Πολλά γονίδια που σχετίζονται με την όψιμη απαρχή της νόσου Αλτσχάιμερ εκφράζονται στα μυελοειδή κύτταρα και ρυθμίζονται από μια μοναδική πρωτεΐνη, σύμφωνα με μελέτη της Ιατρικής Σχολής Icahn που δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο Nature Neuroscience.
Οι αμερικανοί επιστήμονες, επικεφαλής ενός διεθνούς ερευνητικού σχήματος που εξέτασε το γονιδίωμα πάνω από 40.000 ατόμων με και χωρίς τη νόσο, διαπίστωσαν ότι εγγενή ανοσοκύτταρα της μυελοειδούς γραμμής παιζουν ένα πιο κεντρικό ρόλο στην παθογένεια της νόσου Αλτσχάιμερ απ’ ότι πίστευαν μέχρι σήμερα.
Συγκεκριμένα, οι ειδικοί εντόπισαν ένα δίκτυο γονιδίων που εμπλέκονται στη νόσο Αλτσχάιμερ και εκφράζονται από τα μυελοειδή κύτταρα, εγγενή ανοσοκύτταρα που περιλαμβάνουν τα μικρογλοία και τα μακροφάγα. Ιδιαίτερης σημασίας ειναι γονίδιο SPI1 που κωδικοποιεί τον μεταγραφικό παράγοντα PU.1, μια πρωτεΐνη δηλαδή που ρυθμίζει τη γονιδιακή έκφραση και άρα την κυτταρική ταυτότητα και λειτουργία, σε ρόλο κύριου ρυθμιστή του γονιδιακού δικτύου.
Για να επιβεβαιώσουν ότι τα επίπεδα έκφρασης του SPI1 επηρεάζουν την έκφραση και άλλων γονιδίων που σχετίζονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ και την μικρογλοιακή λειτουργία, χρησιμοποίησαν μια μικρογλοιακή κυτταρική γραμμή ποντικιού, τα κύτταρα BV2 που μπορούν να αναπτυχθούν σε εργαστηριακό δίσκο. Όταν ακύρωσαν την έκφραση του SPI1, που παράγει την πρωτεΐνη PU.1 στα κύτταρα, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι τα κύτταρα είχαν χαμηλότερη φαγοκυτταρική δραστηριότητα, ενώ η υπερέκφραση του SPI1 οδηγούσε σε αυξημένη φαγοκυτταρική δραστηριότητα. Πολλά άλλα γονίδια της νόσου Αλτσχάιμερ που εκφράζονταν στα μικρογλοία επίσης είχαν τροποποιημένη έκφραση εις ανταπόκριση της χειραγώγησης της έκφρασης του SPI1.
«Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι μια μεγάλη αναλογία του γενετικού κινδύνου στην όψιμη εκδήλωση της νόσου Αλτσχάιμερ εξηγείται από γονίδια που εκφράζονται στα μυελοειδή κύτταρα και όχι σε άλλα είδη κυττάρων. Η απορρύθμιση αυτού του δικτύου είναι σίγουρα μια αιτία της νόσου Αλτσχάιμερ, αλλά θα πρέπει να συνεχίσουμε τη μελέτη μας για να κατανοήσουμε αυτό το δίκτυο και τη ρύθμισή του από τον μεταγραφικό παράγοντα PU.1, ώστε να αποκαλύψουμε ελπιδοφόρους θεραπευτικούς στόχους», εξηγεί η Δρ Άλισον Γκετε, καθηγήτρια Νευροεπιστήμης και διευθύντρια του Κέντρου για τη Νόσο Αλτσχάιμερ «The Ronald M. Loeb» της Ιατρικής Σχολής Icahn.
Σπεύδει πάντως να προσθέσει ότι επειδή ο μεταγραφικός παράγοντας PU.1 ρυθμίζει πολλά γονίδια στα μυελοειδή κύτταρα, η ίδια η πρωτεΐνη μπορεί να μην είναι κατάλληλος θεραπευτικός στόχος. Αντ’ αυτού θα πρέπει να γίνουν μελέτες για τον ρόλο του PU.1 στα μικρογλοία και την παθογένεια της νόσου Αλτσχάιμερ.
