Κανένας δεν είναι σε θέση να γνωρίζει από τώρα αν στις 21 Αυγούστου 2018 η Ελλάδα θα πετύχει μια «καθαρή έξοδο» από τα μνημόνια όπως έγινε με την Κύπρο ή αν η σκληρή επιτήρηση των δανειστών θα αντικατασταθεί με μια νέα προληπτική πιστοληπτική γραμμή που θα τη συνοδεύουν και νέα προαπαιτούμενα.
Αυτό είναι το μεγάλο άγχος της κυβέρνησης καθώς τότε θα αδειάζει και η κλεψύδρα του πολιτικού χρόνου και όλοι θα έχουν στον νου τους τις επερχόμενες εκλογές.
Μετά την έγκριση της δόσης των 8,5 δισ. ευρώ από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESΜ), 6,9 δισ. ευρώ θα διατεθούν για την εξόφληση δανειακών υποχρεώσεων και 800 εκατομμύρια ευρώ για την αποπληρωμή μέρους των υποχρεώσεων του Δημοσίου σε ιδιώτες που ξέφυγαν και πάλι ξεπερνώντας τα 5 δισ. ευρώ.
Η συμμετοχή
Για να απορροφηθούν όμως τα 800 εκατ. ευρώ που προορίζονται για εξόφληση οφειλών σε ιδιώτες, η κυβέρνηση καλείται να λύσει ένα άλλο μεγάλο ταμειακό πρόβλημα. Και αυτό γιατί όρος των Ευρωπαίων είναι το Ελληνικό Δημόσιο να καταβάλει ως συμμετοχή ένα ευρώ για κάθε δύο ευρώ που δίνουν οι δανειστές για αποπληρωμή των οφειλών.Αυτό σημαίνει ότι για να απορροφηθούν τα 800 εκατομμύρια ευρώ το Δημόσιο θα πρέπει να εξοφλήσει άμεσα (εντός του Αυγούστου) 1,2 δισ. ευρώ υποχρεώσεων βάζοντας 400 εκατ. ευρώ.
Στη συνέχεια θα δοθούν τον Σεπτέμβριο και άλλα 800 εκατ. ευρώ, πάλι από τους δανειστές, με την υποχρέωση της κυβέρνησης να βάλει τη δική της συμμετοχή και να τα διαθέσει εξ ολοκλήρου για εξόφληση οφειλών σε ιδιώτες ως το τέλος Οκτωβρίου. Αν τα χρήματα δεν έχουν διατεθεί τότε προβλέπεται ότι θα επιστρέψουν στα αδιάθετα ποσά του ESM.
Το «μαξιλάρι»
Είναι η πρώτη φορά μετά από μήνες που το Eurogroup συνεδριάζει τη Δευτέρα χωρίς να έχει στην ατζέντα του την Ελλάδα αλλά τη διάσωση των ιταλικών τραπεζών. Παρ’ όλα αυτά περιμένουν ότι ο Κλάους Ρέγκλινγκ, ο επικεφαλής του ESM, θα ενημερώσει τους υπουργούς για την έγκριση και τη διαδικασία καταβολής της δόσης στην Ελλάδα μετά την υλοποίηση και των τελευταίων προαπαιτουμένων, ανάμεσά τους και η πλήρης απελευθέρωση του επαγγέλματος των μηχανικών.
Το Eurogroup αναμένεται να κατευθύνει και την προσπάθεια επανόδου της Ελλάδας στις αγορές. Βασικό στοιχείο είναι η υποστήριξη της Κομισιόν για την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος. Οπως είπε ο επικεφαλής του προγράμματος Ντέκλαν Κοστέλο, οι δόσεις προς την Ελλάδα πρέπει να βοηθήσουν ώστε να χτιστεί ένα μεγάλο «μαξιλάρι» μετρητών ως το τέλος του προγράμματος τον Αύγουστο του 2018. Ποσό περίπου 9 δισ. ευρώ θα μπορούσε να καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες για περίπου 10 μήνες μετά τη λήξη του προγράμματος.
Ο ίδιος υπογράμμισε ότι με τη λήξη του προγράμματος δεν θα πρέπει να υπάρχουν καθόλου οφειλές του κράτους προς τον ιδιωτικό τομέα.
Επιπλέον η Ελλάδα πρέπει να καλύψει 18,9 δισ. ευρώ σε πληρωμές χρέους ως τον Αύγουστο του 2018.
