Η «απρόσμενη» κίνηση του Έσπεν Μπαρθ Άιντε να προτείνει τη μετάβαση των Πρωθυπουργών Ελλάδος και Τουρκίας στο Κραν Μοντάνα πριν καν οι εμπλεκόμενες πλευρές στο Κυπριακό εισέλθουν σε ουσιαστική διαπραγμάτευση για τις εγγυήσεις και την ασφάλεια σκίασε την κατάθεση των εγγράφων με τις επίσημες προτάσεις των τριών εγγυητριών δυνάμεων, των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων.
Η κινητικότητα για πιθανή έλευση του Αλέξη Τσίπρα και του Μπιναλί Γιλντιρίμ, κυρίως σε επίπεδο φημολογίας, είχε ξεκινήσει εδώ και μερικά 24ωρα στο Κραν Μοντάνα. Ωστόσο, η κίνηση του ειδικού συμβούλου του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών να θέσει το ζήτημα αυτό τόσο πρόωρα «ήταν καταστροφικό» σύμφωνα με πηγή που έχει άμεση γνώση των διαπραγματεύσεων.
Ανεξαρτήτως των υπερβολικών τίτλων που ορισμένοι χρησιμοποιούν για να περιγράψουν την κατάσταση, όσα είπε μετά το πέρας της αρχικής συνάντησης ο Νίκος Κοτζιάς είναι απλώς ορθά και λογικά. Η φράση ότι ο κ. Άιντε προσπαθεί «να βάλει το κάρο μπροστά από το άλογο» περιγράφει την πάγια θέση επί της οποίας επιμένει το τελευταίο διάστημα η Αθήνα και η οποία δεν είναι καινούρια. Η αναβάθμιση των συζητήσεων σε επίπεδο Πρωθυπουργών χωρίς να έχει προηγηθεί ουσιαστική συζήτηση επί του θέματος της ασφάλειας και των εγγυήσεων δημιουργεί κίνδυνο κατάρρευσης των συνομιλιών πριν καν φανεί αν υπάρχουν σημεία σύγκλισης.
«Την Παρασκευή συμφωνήσαμε ότι σήμερα θα συζητούσαμε τα δύο ερωτήματα που είχε υποβάλει ο κ. Άιντε για το σύστημα ασφάλειας στην Κύπρο ποιο θα είναι προοπτικά και τι θα γίνει με το σημερινό. Είχαμε κουβεντιάσει ότι θα δούμε τον μηχανισμό εμπέδωσης και εφαρμογής και ότι θα συζητήσουμε τα ερωτήματα που αφορούνε τα στρατεύματα και βασικά στρατεύματα κατοχής. Σήμερα όμως δεν ξεκίνησε έτσι η συζήτηση, ξεκίνησε διαδικαστικά και με μια αίσθηση ότι να βιαστούμε να έρθουν οι πρωθυπουργοί όπου να ναι. Εξηγήσαμε για άλλη μια φορά ότι πρέπει να γίνει ουσιαστική συζήτηση διότι έχουμε φτάσει στην 6η μέρα διαπραγμάτευσης και δεν έχουμε ανοίξει την κουβέντα. Έχουνε δοθεί κείμενα και θα επανέλθουμε αργά το απόγευμα για να συζητήσουμε στη βάση των όσων έχουμε διαβάσει» ανέφερε χαρακτηριστικά ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών.
Οι συνομιλίες θα συνεχιστούν το απόγευμα της Δευτέρας, περίπου στις 20.30 ώρα Ελλάδος και αφού όλες οι πλευρές έχουν μελετήσει τα έγγραφα των υπολοίπων. Θα έχει προηγηθεί συνάντηση του Προέδρου Νίκου Αναστασιάδη με τον τουρκοκύπριο ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί. Συζήτηση πάντως στο τραπέζι που αφορά στις εσωτερικές πτυχές του Κυπριακού δεν πραγματοποιήθηκε. Ίσως εκεί να οφείλονται οι διαρροές περί δυσαρέσκειας Άγκυρας και Τουρκοκυπρίων