Καθώς ολοκληρώνεται ο ατέρμων εκλογικός κύκλος της Γαλλίας, ο ευρωπαϊκός μεταρρυθμιστικός προγραμματισμός μπορεί να αρχίσει. Οι γερμανικές εκλογές έχουν στην ουσία τελειώσει και οι αναμενόμενες εκλογές σε Αυστρία, Ιταλία και Τσεχία δεν αναμένεται να προκαλέσουν δυσάρεστες εκπλήξεις. Με τον Μακρόν η Γαλλία δείχνει να ξαναβρίσκει τον ρόλο της ως κυρίαρχος πόλος στον λεγόμενο Γαλλογερμανικό άξονα.
Οι προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει στο εσωτερικό της χώρας είναι σχετικά μικρής εμβέλειας, με κυρίαρχη πάντως την αντίδραση κομμάτων της Αριστεράς και συνδικάτων. Η ανοιχτή απειλή ενός πικραμένου Μελανσόν για κάθοδο στα πεζοδρόμια ως απάντηση στον πρώτο νόμο που θα φέρει στη Βουλή, που αφορά την εργασιακή απορρύθμιση, θα βρει στην πορεία της τόσο τη διεθνή των αναρχικών όσο και τη Λεπέν.
Στο μέτωπο όμως της Ευρώπης θα βρεθεί αντιμέτωπος με πιο δύσκολα προβλήματα.
Το Brexit, που διακαώς επιθυμεί, όπως και η Γερμανία, να κλείσει όσο γίνεται πιο γρήγορα, περιπλέκεται με την ήττα της Μέι στις πρόωρες εκλογές. Με την απόφαση να στηριχθεί στους ακραίους της Βόρειας Ιρλανδίας η Μέι άναψε το σπίρτο για νέες περιπέτειες. Η ειρήνευση που πέτυχε ο Μπλερ με τη συμφιλίωση με τον IRA. Αν τελικά δεν βρεθεί λύση για «μαλακά» σύνορα μεταξύ Β. Ιρλανδίας και Δημοκρατίας της Ιρλανδίας, τότε τα μέτωπα που ήδη ζεσταίνονται θα πάρουν φωτιά. Αλλά και γενικότερα, αν η Αγγλία προσπαθήσει να επιβάλει τους όρους της –πρόσβαση στην κοινή αγορά και εμπόδια στην ελεύθερη διακίνηση –η Βρετανική Εξοδος θα καθυστερήσει, οπότε και οι αλλαγές για την ενδυνάμωση της ΟΝΕ θα καθυστερήσουν. Το πιο πιθανό σενάριο είναι ο εξαναγκασμός της Μ. Βρετανίας σε σκληρή Εξοδο. Κάτι απλό, αρκεί ο διαπραγματευτής Μπαρνιέ να εφαρμόσει ό,τι συμφωνήθηκε στη Μάλτα. Δηλαδή να προηγηθεί η διασφάλιση της διαμονής των ευρωπαίων εργαζομένων στην Αγγλία, και των βρετανών στις χώρες της ΕΕ, και αποδοχή του «κόστους εξόδου» από την ΕΕ που υπολογίζεται σε 60 δισ.
Το δεύτερο ευρωπαϊκό μέτωπο είναι η άμυνα. Με την αποχώρηση της Αγγλίας το κύριο βάρος πέφτει στους ώμους της μοναδικής πλέον πυρηνικής δύναμης. Της Γαλλίας. Επίσης η πολιτική Τραμπ για το ΝΑΤΟ θα προσθέσει και άλλα βάρη και στη Γαλλία. Στον ίδιο τομέα της Αμυνας, έχουμε το νέο κείμενο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Αμυνας. Από τα τρία σενάρια, το πιο πιθανό μοιάζει το τρίτο. Στο οποίο προβλέπονται κοινά προγράμματα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Αμυνας και δημιουργείται ενιαία αγορά για την έρευνα. Παράλληλα προβλέπεται κοινό σύστημα πληροφοριών για την ασφάλεια των εξωτερικών συνόρων και ανάληψη κοινών επιχειρήσεων κατά της τρομοκρατίας. Καταλαβαίνουμε ότι μια τέτοια εξέλιξη θα πέσει στους ώμους της Γαλλίας.
