Δύσκολα αλλάζεις όταν έχεις περάσει όλη σου τη ζωή παραβαίνοντας τους νόμους. Και όμως, οι κάτοικοι του χωριού Πιετραμάρε αποφασίζουν να δοκιμάσουν την αλλαγή ψηφίζοντας έναν έντιμο δήμαρχο. Αυτοί όμως θα είναι που πολύ σύντομα θα αντισταθούν, ζητώντας ξανά τη διαφθορά, την παρανομία, την κομπίνα… Ολα αυτά στην ιταλική κωμωδία «Τα παράπονα στον δήμαρχο» («L’ ora legale») που προβάλλεται στις αίθουσες και ενδέχεται να γίνει μια από τις μεγάλες επιτυχίες του εφετινού καλοκαιριού, όπως πέρυσι η ιταλική σάτιρα «Πού πάω, Θεέ μου;».
Πρόκειται για την τελευταία δημιουργία του ντουέτου Σάλβο Φικάρα – Βαλεντίνο Πικόνε που στα 25 χρόνια συνεργασίας του μετρά πολλές θεατρικές παραστάσεις και ταινίες που κάνουν θραύση στην Ιταλία. Αξίζει δε να επισημανθεί ότι μόλις τις δύο πρώτες εβδομάδες από την κυκλοφορία τους στην Ιταλία τον περασμένο Ιανουάριο, τα «Παράπονα στον δήμαρχο» είχαν αγγίξει 1,5 εκατομμύρια θεατές.
Πότε ήταν η τελευταία φορά που παραπονεθήκατε σε δημόσια υπηρεσία και ποιο το αποτέλεσμα;
Σάλβο Φικάρα – Βαλεντίνο Πικόνε: «Η λίστα είναι τεράστια για να φτιαχτεί, αλλά να έχετε υπόψη σας ότι πίσω από κάθε δυσλειτουργική δημόσια υπηρεσία, υπάρχει πάντα ένας εργαζόμενος που δεν κάνει σωστά το καθήκον του. Η όποια διαταραχή δεν είναι αποκομμένη από το πρόβλημα, δεν έρχεται από το πουθενά σαν εξωγήινος από το Διάστημα. Η αιτία για τη δυσλειτουργία στην οποιαδήποτε δημόσια υπηρεσία είναι πάντα ένας τεμπέλης διευθυντής, ένας αδιάφορος υπάλληλος, ένας αριβίστας πολιτικός, οι ίδιοι που είναι πάντα έτοιμοι να παραπονεθούν αν στη δική τους ζωή υποφέρουν από μια δυσλειτουργία. Ακούγεται κοινότοπο, όμως κάθε πολιτεία φτιάχνεται από τη συμπεριφορά των πολιτών της».
Συμφωνείτε ότι η φράση του Λαμπεντούζα στον «Γατόπαρδο» «αν θέλουμε να μείνουν όλα όπως είναι, τότε πρέπει όλα ν’ αλλάξουν» υπήρξε προφητική και διαχρονική;
Φ. – Π.: «Είναι βέβαιο ότι τα τελευταία χρόνια στην Ιταλία έχει υπάρξει βελτίωση. Πολλά πράγματα έχουν αλλάξει τόσο σε σχέση με την αντιμετώπιση του πολίτη από τις δημόσιες υπηρεσίες όσο και στη νομιμότητα. Είναι απαραίτητο και σημαντικό να αλλάζουμε προς το καλύτερο».
Το ενδιαφέρον στην ταινία σας είναι ότι τελικά το αντι-σύστημα, το παρασιτικό σύστημα, νικά το πραγματικό σύστημα, αυτό που θεωρούμε φυσιολογικό. Το χάος είναι αυτό που ο κόσμος προτιμά και όχι την τάξη. Πώς το εξηγείτε;
Φ. – Π.: «Η παραδοξότητα στην ταινία είναι ακριβώς αυτή: η ήττα της νομιμοφροσύνης από εκείνους που τη θέλουν. Ο λόγος; Υπακοή στους νόμους σημαίνει θυσία του εγώ σου. Δεν είναι όλοι προετοιμασμένοι για κάτι τέτοιο. Ολοι οι χαρακτήρες της ταινίας είναι αυθεντικοί όταν στην αρχή ζητούν έναν καλύτερο κόσμο, έναν κόσμο όπου θα υπάρχει σεβασμός στους κανόνες κ.ο.κ. Η κατάσταση αλλάζει όταν ανακαλύπτουν ότι για να γίνει αυτό χρειάζεται επίσης να αλλάξουν οι ίδιοι, θυσία που δεν είναι έτοιμοι να κάνουν».
Την ίδια ώρα, αυτό το τραγικό θέμα φαίνεται ότι γίνεται εξαιρετικά δημοφιλές όταν εμπλέκεται η κωμωδία. Πώς εξηγείτε το γεγονός ότι ο κόσμος αρέσκεται να γελά βλέποντας στο σινεμά αυτό που στην πραγματικότητα του προκαλεί πόνο;
Φ. – Π.: «Ανέκαθεν γινόταν αυτό, είναι ο στόχος της κωμωδίας από την εποχή του Αριστοφάνη: κάνε τον κόσμο να γελάσει με σοβαρά θέματα. Δεν πρέπει να μας προκαλεί έκπληξη που ο κόσμος βλέπει τον εαυτό του σε αυτό που παρουσιάζεις. Οταν γράφουμε μια κωμωδία, το σημαντικότερο για εμάς είναι να διασκεδάσουμε τον κόσμο. Συμβαίνει όμως όταν αναποδογυρίζεις την πραγματικότητα, όταν την τεντώνεις, το αποτέλεσμα να είναι κάτι «φρικτά» σοβαρό».
