Φούσκες

Από την ωραία συνέντευξη του Στρατή Πασχάλη στα «Βιβλία» της περασμένης Κυριακής (και στη Λαμπρινή Κουζέλη) απομονώνω μια φράση: «Ζούμε μια περίοδο καλλιτεχνικού ακτιβισμού αλλά αυτό δεν είναι καλλιτεχνική ζωή. Δεν έχει σχέση με τη δημιουργία και την ουσιαστική επικοινωνία, είναι απλώς μία εκτόνωση, δεν δημιουργούνται πυρήνες γοητείας και έλξης που να έχουν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ουσιαστικού πολιτισμού». Ας τελειώνουμε λοιπόν με τη φλυαρία. Ο καθένας ας μιλάει γι’ αυτό που κάνει, γι’ αυτό που ξέρει να κάνει κι ας αφήνει στην άκρη τις ιμπρεσιονιστικές και εξυπνακίστικες εκδηλώσεις, αποτέλεσμα μιας στάσης ανασφάλειας για να είναι μέσα στα πράγματα, κυρίως μέσα σ’ αυτόν τον διάλογο ή «διάλογο» των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Με ενδιαφέρει ο ποιητής που μιλάει για την ποίηση, ο συγγραφέας που μιλάει για το μυθιστόρημα, ο τεχνίτης που μιλάει για την τέχνη, ο σκηνοθέτης που μιλάει για τη σκηνοθετική του στρατηγική, ο δημιουργός που με βάζει στο εργαστήρι του και μου δείχνει τους τρόπους του, τις ιδέες του, τις επιρροές του, τις συγγένειές του και βεβαίως τη σχέση της τέχνης του με την κοινωνία, την πολιτική κ.λπ., εφόσον αυτή τεκμηριώνεται.

Τα χρόνια της κρίσης υπάρχει η τάση στα Μέσα να ερωτώνται οι καλλιτέχνες και γενικά οι δημιουργοί για την κρίση, γενικώς και αορίστως (δεν εξαιρείται και η δική μας εφημερίδα). Απαντήσεις τους σε τέτοιου είδους ερωτήσεις, συνήθως απαντήσεις κοινότοπες και αρκετές φορές βλακώδεις, δίνουν και τους δημοσιογραφικούς τίτλους. Πολλοί καλλιτέχνες, είτε από δική τους ανάγκη να είναι παρόντες σ’ έναν διάλογο κουφών αλλά και κούφων (άδειων) είτε εξαναγκαζόμενοι από το περιβάλλον, κατρακυλούν πολύ χαμηλά στην κλίμακα της ανοησίας. Θα ήταν ενδιαφέρον να φτιαχτεί ένα ανθολόγιο αποφθεγμάτων καλλιτεχνών για την κρίση. Θα διαπιστώναμε το μέγεθος της ευήθειας –πάντως με παιδαγωγική αξία.

Κάπως έτσι γίνεται αυτές τις ημέρες στα σόσιαλ μίντια ο διάλογος για το σχετικό με τη δικτατορία άρθρο του Στάθη Καλύβα. Οι περισσότερες ενστάσεις ή ακόμη και βίαιες αντιδράσεις ανήκουν, το λιγότερο που μπορώ να πω, στη σφαίρα του συναισθήματος. Αλλά αυτό δεν φέρνει γνώση, ούτε πραγματικό διάλογο. Είναι όμως συστατικό της λεγόμενης bubble πληροφόρησης, όπου το συναίσθημα μας παγιδεύει σε μια «φούσκα» ειδήσεων, πολλές από τις οποίες ή και όλες έχουν μόνο συναισθηματικό βάρος.