Πέθανε σε ηλικία 89 ετών η Σιμόν Βέιλ, η πρώτη γυναίκα πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και υπουργός Υγείας σε κυβερνήσεις των πρωθυπουργών Σιράκ (επί προεδρίας Ζισκάρ Ντ’ Εστέν) και Μπαλαντίρ (επί προεδρίας Μιτεράν).
Υπήρξε πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου το διάστημα 1979-1982.
«Η μητέρα μου πέθανε σήμερα το πρωί στην κατοικία της. Θα γινόταν 90 ετών στις 13 Ιουλίου», δήλωσε ο Ζαν Βέιλ, ο οποίος είναι δικηγόρος.
Φυσιογνωμία της γαλλικής πολιτικής ζωής, ακαδημαϊκός, η Σιμόν Βέιλ είχε επιζήσει των ναζιστικών στρατοπέδων του θανάτου, όπου είχε εκτοπιστεί όταν ήταν 16 ετών, και ενσάρκωνε επίσης για τους Γάλλους τη μνήμη του Ολοκαυτώματος.
Ο αριθμός 78651
Η Σιμόν Βέιλ μεταφέρθηκε στο μεγαλύτερο ναζιστικό στρατόπεδο του Άουσβιτς, στις 13 Απριλίου 1944 κι ενώ στην ηλικία της όλοι οι εβραίοι στέλνονταν απευθείας στους θαλάμους αερίων, εκείνη είπε ψέματα για την ηλικία της ακολουθώντας τη συμβουλή συγκρατούμενου που μιλούσε Γαλλικά. Στάλθηκε σε καταναγκαστικά έργα, της ξύρισαν το κεφάλι και για την υπόλοιπη ζωή της είχε χαραγμένο στο μπράτσο της τον αριθμό 78651.
«Από τότε, ο καθένας μας ήταν απλώς ένας αριθμός, χαραγμένος στη σάρκα μας. Ένας αριθμός που έπρεπε να απομνημονεύσουμε αφού είχαμε χάσει κάθε άλλη ταυτότητα», έγραψε αργότερα στα απομνημονεύματά της.
Σε ηλικία μόλις 17 ετών η Σιμόν επέστρεψε στη Γαλλία καταρρακωμένη από τον θάνατο των γονέων και της αδελφής της, αλλά αποφασισμένη να επιδιώξει μια καριέρα, σαν αυτή την οποία είχε στερηθεί η μητέρα της. Σπούδασε Νομική στο διάσημο πανεπιστήμιο Sciences Po, όπου γνωρίστηκε με τον Αντουάν Βέιλ (1926-2013), ο οποίος αργότερα έγινε επιχειρηματίας. Παντρεύτηκαν το 1946 και απέκτησαν τρεις γιούς.
Η Βέιλ ξεκίνησε να εργάζεται ως δικηγόρος και το 1956 έγινε δικαστής. Μια δεκαετία αργότερα διορίστηκε υπουργός Υγείας στην κεντροδεξιά κυβέρνηση του προέδρου Βαλερί Ζισκάρ ντ΄Εστέν και έτσι ξεκίνησε την πολιτική της σταδιοδρομία.
Ξεκίνησε δίνοντας μάχη για την πρόσβαση των γυναικών στην αντισύλληψη.
«Καμία γυναίκα δεν καταφεύγει σε άμβλωση ελαφρά τη καρδία. Πρέπει κάποιος απλά να τις ακούσει: πρόκειται πάντα για μια τραγωδία», είπε η Βέιλ στην εναρκτήρια ομιλία της που άφησε ιστορία, στις 26 Νοεμβρίου 1974, ενώπιον της Εθνοσυνέλευσης, η οποία απαρτιζόταν σχεδόν αποκλειστικά από άνδρες. Και πρόσθεσε: «Δεν μπορούμε πλέον να κλείνουμε τα μάτια μπροστά στις 300.000 αμβλώσεις που κάθε χρόνο ακρωτηριάζουν τις γυναίκες αυτής της χώρας, ποδοπατούν τους νόμους της και ταπεινώνουν και τραυματίζουν εκείνες οι οποίες υποβάλλονται στην πρακτική». Τελικά ο νόμος ψηφίστηκε χάρις στην υποστήριξη της αριστερής αντιπολίτευσης.
Το όραμα για ευρωπαϊκή ολοκλήρωση
Η Βέιλ αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος της δεύτερης φάσης της πολιτικής της καριέρας στο όραμα για ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, αποχωρώντας από την κυβέρνηση το 1979 για να θέσει υποψηφιότητα για τις πρώτες απευθείας εκλογές για το ευρωκοινοβούλιο. Εγινε η πρώτη γυναίκα πρόεδρος του Σώματος, μια θέση που διατήρησε μέχρι το 1982.
Επέστρεψε στη θέση της υπουργού Υγείας το διάστημα 1993-1995 και τρία χρόνια αργότερα διορίστηκε στο Συνταγματικό Συμβούλιο της Γαλλίας, την ύψιστη συνταγματική αρχή. Το 2005 πήρε άδεια από το Συμβούλιο για να ξεκινήσει εκστρατεία για το «ναι» στο δημοψήφισμα για την Ευρωπαϊκή Συνταγματική Συνθήκη. Όταν αναπάντεχα επικράτησε το «όχι», η Βέιλ έκανε λόγο για μια «καταστροφή» για τη Γαλλία και την Ευρώπη.