Οι καταστάσεις που βλέπουμε στο «Τα παράπονά σου στον δήμαρχο» είναι βεβαίως υπερβολικές, όμως μπορούμε να επικοινωνήσουμε μαζί τους γιατί τις αναγνωρίζουμε. Για παράδειγμα, αυτή την εποχή στην Ελλάδα έχουμε τρομερό πρόβλημα με τα σκουπίδια και την απεργία διαρκείας των καθαριστών. Θέλετε να μου δώσετε ένα παράδειγμα καταστάσεων που περιγράψατε βασισμένοι στην αλήθεια της ζωής;
Φ. – Π.: «Η πραγματικότητα είναι διαρκώς παρούσα, ειδάλλως δεν θα ήταν κωμωδία. Μπορούμε να εγγυηθούμε όμως ότι ελαφρώσαμε πολλές καταστάσεις. Το σημείο όπου επίτηδες υπερβάλαμε είναι η γενίκευση. Παρουσιάσαμε μια πόλη γεμάτη μπούφους, τεμπέληδες, λαμόγια, αριβίστες, άξεστους. Ελάχιστοι άνθρωποι στην ταινία είναι αγνοί, η κόρη του δημάρχου, ο ίδιος ο δήμαρχος (αυτός ίσως να παραείναι αγνός), η αδελφή του και μια χούφτα ακόμα».
Η ιταλική κωμωδία ήταν πολύ δημοφιλής στο παρελθόν, όχι μόνον στην Ιταλία, αλλά σε πολλές χώρες του κόσμου. Είναι δύσκολο να ξαναγίνει εξίσου δημοφιλής σήμερα;
Φ. – Π.: «Ηταν στο παρελθόν, ναι, όμως είμαστε σίγουροι ότι μπορούμε να επανέλθουμε σε εκείνες τις χρυσές ημέρες. Ισως θα πρέπει να αρχίσουμε να παρατηρούμε γύρω μας για να ανακαλύπτουμε ιστορίες».
Αυτή τη στιγμή είστε το πιο διάσημο ντουέτο κωμικών του ιταλικού κινηματογράφου, από την εποχή του Φράνκο Φράνκι και του Τσίτσο Ινγκράσια. Η φήμη κάνει τα πράγματα πιο εύκολα για εσάς;
Φ. – Π.: «Υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στην επιτυχία και τη δημοτικότητα. Επιτυχημένος είναι εκείνος που μπορεί και πραγματοποιεί τους στόχους του, τα όνειρά του. Γνωρίζουμε πολλούς επιτυχημένους ανθρώπους που εργάζονται σε τράπεζες, στο εμπόριο, σε φάρμες· ανθρώπους που δεν είναι δημοφιλείς αλλά ευτυχισμένοι με αυτό που κατέκτησαν στη ζωή τους. Θεωρούμε τους εαυτούς μας επιτυχημένους γιατί έχουμε κάνει (και εξακολουθούμε να κάνουμε) αυτό που θέλαμε, αυτό που είχαμε ονειρευτεί. Η δημοφιλία είναι μια υπέροχη «παράπλευρη απώλεια»».
Ποιο είναι το πιο σύνηθες σχόλιο που ακούτε όταν πέφτετε θύματα αναγνώρισης στον δρόμο;
Φ. – Π.: «Αυτές τις μέρες, η πιο συνηθισμένη αίτηση είναι μια φωτογραφία. Αλλά πολλοί από τους θαυμαστές μας κάνουν αρκετά σοβαρές και ενδιαφέρουσες ερωτήσεις γιατί όλοι τους είναι πολύ περίεργοι για το τι συμβαίνει στα παρασκήνια της δουλειάς μας. Με μεγάλη χαρά συζητάμε μαζί τους για τις ταινίες μας».
Mπορείτε να φανταστείτε τους εαυτούς σας εμπλεκομένους στην πολιτική;
Φ. – Π.: «Απολύτως! Εχουμε έτοιμο το κόμμα μας και όταν θα ξεκινήσουμε την καμπάνια μας θα έχουμε πολύ συγκεκριμένο πρόγραμμα: περισσότερη ανεργία, περισσότερους φόρους για όλους, νομιμοποίηση του οργανωμένου εγκλήματος και διαφθορά! Με το δεδομένο ότι οι πολιτικοί κάνουν τα αντίθετα από όσα τάζουν, ίσως κάτι καλό να βγει για τη χώρα».
Η κωμωδία «Τα παράπονα στον δήμαρχο» προβάλλεται σε αίθουσες Αθήνας και Θεσσαλονίκης σε διανομή Seven Films, την οποία ευχαριστούμε για αυτή τη συνέντευξη.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
