Στην καρδιά του Κιέβου βρίσκεται ένα μνημείο αφιερωμένο σε εκείνους τους απλούς πολίτες, τους «εκατό του ουρανού», που έδωσαν τη ζωή τους στην κορύφωση της «επανάστασης της αξιοπρέπειας» στην Ουκρανία για να μπορεί να έχει η χώρα τους ένα ευρωπαϊκό, και όχι ρωσικό, μέλλον. Επεσαν νεκροί από πυρά ελεύθερων σκοπευτών στην Πλατεία της Ανεξαρτησίας –πιο γνωστή ως Πλατεία Μαϊντάν –κατά τη σκληρή προσπάθεια του παλιού καθεστώτος να καταπνίξει την επανάσταση.
Από εκείνες τις ταραχώδεις μέρες του 2014 και μετά, η νέα ουκρανική κυβέρνηση, με τη βοήθεια της Βρετανίας και άλλων συμμάχων, προσπαθεί να διασφαλίσει ότι εκείνη η θυσία δεν ήταν μάταιη. Ο κοινός μας στόχος είναι να οικοδομήσουμε μια επιτυχημένη και ευημερούσα Ουκρανία, αντάξια του θάρρους και των ιδανικών εκείνων που συμμετείχαν στην επανάσταση.
Η κυβέρνηση του προέδρου Ποροσένκο εφαρμόζει το πιο φιλόδοξο μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα από την ανεξαρτησία της Ουκρανίας το 1991. Τα τελευταία τρία χρόνια έχει σημειωθεί μεγαλύτερη πρόοδος από ό,τι είχε δει η χώρα στα 23 χρόνια πριν από την επανάσταση του Μαϊντάν.
Σήμερα όλα οι βουλευτές του ουκρανικού κοινοβουλίου και οι κρατικοί λειτουργοί –περισσότεροι από ένα εκατομμύριο συνολικά –είναι υποχρεωμένοι να δημοσιεύουν ηλεκτρονικά το «πόθεν έσχες» τους ώστε να είναι στη διάθεση κάθε ενδιαφερομένου. Αυτός ο νέος κανονισμός είναι ένα ζωτικής σημασίας βήμα προς τη διασφάλιση της διαφάνειας και της καταπολέμησης της διαφθοράς. Η Βρετανία έχει συμβάλει στην ίδρυση και διαρκώς αποτελεσματικότερη λειτουργία της Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Διαφθοράς στο Κίεβο.
Παράλληλα, το ηλεκτρονικό σύστημα προμηθειών ProZorro έχει σχεδιαστεί ώστε να εξαλείψει τη διαφθορά στα υπουργεία και σε άλλες κρατικές υπηρεσίες.
Ταυτόχρονα, η κεντρική κυβέρνηση έχει ξεκινήσει ένα κυλιόμενο πρόγραμμα αποκέντρωσης, δίνοντας περισσότερη εξουσία στους απλούς πολίτες μέσω περισσότερων αρμοδιοτήτων και κονδυλίων σε τοπικό επίπεδο. Στους τομείς της ενέργειας, των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών και της οικονομίας οι Αρχές έχουν προχωρήσει σθεναρά σε μεταρρυθμίσεις που ήταν επιτακτικές.
Τα οφέλη έχουν αρχίσει να διαφαίνονται. Υστερα από μια διετία συρρίκνωσης της οικονομίας κατά 5%, πέρυσι σημειώθηκε ανάπτυξη 2,3% με πρόβλεψη για 3% το 2017.
Η Συμφωνία Σύνδεσης ΕΕ – Ουκρανίας θα εφαρμοστεί τελικώς εφέτος. Πρόκειται για τη συμφωνία την οποία αρνήθηκε να υπογράψει η προηγούμενη κυβέρνηση το 2013, γεγονός που οδήγησε στην επανάσταση του Μαϊντάν. Επίσης, οι ουκρανοί πολίτες μπορούν πλέον να ταξιδεύουν ελεύθερα, χωρίς βίζα στις χώρες Σένγκεν.
