβολικά, αλλά στη λήξη της περιόδου αποπληρωμής ενός μέρους του δανείου, όπως αυτό συμφωνείται ρητά στη νέα σύμβαση που υπογράφεται. Υπό τον όρο δηλαδή της συνέπειας.

Στις λύσεις οριστικής διευθέτησης, ειδικά σε περιπτώσεις δανειοληπτών χωρίς ακίνητη περιουσία και μηδενικά ή χαμηλά εισοδήματα, η διαγραφή του χρέους μπορεί να φτάσει σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα.

Πρόσφατα η Eurobank απέστειλε επιστολές σε δανειολήπτες της με τα παραπάνω χαρακτηριστικά, μέσω των οποίων τους πρότεινε να πληρώσουν σε 6 άτοκες δόσεις το 5% του οφειλόμενου κεφαλαίου και να απαλλαγούν από το υπόλοιπο. Σε γενικές γραμμές, όσο πιο δύσκολη η οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τόσο πιο γενναία είναι και η πρόταση τακτοποίησης του χρέους.

Προληπτικά μέτρα

Εξάλλου, η Τράπεζα της Ελλάδος συστήνει στις τράπεζες να συνεχίσουν τις ενέργειες πρόληψης σε δάνεια που έχουν αυξημένο κίνδυνο να καταστούν προβληματικά. Στο τέλος του 2016 τα δάνεια αβέβαιης είσπραξης, συμπεριλαμβανομένων και όσων εμφανίζουν καθυστέρηση έως και 90 ημέρες, είχαν διαμορφωθεί σε 9,6 δισ. ευρώ περίπου, αυξημένα κατά 2,8% σε σχέση με έναν χρόνο νωρίτερα.

Ως εκ τούτου και η συγκεκριμένη κατηγορία δανειοληπτών μπορεί να πετύχει μία ευνοϊκή ρύθμιση χρέους, εφόσον η μεταβολή των οικονομικών τους δεδομένων δικαιολογεί τις δυσκολίες αποπληρωμής.