Στην Ανατολική Συρία έχει μεταφερθεί το επίκεντρο του πολέμου, όπου όλοι οι παίκτες, μεγάλοι και μικροί, ανταγωνίζονται για να καταλάβουν τον ζωτικό χώρο που θα αφήσει το Ισλαμικό Κράτος το οποίο πιέζεται στη Ράκα και υποχωρεί. ΗΠΑ, Ρωσία, Ιράν, Τουρκία αλλά και Σύροι (του Ασαντ και λοιποί), Κούρδοι και Ιρακινοί προσπαθούν να κερδίσουν όσο το δυνατόν περισσότερα εν όψει της κατάρρευσης του Ισλαμικού Κράτους σε βαθμό που να εμπλέκονται μεταξύ τους και να μην αποκλείεται ούτε ένα θερμό επεισόδιο μεταξύ των μεγάλων παικτών, επίτηδες ή από λάθος. Η συγχυσμένη και απρόβλεπτη πολιτική του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στη Μέση Ανατολή περιπλέκει ακόμη περισσότερο την κατάσταση.
«Η μάχη για τη Μοσούλη εισέρχεται στην τελευταία της φάση, η μάχη για τη Ράκα βρίσκεται σε εξέλιξη αλλά η μάχη για το μέλλον της Ανατολικής Συρίας μόλις αρχίζει» έγραψε το BBC.
Μόνο μέσα στον Ιούνιο σημειώθηκαν τρία περιστατικά με δυνητικά επικίνδυνες προεκτάσεις. Το σοβαρότερο από αυτά ήταν η κατάρριψη πολεμικού αεροσκάφους του Ασαντ, ενός βομβαρδιστικού Su-22, από τις αμερικανικές συμμαχικές δυνάμεις την περασμένη Κυριακή (οι ΗΠΑ είχαν να καταρρίψουν εχθρικό αεροσκάφος από το 1999 στο Κόσοβο). Ως απάντηση η Ρωσία, ο κυριότερος σύμμαχος του Ασαντ, ανακοίνωσε ότι αν ξαναδεί αεροπλάνο της αμερικανικής συμμαχίας να πετάει δυτικά του ποταμού Ευφράτη θα το καταδιώξει με τις αντιαεροπορικές δυνάμεις της και «θα το θεωρήσει στόχο».
Λίγες ημέρες αργότερα, αμερικανικό αεροσκάφος κατέρριψε ένα drone ιρανικής κατασκευής που υποστήριζε τις δυνάμεις του Ασαντ στο πεδίο της μάχης. Σύμφωνα με την Ουάσιγκτον, το drone (ένα Shaved 129, ικανό να μεταφέρει βόμβες και πυραύλους) ήταν οπλισμένο και απειλούσε τις συμμαχικές δυνάμεις που πολεμούσαν στο έδαφος. Είπε μάλιστα ότι το κατέρριψε ενώ πήγαινε να ρίξει τα πυρομαχικά του στις δυνάμεις αυτές. Η Μόσχα χαρακτήρισε την κατάρριψη «συνέργεια με την τρομοκρατία».
Νωρίτερα μέσα στον Ιούνιο, οι Αμερικανοί είχαν καταρρίψει άλλο ένα drone.
Μετά την κατάρριψη του Su-22, οι Ρώσοι ανακοίνωσαν ότι καταργούν την ανοιχτή γραμμή που έχουν με τους Αμερικανούς μέσω της οποίας ανταλλάσσουν πληροφορίες για τα αεροσκάφη τους που πετούν στη Συρία προκειμένου να αποφευχθούν εμπλοκές και ατυχήματα.
Η γραμμή αυτή μέχρι στιγμής έχει λειτουργήσει καλά και η λειτουργία της συμφέρει και τις δύο πλευρές. Η Ρωσία την είχε «ξανακαταργήσει» τον Απρίλιο αλλά μόνο στα λόγια καθώς στο παρασκήνιο οι ανταλλαγές πληροφοριών συνεχίζονταν.
Αυτή τη φορά όμως η Μόσχα μοιάζει αποφασισμένη να χαράξει μια διαχωριστική γραμμή στους αιθέρες της Συρίας: στη μια πλευρά ο Ασαντ και οι σύμμαχοί του και στην άλλη οι Αμερικανοί και οι δικοί τους σύμμαχοι.
Είναι φανερό ότι η ένταση οξύνεται ανάμεσα στους Αμερικανούς και στις συριακές φιλοκυβερνητικές δυνάμεις, τους Αμερικανούς και τους Ρώσους, τους Αμερικανούς και τους Ιρανούς, οι οποίοι υποστηρίζουν τον Ασαντ και εντείνουν τελευταίως τις προσπάθειες στο πεδίο της μάχης επιχειρώντας, όπως πιστεύουν πολλοί δυτικοί αναλυτές, να δημιουργήσουν ένα «διάδρομο» ανάμεσα στο Ιράν, το (κατά πλειοψηφία σιιτικό) Ιράκ, τη Συρία (του Ασαντ) και τον Λίβανο (της σιιτικής Χεζμπολάχ).