Για να προχωρήσουν όλα αυτά θα πρέπει να ολοκληρωθούν επιτυχώς και εγκαίρως η δεύτερη και τρίτη αξιολόγηση που θα γίνουν τον ερχόμενο Οκτώβριο και τον Ιανουάριο του 2018.
Παράλληλα η κυβέρνηση και ο ΟΔΔΗΧ προετοιμάζουν το έδαφος για να τεστάρουν το επόμενο διάστημα τη διάθεση των αγορών απέναντι στη χώρα. Ο ΟΔΔΗΧ αναμένεται να προχωρήσει σε μικρές εκδόσεις ελληνικών ομολόγων διαφορετικής διάρκειας όπως διετών, τριετών, πενταετών κ.ά. προκειμένου να διαμορφώσει την καμπύλη των επιτοκίων και να τιμολογήσει η αγορά το ελληνικό ρίσκο.
Η έκδοση τριετών ομολόγων αναμένεται να συνδεθεί χρονικά και με τη λήξη της αντίστοιχης έκδοσης τριετούς ομολόγου που έγινε το 2014 επί κυβερνήσεως Σαμαρά – Βενιζέλου.
Στην ανάγκη περισσοτέρων της μίας έκδοσης έχει αναφερθεί και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος ο οποίος θεωρεί ότι η εκταμίευση της δόσης θα δώσει μια ανάσα στην οικονομία καθώς τα χρήματα θα καταβληθούν κατά προτεραιότητα στην έκδοση νέων συντάξεων και σε επιστροφές φόρων, με απλουστευμένες μάλιστα διαδικασίες.
Οπως είπε ο Γιώργος Χουλιαράκης στη Βουλή η «έξοδος στις αγορές προϋποθέτει πρόοδο σε τρία πεδία: δημοσιονομική σταθερότητα – μεταρρυθμίσεις, μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος και δημιουργία αποθεματικού».
«Θα δούμε»
Οπως είπε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος: «Το «μαξιλάρι» είναι εγγύηση. Δεν σημαίνει ότι είναι και δανεικά. Αρκούν και πολύ λιγότερα για να υπάρξει η εμπιστοσύνη των αγορών και να διατηρηθούν τα επιτόκια σε διαχειρίσιμα επίπεδα».
Ηταν όμως συγκρατημένος λέγοντας:
«Το αρνητικό περιβάλλον που επικρατεί σε σχέση με τα ομόλογα της ευρωζώνης σχετίζεται με μια αίσθηση που έχει δημιουργηθεί στους επενδυτές και στις αγορές ότι το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης θα αρχίσει να μειώνεται από το 2018 και μετά.
»Το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν βρίσκεται στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης και αντιθέτως οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων ήταν χειρότερες από ό,τι θα δικαιολογούσαν τα θεμελιώδη μεγέθη της οικονομίας οδηγούν αυτή τη στιγμή σε μια αποκλιμάκωση των spreads. Θα δούμε».
Ομόλογα: Υποχώρησε ο πυρετός των αποδόσεων
Ενθαρρυντικό είναι το γεγονός ότι ο πυρετός των αποδόσεων των ομολόγων έπεσε. Στα διετή ομόλογα οι αποδόσεις υποχώρησαν σημαντικά στο 3,65% στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2009. Το κλίμα είναι πιο συγκρατημένο στα μακροπρόθεσμα ελληνικά ομόλογα, με τις αποδόσεις του δεκαετούς να κινούνται στο εύρος 5,4% με 5,5% εδώ και αρκετές ημέρες.
Στόχος είναι να υποχωρήσει η απόδοση του δεκαετούς κοντά ή κάτω του 5%, γεγονός που θα επιτρέψει στο υπουργείο Οικονομικών και στον ΟΔΔΗΧ να προχωρήσουν στα επόμενα βήματα.
Εγγύηση για την επιστροφή της χώρας στις αγορές ασφαλώς αποτελεί το χρηματοδοτικό «μαξιλάρι» από τον ESM καθώς η Ελλάδα δεν έχει απορροφήσει άνω των 40 δισ. ευρώ από τα 86 δισ. ευρώ του τρίτου προγράμματος.
Επιπρόσθετα το «μαξιλάρι» θα τροφοδοτηθεί και από τα πρωτογενή πλεονάσματα, αλλά και την αύξηση του ποσού των φορέων της γενικής κυβέρνησης που είναι κατατεθειμένο στην Τράπεζα της Ελλάδος (περί τα 13 δισ. ευρώ), τα οποία χρησιμοποιούνται σε πράξεις repo από τον Oργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
