Σαφές μήνυμα προς την Τουρκία έστειλαν τα κόμματα της Βουλής των Ελλήνων ότι οποιαδήποτε τυχόν απειλή εκ μέρους της γείτονος σε σχέση με το νόμιμο και αναφαίρετο δικαίωμα της Κύπρου να ασκήσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα επί της ΑΟΖ όπου ξεκινούν οι γεωτρήσεις, θα βρει απέναντί της όχι μόνον την Ελλάδα και την Κύπρο αλλά και την διεθνή κοινότητα και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη καμπήγια το Κυπριακό -μετά την αποτυχία των συνομιλιών της Ελβετίας και εν μέσω των κλιμακούμενων απειλών της Τουρκίας ενόψει της γεώτρησης της Total στο Οικόπεδο 11 της κυπριακής ΑΟΖ- τα κόμματα διατράνωσαν ότι δεν θα γίνουν αποδεκτές προκλήσεις και ενδεχόμενη δημιουργία τεχνητών εντάσεων εκ μέρους της, επιβεβαιώνοντας την κοινή εθνική γραμμή και την συναντίληψη για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση χωρίς στρατό κατοχής, εγγυήσεις και παρεμβατικά δικαιώματα στην Κύπρο και πάντα υπό το φως του διεθνούς δικαίου, των αποφάσεων του ΟΗΕ και του ευρωπαϊκού κεκτημένου.
Όπως διαπίστωσε ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας, πάνω στις βασικές κατευθυντήριες γραμμές της εξωτερικής πολιτικής διαμορφώνεται μια σύμπτωση απόψεων, ωστόσο απέφυγε, όπως εξήγησε, να χρησιμοποιήσει τον όρο συναίνεση, ενώ τόνισε ότι η εξωτερική πολιτική ειδικά όταν είμαστε μπροστά σε κρίσιμες εξελίξεις δεν είναι το πεδίο για εντυπώσεις και μικροκομματικά οφέλη. Σύμφωνα με τον κ. Τσίπρα προκύπτουν τέσσερα συμπεράσματα:
• Ευρύτατη συναντίληψη στην ανάγκη διαρκούς προσπάθειας εξεύρευσης δίκαιης και βιώσιμης λύσης του Κυπριακού χωρίς εγγυήσεις, στρατό κατοχής και παρεμβατικά δικαιώματα.
• Συναντίληψη ευρύτατη στην ανάγκη να στηριχθούν οι προσπάθειες της κυπριακής ηγεσίας και του προέδρου Αναστασιάδη.
• Ανάγκη αξιοποίησης και εμβάθυνσης των ερεισμάτων όσον αφορά τον ρόλο της Κύπρου και ως κράτους μέλους της Ε.Ε.
• Υποστήριξη του αναφαίρετου δικαιώματος να αξιοποιήσει κατά την δική της επιλογή όλα τα κυριαρχικά δικαιώματα που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της θάλασσας.
Την πλήρη ευθύνη για την αποτυχία της διαπραγμάτευσης επέρριψε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κυρ. Μητσοτάκης στην Τουρκία, επισημαίνοντας ότι ούτε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ δεν μπόρεσε να αποτρέψει την εξέλιξη αυτή. «Η Κύπρος αποφασίζει, η Ελλάδα στηρίζει και συμπαρίσταται», ανέφερε και υπογράμμισε ότι η διεθνής κοινότητα οφείλει να διασφαλίσει ότι η προσπάθεια επίλυσης δεν θα τερματιστεί εδώ καθώς και ότι θα αποτραπεί κάθε προσπάθεια αμφισβήτησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου. Μάλιστα υπογράμμισε ότι η διεθνής κοινότητα οφείλει να αποτρέψει πολιτικές ενέργειες αμφισβήτησης των καθόλα νόμιμων κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου η οποία έχει δικαίωμα να αξιοποιήσει τις πλουτοπαραγωγικές πηγές στην ΑΟΖ της και δήλωσε σύμφωνος ως προς το ότι δεν πρέπει να υπάρξει αναβολή των γεωτρήσεων. «Καμία αμφισβήτηση δεν είναι νοητή καμία ενέργεια παρεμπόδισης κυριαρχικών δικαιωμάτων δεν είναι αποδεκτή», ανέφερε ο πρόεδρος της ΝΔ.
