Κιούμπρικ και Μπουνιουέλ στις αίθουσες

Μετά την επιτυχία που σημείωσε η επαναπροβολή ταινιών όπως ο «Δαιμονισμένος άγγελος» του Αλαν Πάρκερ, το «Σιντ και Νάνσι» του Αλεξ Κοξ και κυρίως το «Σημασία έχει ν’ αγαπάς» του Αντρέι Ζουλάφσκι (το αδιαχώρητο στη Ριβιέρα) δύο ακόμη επανεκδόσεις σπουδαίων ταινιών του κλασικού κινηματογράφου ξεχωρίζουν και αυτή την εβδομάδα στις αίθουσες: η αριστουργηματική πολιτική σάτιρα «S.Ο.S. Πεντάγωνο καλεί Μόσχα» («Dr. Strangelove», 1964) του Στάνλεϊ Κιούμπρικ (1928-1999) και ο «Πυρετός ανεβαίνει στο Ελ Πάο» («Los ambiciosos», 1960), μια από τις λιγότερο γνωστές ταινίες του ισπανού σουρεαλιστική Λουίς Μπουνιουέλ (1900-1983), η οποία συγχρόνως αποτελεί το κύκνειο άσμα του σπουδαίου γάλλου ηθοποιού Ζεράρ Φιλίπ (1922-1959).

Η ανησυχία του Στ. Κιούμπρικ για τα ενδεχόμενα προβλήματα του πυρηνικού εξοπλισμού είχε αρχίσει να φαίνεται έξι χρόνια προτού γυρίσει το «S.Ο.S. Πεντάγωνο καλεί Μόσχα», που είναι η πρώτη ταινία στην οποία ο δημιουργός είχε τον πλήρη έλεγχο. Αφού διάβασε περί τα εβδομήντα βιβλία επί του θέματος, ο Κιούμπρικ κατέληξε στο «Red Alert» του Πίτερ Μπράιαντ (ή Πίτερ Τζορτζ, όπως υπογράφει στα ζενερίκ), βρίσκοντας εκεί τη βάση για μια σοβαρή ταινία που θα περιέγραφε την πιθανότητα της κατά λάθος έκρηξης ενός πολέμου υπερδυνάμεων. Οταν όμως άρχισε να δουλεύει το σενάριο έχοντας αγοράσει τα δικαιώματα του μυθιστορήματος, ο Κιούμπρικ κατάλαβε ότι οι καλύτερες ιδέες του έργου ήταν οι πιο γελοίες και άρα οι πιο διασκεδαστικές. Πώς είναι π.χ. δυνατόν ένας πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών (ανεπανάληπτος ο Πίτερ Σέλερς που έχει δύο ακόμη ρόλους) να παροτρύνει τον ρώσο ομόλογό του να καταρρίψει ένα αμερικανικό στρατιωτικό αεροπλάνο; Παρ’ όλα αυτά, οι βλακώδεις, απίθανες τούτες ιδέες, φάνηκαν και οι πιο αληθινές, σε σχέση με την εικόνα του πραγματικού προβλήματος. Διότι έτσι κι αλλιώς, τι μπορεί να είναι περισσότερο γελοίο από την ιδέα ότι δύο υπερδυνάμεις είναι διατεθειμένες να κάνουν σκόνη τον πλανήτη εξαιτίας ενός ατυχήματος για το οποίο οι ίδιες είναι υπεύθυνες; Ετσι, ο Κιούμπρικ κατέληξε σε μια τρομακτική κωμωδία, στην οποία οι θανάσιμες παραδοξότητες ενός πολέμου που προκύπτει τυχαία ήταν τα μεγάλα ανέκδοτα (στο Cine Paris).

O «Πυρετός ανεβαίνει στο Ελ Πάο» ή «O πυρετός της ηδονής» όπως πρωτοπροβλήθηκε στην Ελλάδα είναι ένα κλασικό μελόδραμα, πίσω από το οποίο κρύβεται η απόπειρα του Λ. Μπουνιουέλ να πάρει θέση εκφράζοντας ανοιχτά τις ιδέες του πάνω σε καίρια πολιτικά ζητήματα. Τοποθετώντας την ιστορία του στο νησί μιας φανταστικής χώρας της Λατινικής Αμερικής όπου επικρατεί δικτατορικό καθεστώς, ο σκηνοθέτης εξετάζει την ηθική της ένοπλης εξέγερσης κατά των φασιστικών δικτατοριών (το νησί χρησιμεύει ως χώρος φυλακής πολιτικών και ποινικών κρατουμένων). Κεντρικό πρόσωπο είναι ο Βάσκες (Ζ. Φιλίπ), ένας ιδεαλιστής δικηγόρος, ερωτευμένος με τη χήρα (Μαρία Φελίξ) του κυβερνήτη του νησιού, ο οποίος δολοφονήθηκε από δραπέτη κρατούμενο. Η χήρα θα γίνει ερωμένη του δικηγόρου και το δράμα θα κορυφωθεί με την έλευση του νέου κυβερνήτη (Ζαν Σερβέ), στον οποίο επίσης αρέσει η μοιραία γυναίκα που υποδύεται η εκθαμβωτικά όμορφη Φελίξ (σε Αλκυονίδα, Στούντιο).