Την προεκλογική περίοδο το 2007 εξέπληξε πολλούς καθώς τάχθηκε υπέρ του υποψήφιου προέδρου Νικολά Σαρκοζί. Ωστόσο, άσκησε ανοιχτά κριτική εις βάρος της απόφασής του να ιδρύσει ένα υπουργείο Μετανάστευσης και Εθνικής Ταυτότητας, ενώ πήρε θέση απέναντι στην αμφιλεγόμενη πρότασή του να υποχρεώσει κάθε δεκάχρονο μαθητή να τιμά τα παιδιά-θύματα του Ολοκαυτώματος -μια πρόταση την οποία χαρακτήρισε «απαράδεκτη, δραματική και κυρίως άδικη».
Θλίψη εκφράζει ο πολιτικός κόσμος
«Πολύ θερμά συλλυπητήρια στην οικογένεια της Σιμόν Βέιλ. Το παράδειγμά της ας εμπνεύσει τους συμπατριώτες μας, οι οποίοι θα βρουν σ’ αυτό ό,τι καλύτερο διαθέτει η Γαλλία», έγραψε στο Twitter ο αρχηγός του γαλλικού κράτους, Εμανουέλ Μακρόν.
Ο πρωθυπουργός Εντουάρ Φιλίπ απέτισε επίσης φόρο τιμής στην Σιμόν Βέιλ, η οποία «θα παραμείνει το πρόσωπο μιας Δημοκρατίας όρθιας, ανθρώπινης, γενναιόδωρης. Η Γαλλία χάνει μια προσωπικότητα από τις λίγες που έχει προσφέρει η ιστορία», έγραψε στο Twitter.
Ο πρώην πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ δήλωσε πως «η Γαλλία χάνει μια από τις πιο μεγάλες συνειδήσεις της» και απέτισε φόρο τιμής σε μια γυναίκα η οποία «ενσάρκωσε την αξιοπρέπεια, το θάρρος και την ακεραιότητα».
«Την αξιοπρέπεια του εβραιόπουλου που το ρίξανε στην άβυσσο του Ολοκαυτώματος και το οποίο έγινε για όλες τις Γαλλίδες και όλους τους Γάλλους, μια υψηλή ηθική φυσιογνωμία. Το θάρρος στην μάχη για τα δικαιώματα των γυναικών όταν, ως υπουργός Υγείας, ψήφισε το 1974 τον νόμο που επιτρέπει στη Γαλλία την εθελούσια διακοπή της κύησης, παρά τις επιθέσεις και τις ύβρεις που ήρθαν από την ίδια την πλειοψηφία της. Και την ακεραιότητα της ανεξάρτητης δικαστικού», χαιρέτισε ο σοσιαλιστής πρώην πρόεδρος.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Αντόνιο Ταγιάνι δήλωσε πως το μήνυμα της Σιμόν Βέιλ για τις γυναίκες και τον αντισημιτισμό παραμένει «ζωντανό».
«Το μήνυμά της είναι ζωντανό τόσο σε ό,τι αφορά το δίκαιο και τον ρόλο των γυναικών στην Ευρώπη, όσο και σε ό,τι αφορά τον αντισημιτισμό», τόνισε ο Ιταλός Ταγιάνι αναφερόμενος στην πρώτη γυναίκα πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
«Είναι μια μεγάλη απώλεια για όλους εμάς, ήταν μια πρωταγωνίστρια της ενίσχυσης της δημοκρατίας στην Ευρώπη, μια γυναίκα που αγωνίσθηκε πολύ εναντίον της λήθης αυτού που συνέβη στη διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου, του Ολοκαυτώματος», δήλωσε.
«Η ζωή της είναι υποδειγματική. Μετά τον γερμανό καγκελάριο Χέλμουτ Κολ, χάνουμε μια μεγάλη Ευρωπαία», τόνισε ο Ταγιάνι.
«Αύριο θα έχουμε την κηδεία του Χέλμουτ Κολ, θα πρέπει ταυτόχρονα να θυμηθούμε την Σιμόν Βέιλ, τη μεγάλη κυρία της ιστορίας της σημερινής Ευρώπης», κατέληξε.
Ο πρώην πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας Βαλερί Ζισκάρ ντ’ Εστέν δήλωσε πως αναστατώθηκε από τον θάνατο της Σιμόν Βέιλ και εξέφρασε την ευχή «η υποδειγματική ζωή της να παραμείνει μια αναφορά για όλους τους σημερινούς νέους».
«Ήταν μια εξαιρετική γυναίκα η οποία γνώρισε τις πιο μεγάλες ευτυχίες και τις πιο μεγάλες δυστυχίες της ζωής«, έγραψε ο πρώην πρόεδρος, ο οποίος είχε διορίσει την Βέιλ υπουργό Υγείας το 1974.
Η σοσιαλίστρια δήμαρχος του Παρισιού Αν Ινταλγκό ανακοίνωσε πως θα προτείνει στο Δημοτικό Συμβούλιο του Παρισιού να δώσει το όνομα της Σιμόν Βέιλ «σε ένα χαρακτηριστικό τόπο της πρωτεύουσας».
«Η χώρα μας χάνει σήμερα ταυτοχρόνως μια από τις πιο ωραίες στρατευμένες φυσιογνωμίες της και ένα από τα πρόσωπα που αποτελούσαν τη μαγιά για την ομόνοια και τη συνοχή της», δήλωσε η Ινταλγκό.