Το κλίμα προβληματισμού για το εύρος των τουρκικών απειλών και προκλητικών δηλώσεων της πολιτικής ηγεσίας της γείτονος, ήταν εμφανές στην συζήτηση μεταξύ των πολιτικών αρχηγών. Μάλιστα ο υπουργός Εξωτερικών Ν. Κοτζιάς στο ρητορικό ερώτημα που έθεσε ο ίδιος αν «θα δούμε τουρκικές προκλήσεις;», απάντησε: «Πιθανόν». Όμως έσπευσε να διευκρινίσει ότι η Τουρκία δεν είναι αήτητη, όπως προκύπτει από την στρατιωτική εμπλοκή της στην Συρία. Πάντως αυτό που επισημάνθηκε από την αντιπολίτευση, είναι ότι η εθνική ενότητα δεν μπορεί να είναι ευκαιριακή υπόθεση, όπως επισήμανε ο κ. Μητσοτάκης, ενώ και η πρόεδρος της Κ.Ο. της ΔΗ.ΣΥ. Φώφη Γεννηματά δήλωσε ότι «πιστεύουμε στην εθνική συνεννόηση και αυτό φάνηκε, αλλά εθνική συνεννόηση όχι αλά καρτ».
Δυο «γραμμές» για Σκοπιανό
ενώ η συζήτηση για το Κυπριακό έφερε στην επιφάνεια θέμα διαφορετικών «γραμμών» εντός της κυβέρνησης όσον αφορά το άλλο μεγάλο εθνικό θέμα της ονομασίας των Σκοπίων με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κυριάκο Μητσοτάκη να αναδεικνύει την διαφοροποίηση Καμμένου από την διακηρυγμένη θέση του ΥΠΕΞ από το 2007 περί σύνθετης ονομασίας με γεωγραφικό προσδιορισμό έναντι όλων τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό.
Μάλιστα η ΝΔ έθεσε θέμα δεδηλωμένης όσον αφορά την θεμελιώδη διάσταση εκ μέρους του υπουργού Εθνικής Άμυνας με πηγές του κόμματος να σχολιάζουν ότι αν φέρει η κυβέρνηση στην Βουλή συμφωνία για την ονομασία της πΓΔΜ, η αξιωματική αντιπολίτευση θα αναμένει πρώτα να δει αν διαθέτει την πλειοψηφία των 153 βουλευτών. Πάντως ο κ. Μητσοτάκης έθεσε το θέμα με έμφαση καλώντας τον πρωθυπουργό να ξεκαθαρίσει αν η θέση του ΥΠΕΞ για σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό αντιπροσωπεύει όχι την κυβέρνηση αλλά την κυβερνητική πλειοψηφία, ενώ τόνισε ότι η θέση του κ. Καμμένου προκαλεί μείζον θέμα ακόμη και θέμα δεδηλωμένης καθώς η κυβέρνηση δεν μπορεί να εμφανίζεται με διαφορετικές θέσεις σε ένα τόσο κρίσιμο θέμα.
Ο υπουργός Άμυνας δήλωσε για μια ακόμη φορά ότι ο ίδιος συντάσσεται με την απόφαση που έλαβε το Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών το 1992 υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή σύμφωνα με την οποία δεν θα περιλαμβανόταν ο όρος «Μακεδονία» στην όποια ονομασία των Σκοπίων. Για τον κ. Μητσοτάκη πάντως «αναδεικνύεται μια βασική διαφορά μεταξύ των δυο κυβερνητικών εταίρων», ενώ τέθηκε ευθέως το θέμα πώς είναι δυνατόν η κυβέρνηση να διαθέτει «έναν υπουργό που αμφισβητεί την κεντρική γραμμή της σε ένα κρίσιμο ζήτημα εξωτερικής πολιτικής».
Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι η κυβέρνηση με την ίδια υπευθυνότητα που διαχειρίστηκε τις συνομιλίες για το Κυπριακό θα διαχειριστεί και το ονοματολογικό. Όπως εξήγησε μετά και την αλλαγή της κυβέρνησης των Σκοπίων, επίκεται ένας νέος γύρος διαπραγματεύσεων και θα υπάρξει πλήρης ενημέρωση των κομμάτων. «Όταν έρθει η ώρα να πάρει η κυβέρνηση κρίσιμες αποφάσεις μέλημά μας θα είναι μια ευρεία σύμπτωση που θα αφορά όλες τις πτέρυγες της Βουλής». Ενώ ο υπουργός Εξωτερικών Ν. Κοτζιάς επικαλούμενος την σχετική ανάρτηση στην ιστοσελίδα του ΥΠΕΞ περί σύνθετης ονομασίας με γεωγραφικό προσδιορισμό είπε ότι αποφάσισε να μην την πειράξει όταν ανέλαβε τα καθήκοντά του «διότι θα θεωρείτο ότι έχουμε μια άλλη γραμμή» και δήλωσε ότι «θα συζητήσουμε εν ησυχία το ζήτημα των Σκοπίων στο Εθνικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής», ενώ έκανε γνωστό ότι θα συναντηθεί τις προσεχείς ημέρες με τον διαπραγματευτή Μάθιου Νίμιτς ο οποίος θα προσκομίσει τις προτάσεις του.
«Πρόβλημα υπαρξιακό πρέπει να έχετε εσείς», είπε στον κ. Μητσοτάκη από την πλευρά του ο υπουργός Άμυνας υπενθυμίζοντας ότι όταν ο Αντ. Σαμαράς έριξε την κυβέρνηση της ΝΔ τότε του φώναζαν «νάτος- νάτος ο προδότης», καθώς και ότι η Ντόρα Μπακογιάννη είχε διαφορετική θέση για το σχέδιο Ανάν. «Εμείς θα τα βρούμε. Η κυβερνητική πλειοψηφία θα τα βρει μια χαρά», δήλωσε ο κ. Καμμένος.
Ομόφωνα υπέρ του φακέλου της Κύπρου
Ομόφωνα αποφάσισαν τα κόμματα το άνοιγμα του φακέλου της Κύπρου, μιας μακράς ιστορικής εκκρεμότητας, η οποία βρίσκει την δικαίωσή της μετά από την πρωτοβουλία του Προέδρου της Βουλής Ν. Βούτση να συνάψει σχετικό πρωτόκολλο συνεργασίας με την Βουλή των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας και την προεργασία που έγινε με ευθύνη του γενικού γραμματέα της Βουλής Κ. Αθανασίου και ομάδας επιστημόνων για την συγκέντρωση του τεράστιου αυτού υλικού. Με έκπληξη άκουσαν τα κόμματα τον κ. Βούτση να κάνει γνωστό ότι από το υλικό αυτό έλειπαν οι πρώτοι και σημαντικότεροι έντεκα φάκελοι οποίοι ακόμα αγνοούνται. Ωστόσο έγινε μια τεράστια προσπάθεια και απομαγνητοφωνήθηκαν όλες οι καταθέσεις που περιλαμβάνονταν σε αυτούς.
Πάντως ο κ. Μητσοτάκης εξέφρασε τις επιφυλάξεις του για τον χρόνο που αναλήφθηκε αυτή η πρωτοβουλία λίγες ημέρες μετά την αποτυχία των διαπραγματεύσεων και ενώ η κυβέρνηση δηλώνει ότι θέλει να κρατήσει ζωντανή την δυναμική που διαμόρφωσαν οι συνομιλίες. Όπως είπε, ο χρόνος είναι ακατάλληλος και ζήτησε από τον κ. Τσίπρα να επανεκτιμήσει την θέση του.
«Να μην έχετε επιφυλάξεις», του συνέστησε ο πρωθυπουργός τονίζοντας ότι δεν είναι θέμα timingκαι ότι «δεν έχουμε να φοβηθούμε τίποτα από την αλήθεια, διότι όσο και αν είναι σκληρή πάντοτε είναι λυτρωτική», ενώ διευκρίνισε ότι το άνοιγμα του φακέλου της Κύπρου θα γίνει όταν και οι δυο πλευρές θα εκτιμήσουν ότι είναι η κατάλληλη στιγμή.
Όπως διευκρίνισε εξάλλου ο κ. Βούτσης, υπάρχει ένα σημαντικό ξεχωριστό απόρρητο τμήμα του φακέλου που δεν ήρθε σε γνώση της εξεταστικής επιτροπής της Βουλής που εξέτασε το θέμα το 1986 έως το 1988 και θα υπάρξει ειδική νομική διαδικασία αποχαρακτηρισμού ώστε να δοθεί στο φως της δημοσιότητας και αυτό κάποια στιγμή.