Το τρίτο μέτωπο είναι η ολοκλήρωση της ΟΝΕ. Ηδη γνωρίζουμε τις προθέσεις του Μακρόν που συμπίπτουν με επιλογές της Μέρκελ για «συμμαχία των προθύμων» σε σχέση με την κατοχύρωση του ευρώ ως παγκόσμιου αποθετικού νομίσματος και την «ομοσπονδιοποίηση» των οικονομικών, φορολογικών και τραπεζικών συστημάτων. Είναι χρήσιμο να επισημάνουμε ένα πρώτο αγκάθι στον Γαλλογερμανικό άξονα σχετικά με την ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ενωσης. Η ΤΕ έχει ολοκληρώσει τους δύο από τους τρεις πυλώνες, αλλά εκκρεμεί ο τρίτος. Η Γερμανία αρνείται να κοινοτικοποιήσει την προστασία των καταθέσεων για ποσά κάτω των 100.000 ευρώ. Με τη λογική ότι κάτι τέτοιο είναι εφικτό μόνο αν μειωθεί η έκθεση τραπεζών σε ομολόγα των εθνικών κρατών. Ομως αυτή η πρόνοια φέρνει σε πολύ δύσκολη θέση χώρες όπως η Ιταλία, η Γαλλία και η Ελλάδα. Χωρίς όμως την ολοκλήρωση της ΤΕ δεν θα επιτευχθεί η εμπιστοσύνη των αγορών στο ευρώ. Ισως αυτή η διαμάχη να είναι η πρώτη που θα κληθεί να λύσει η νέα γερμανική κυβέρνηση, με τον Μακρόν να έχει ξεκαθαρίσει ήδη προεκλογικά τη θέση του.
Τέταρτο, το τρίπτυχο λιτότητα-ανάπτυξη-τιθάσευση της παγκοσμιοποίησης που είναι ένας κρίσιμος γρίφος και που οφείλει να διευθετηθεί αμέσως μετά τις εκλογές της Γερμανίας. Και βέβαια από αυτό το ζήτημα θα εξαρτηθούν η νέα κοινωνική πολιτική της Ευρώπης, η παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ, αλλά και η θέση του Μάριο Ντράγκι στο τιμόνι της ΕΚΤ.
Πέμπτον, το Μεταναστευτικό. Φαίνεται ότι σε αυτό το ζήτημα υπάρχει συμφωνία Μέρκελ – Μακρόν. Θα εφαρμοστεί κοινή ευρωπαϊκή πολιτική η οποία θα προνοεί όχι μόνο για τον αριθμό των μεταναστών που θα υποχρεούνται τα κράτη-μέλη να υποδέχονται, αλλά και για την τιμωρία όσων αρνούνται να συμμορφωθούν. Και η τιμωρία θα είναι η διακοπή των κοινοτικών κονδυλίων σε όσους δεν εφαρμόζουν τα αποφασισμένα. Μια πρώτη γεύση πήραμε με την παραπομπή της Ουγγαρίας από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις διατάξεις του άρθρου 7 των συνθηκών, που προβλέπει σταδιακές τιμωρητικές παρεμβάσεις για τους απείθαρχους.
Τέλος ο Γαλλογερμανικός άξονας υποχρεούται να επεξεργαστεί μια καθαρή και κοινή πολιτική απέναντι στους γείτονές τους. Τουρκία, Ρωσία και Μ. Ανατολή είναι τα κυριότερα μέτωπα. Με ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν άμεσα. Θα συνεχίσει η Τουρκία να βρίσκεται σε καθεστώς προενταξιακό; Πώς θα αντιμετωπιστεί η πολιτική Πούτιν, που εμφανώς προσπαθεί να διαβρώσει την ΕΕ και τις αξίες της είτε με έναν εμφανή κυβερνοπόλεμο, που ο Μακρόν δεν δίστασε να αναφέρει στην πρώτη συνάντησή του με τον Βλαδίμηρο; Και τι θα γίνει με τη στήριξη ακροδεξιών, εθνικιστικών και αποσταθεροποιητικών της Δημοκρατίας ομάδων, που δρουν σε όλη την Ανατολική Ευρώπη και τα Βαλκάνια;
Και όλα αυτά τα ζητήματα συγκλίνουν χρονικά με το έτος 2025. Σημαδιακή χρονιά. Γιατί είναι η χρονιά που προβλέπεται ότι η Κίνα θα εκτοπίσει Αμερική και Ευρώπη, και η Ινδία θα βρίσκεται μια ανάσα πριν από τις πρώτες θέσεις των ηγετικών δυνάμεων του σύγχρονου παγκοσμιοποιημένου χωριού.
Ο κ. Αντώνης Τριφύλλης είναι πρώην στέλεχος της ΕΕ.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