Ομως δεν έχουμε καμία αμφιβολία ότι μένουν πολλά ακόμα να γίνουν και κυρίως σε ό,τι αφορά την πάταξη της διαφθοράς, η οποία θα εξασφαλιστεί μόνο όταν οι Ουκρανοί θα έχουν ένα Δικαστικό Σώμα άξιο της εμπιστοσύνης τους. «Καθαρές» δημόσιες υπηρεσίες είναι δυνατό να υπάρξουν μόνο εντός Κράτους Δικαίου.
Είναι βέβαιο ότι όσοι επωφελούνταν από το παλαιό σύστημα θα παλέψουν σκληρά για να διατηρήσουν τα προνόμιά τους. Επομένως, ο στόχος για μια ευημερούσα και σταθερή Ουκρανία θα απαιτήσει την αποφασιστική ηγεσία του Κιέβου μαζί με την ακλόνητη στήριξη της διεθνούς κοινότητας.
Εξ ου και είναι σημαντική η Διάσκεψη για τη Μεταρρύθμιση της Ουκρανίας, την οποία συνδιοργανώνουμε στο Λονδίνο στις 6 Ιουλίου. Ο κοινός μας στόχος είναι να βοηθήσει η Βρετανία την ενίσχυση της συνδρομής τρίτων χωρών προς την Ουκρανία, με αντάλλαγμα την επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων.
Η Διάσκεψη θα φέρει στο ίδιο τραπέζι τη διεθνή κοινότητα και τους ηγέτες της Ουκρανίας με σκοπό τη στήριξη του μεταρρυθμιστικού προγράμματος της κυβέρνησης ως το 2020.
Η Βρετανία είναι μία από τις στενότερες συμμάχους της Ουκρανίας και καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια να συμβάλει στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων και στη μάχη κατά της διαφθοράς αλλά και στην ενίσχυση των ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων με τη βρετανική στρατιωτική εκπαιδευτική αποστολή Operation Orbital.
Διακυβεύονται βασικά θέματα αρχής γιατί, τελικά, η ασφάλεια κάθε έθνους εξαρτάται από τη βασική παραδοχή ότι καμία χώρα δεν μπορεί να προσαρτά εδάφη ή να χαράσσει εκ νέου σύνορα με τη βία. Η ρωσική απόπειρα παράνομης προσάρτησης της Κριμαίας –και η αποστολή στρατιωτικών δυνάμεων και βαρέος οπλισμού στην περιοχή Ντονμπάς της Ανατολικής Ουκρανίας –παρέβη την πρώτη και βασική αρχή της διεθνούς τάξης πραγμάτων.
Μέχρι σήμερα και εξαιτίας των συγκρούσεων στην Ουκρανία έχουν σκοτωθεί 10.000 άνθρωποι, έχουν τραυματιστεί 24.000 σχεδόν, ενώ περισσότεροι από 2 εκατ. έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τις εστίες τους. Σήμερα η επιθετικότητα της Ρωσίας απέναντι στην Ουκρανία αποτελεί απειλή κατά της ασφάλειας της Ευρώπης συνολικά.
Ομως, καθώς προχωρούμε σθεναρά στον δρόμο των μεταρρυθμίσεων και της προόδου, μας ενθαρρύνουν μερικές ουσιώδεις αλήθειες. Με πληθυσμό 44 εκατομμυρίων κατοίκων και μια πλούσια κληρονομιά φυσικών πόρων, οι προοπτικές της Ουκρανίας είναι τεράστιες. Δεν υπάρχει κανείς λόγος οι πολίτες της να μην απολαμβάνουν την ευημερία και την ποιότητα ζωής που απολαμβάνουν οι ευρωπαίοι γείτονές τους.
Πρέπει να σταθούμε ενωμένοι μπροστά σε αυτή την πρόκληση. Η Διάσκεψη για τη Μεταρρύθμιση της Ουκρανίας θα στείλει μήνυμα αλληλεγγύης, αποφασιστικότητας και απόλυτης δέσμευσης να παραμείνει η χώρα στον δρόμο των μεταρρυθμίσεων.
*O Boris Johnson είναι ο βρετανός υπουργός Εξωτερικών και ο Pavlo Klimkin είναι ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών.