Η Τεχεράνη ανακοίνωσε πριν από λίγες ημέρες ότι εξαπέλυσε πυραύλους εναντίον τζιχαντιστών στην Ανατολική Συρία ως απάντηση στην τρομοκρατική επίθεση που πραγματοποίησαν πρόσφατα στο Ιράν. Αυτή είναι η πρώτη φορά μετά από 30 χρόνια που το Ιράν στέλνει πυραύλους σε άλλη χώρα και αποτελεί κλιμάκωση του ρόλου των Ιρανών στη Συρία.
Ολες αυτές οι παράλληλες μάχες –μαζί με εκείνες ανάμεσα στην αμερικανική συμμαχία και στο Ισλαμικό Κράτος και ανάμεσα σε Ασαντ, Ρώσους, Ιρανούς και τους Κούρδους που υποστηρίζονται από τους Αμερικανούς –συναντώνται στην Ανατολική Συρία.
Στο πεδίο των μαχών η κατάσταση έχει ως εξής: ύστερα από την απόφαση του Τραμπ να παράσχει βαρύ οπλισμό στους Κούρδους (είχε ληφθεί από τον Μπαράκ Ομπάμα αλλά ο Τραμπ έδωσε το τελικό πράσινο φως), οι Κούρδοι έχουν περικυκλώσει τη Ράκα από τρεις πλευρές ενώ στο Ιράκ ο ιρακινός στρατός έχει κυκλώσει το Ισλαμικό Κράτος στην παλαιά πόλη της Μοσούλης (όπου βρίσκονται παγιδευμένοι 100.000 άμαχοι). Ο στόχος δηλαδή να ηττηθούν οι τζιχαντιστές βαίνει προς την εκπλήρωσή του αλλά η επόμενη μέρα αποδεικνύεται εξίσου επικίνδυνη και απρόβλεπτη. Η κατάσταση θα επιδεινωθεί όταν εκλείψει τελείως το Ισλαμικό Κράτος, του οποίου η ήττα αποτελεί ενοποιητικό παράγοντα ανάμεσα στους υπόλοιπους παίκτες στη Συρία.
Απειλές Ερντογάν για εισβολή
Στο εκρηκτικό μείγμα της Ανατολικής Συρίας προστίθεται και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ο τούρκος πρόεδρος αφήνει τις τελευταίες ημέρες να εννοηθεί ότι θα εισβάλει στο Βόρειο Ιράκ για να κρατήσει χωριστά τους Κούρδους του Ιράκ από τους Κούρδους της Συρίας (οι τελευταίοι είναι πολύ κοντά στο ΡΚΚ). Μια τέτοια κίνηση θα φέρει τους Τούρκους αντιμέτωπους με τους Κούρδους που πολεμούν τους τζιχαντιστες στη Συρία και τις ιρανικές σιιτικές πολιτοφυλακές που ελέγχουν μεγάλο μέρος των ιρακινών συνόρων δυτικά της Μοσούλης. Η κυβέρνηση της Βαγδάτης θα βρεθεί υπό έντονη λαϊκή πίεση να αντιδράσει στην τουρκική εισβολή και, αν ο ιρακινός στρατός ανακαταλάβει τη Μοσούλη, θα έχει τα μέσα να το κάνει.
Η Περιφερειακή Κυβέρνηση του Κουρδιστάν στο Ιράκ, που διατηρεί καλές σχέσεις με την Τουρκία, έχει προκηρύξει δημοψήφισμα για ανεξαρτησία στις 25 Σεπτεμβρίου. Είναι άγνωστο πώς θα αντιδράσει ο Ερντογάν αν ανεξαρτητοποιηθει το ιρακινό Κουρδιστάν ή αν οι Κούρδοι της Συρίας πάρουν υπό τον έλεγχό τους όλο το τμήμα της χώρας βόρεια του Ευφράτη.
Οι επικριτές του Τραμπ τονίζουν ότι ο αμερικανός πρόεδρος πρέπει σύντομα να λάβει μια απόφαση για το ποια στάση θα τηρήσει με τους Κούρδους. «Η αντίστροφη μέτρηση έχει αρχίσει στα συρο-ιρακινά σύνορα και η Ουάσιγκτον είναι ο μοναδικός από τους παίκτες που δεν έχει ακριβή σχέδια για την ώρα μηδέν» λένε χαρακτηριστικά.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
