Ένταξη σε καθεστώς εκκαθάρισης εν λειτουργία και εξαγορά του ΟΑΣΘ από το Ελληνικό Δημόσιο, βάσει της αποτίμησης που θα ανατεθεί σε ελεγκτική εταιρεία με διεθνή διαγωνισμό, προβλέπει το σχέδιο νόμου για το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο των αστικών συγκοινωνιών της Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία, την οποία είχε εξαγγείλει ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, κ. Χρήστος Σπίρτζης ήδη από την πρώτη του θητεία στο υπουργείο. Έρχεται όμως μετά από μια χρονιά που σημαδεύτηκε από πολυήμερες απεργιακές κινητοποιήσεις των εργαζομένων λόγω μη καταβολής των δεδουλευμένων τους που οδήγησαν σε μεγάλη ταλαιπωρία τους κατοίκους της πόλης.
Το σχέδιο, που κατατέθηκε προχθές στη Βουλή, προβλέπει λύση της οικονομικής συμφωνίας μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου και ΟΑΣΘ, από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Το σύνολο της κινητής και ακίνητης περιουσίας του ΟΑΣΘ θα περιέλθει τότε αυτοδικαίως, όπως αναφέρεται στο νομοσχέδιο, στο Ελληνικό Δημόσιο. Η μεταβίβαση θα είναι άνευ ανταλλάγματος για το ύψος που η αξία των περιουσιακών στοιχείων έχει αποσβεσθεί, ενώ «για τα περιουσιακά στοιχεία που δεν έχουν πλήρως αποσβεσθεί, το Ελληνικό Δημόσιο καταβάλλει στους μετόχους του ΟΑΣΘ τη μη αποσβεσθείσα αξία».
Αυτή η αξία θα προσδιοριστεί στο στάδιο της εκκαθάρισης εν λειτουργία, από την ελεγκτική εταιρεία που μετά από διεθνή διαγωνισμό θα αναλάβει εντός εξαμήνου να καταθέσει έκθεση αποτίμησης της αξίας της επιχείρησης. Σε αυτήν θα συνυπολογιστούν ακόμη το τυχόν αναλογούν επιχειρηματικό κέρδος της αντισταθμιστικής καταβολής χρήσης έτους 2017, οι απαιτήσεις του Δημοσίου και των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης και οι απαιτήσεις τρίτων (φυσικών ή νομικών προσώπων) έναντι του ΟΑΣΘ.
Όπως εξήγησε ο κ. Σπίρτζης, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στη Θεσσαλονίκη, η συμφωνία λύεται δυνάμει της παραγράφου Δ3 του άρθρου Β’ του Κανονισμού 1370/07. «Σύμφωνα με τις μεταβατικές διατάξεις του Κανονισμού, η ανώτατη διάρκεια ισχύος της σύμβασης του 2001, έχει παρέλθει, προβλέπεται 15ετία. Η δε παράταση της σύμβασης με την 11/1/2008 τροποποιητική σύμβαση που κυρώθηκε με το Ν. 3652/08, είναι αόριστη και αντίκειται στις ανωτέρω διατάξεις του Κανονισμού».
Συλλογιστική όμως η οποία ίσως να οδηγήσει τον όλο σχεδιασμό σε κόλλημα. Σύμφωνα με γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (320/2016), κατόπιν ερωτήματος του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, οι από 11.01.2008 και από 08.04.2010 συμβάσεις μεταξύ του Δημοσίου και του ΟΑΣΘ «δεν αντιβαίνουν στις διατάξεις της παρ. 3 περ. δ’ του άρθρου 8 και των παραγράφων 3 και 4 του αρ. 4 του Κανονισμού 1370/2007 και συνεπώς δεν τίθεται θέμα ακυρότητάς τους, η διάρκειά τους όμως λήγει στις 03.12.2019 με τη λήξη της μεταβατικής περιόδου του Κανονισμού αυτού».
Στο πρότυπο του μοντέλου ΟΑΣΑ – ΟΣΥ
Με το εν λόγω σχέδιο νόμου προχωράει και η αντικατάσταση του υπάρχοντος -αλλά σε ρόλο μάλλον «διακοσμητικό»- Συμβουλίου Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης (ΣΑΣΘ) από τον «Οργανισμό Συγκοινωνιακού Έργου Θεσσαλονίκης Ανώνυμη Εταιρία» (ΟΣΕΘ ΑΕ), ο οποίος θα εποπτεύεται από τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών. Σκοπός του ΟΣΕΘ θα είναι η ανάπτυξη, ο συντονισμός, η εποπτεία και ο έλεγχος των δημόσιων επιβατικών αστικών συγκοινωνιών της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης. Σε αυτά περιλαμβάνονται λεωφορεία, μέσα σταθερής τροχιάς, θαλάσσια μέσα μεταφοράς, αλλά και τα ταξί.
Το μετοχικό κεφάλαιο του νέου φορέα, μοναδικός μέτοχος του οποίου θα είναι το Ελληνικό Δημόσιο, θα ανέλθει σε 6 εκατ. ευρώ. Οι πόροι του ΟΣΕΘ θα προέρχονται από την ετήσια είσπραξη της τάξεως του 2% εκ του συνόλου των εσόδων από την παροχή συγκοινωνιακών υπηρεσιών (κόμιστρα, αντισταθμιστική καταβολή, κρατικές επιδοτήσεις, διαφημίσεις), την εκμετάλλευση υπηρεσιών και δεδομένων τηλεματικής, υπηρεσιών συγκοινωνιακού έργου, καθώς και την εκμετάλλευση της περιουσίας του. Τα επενδυτικά προγράμματα του Οργανισμού και των θυγατρικών του μπορεί να
επιχορηγούνται από το Κρατικό Προϋπολογισμό.
Συγκοινωνιακό έργο και πάλι από τον ΟΑΣΘ
Προσωρινή ανάθεση του συγκοινωνιακού έργου και πάλι στον ΟΑΣΘ προβλέπει το σχέδιο νόμου για τη μεταβατική περίοδο, που μπορεί να διαρκέσει μέχρι την 3η Δεκεμβρίου του 2019. Για την εκτέλεση του έργου του, το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων παραμένει στην κατοχή και χρήση του ΟΑΣΘ, ο οποίος και βαρύνεται με τις δαπάνες συντήρησης και καλής λειτουργίας τους, καθώς και με κάθε φορολογική, ασφαλιστική ή άλλη υποχρέωση επί αυτών.
Ουσιαστικά με το πέρας της μεταβατικής περιόδου, το συγκοινωνιακό έργο αναλαμβάνει η διάδοχος εταιρεία, που συστήνεται βάσει του εν λόγω νομοσχεδίου, με την ονομασία «Αστικές Συγκοινωνίες Θεσσαλονίκης Ανώνυμη Εταιρία
(ΑΣΥΘ ΑΕ)». Πρόκειται για θυγατρική του ΟΣΕΘ, με διάρκεια ζωής 90 ετών και μετοχικό κεφάλαιο 3 εκατ. ευρώ.
Ο μοναδικός μέτοχος, ο ΟΣΕΘ, μπορεί να μεταβιβάζει οποτεδήποτε μέρος των μετοχών, και μέχρι του ποσοστού του 49% του εκάστοτε καταβεβλημένου μετοχικού κεφαλαίου, σε Ο.Τ.Α. της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης.