Ποιος είναι ο σεΐχης του Κατάρ που έγινε κόκκινο πανί για τους Σαουδάραβες

Ποιος είναι ο σεΐχης Ταμίμ, που βρέθηκε ξαφνικά στο στόχαστρο του οίκου των Σαούντ; Ενα από τα 24 παιδιά του τέως εμίρη, μεγαλωμένος μέσα στη χλιδή στο μικροσκοπικό αλλά πάμπλουτο Κατάρ, ο Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Θάνι έγινε το 2013, στα 33 χρόνια του, ο νεότερος μονάρχης της πλουσιότερης χώρας του κόσμου.

Σήμερα όμως είναι αντιμέτωπος με τη μεγαλύτερη κρίση της σύντομης πολιτικής καριέρας του. Για να του «κόψουν τα φτερά» και να του τρίξουν τα δόντια, ύστερα από ατυχείς δηλώσεις που φέρεται να έκανε υπέρ του αντίπαλου Ιράν, και νωρίτερα υπέρ του Ισραήλ, η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα το Μπαχρέιν και λοιποί Αραβες διέκοψαν τις διπλωματικές σχέσεις με το Κατάρ, σε μια κρίση που ταρακουνάει τον Περσικό Κόλπο και τις αγορές φυσικού αερίου και πετρελαίου. Στο Ριάντ μάλιστα, σαουδαραβικές εφημερίδες γράφουν ότι ο Ταμίμ «μαχαιρώνει τους γείτονες με το στιλέτο του Ιράν» και στηρίζει την ισλαμιστική τρομοκρατία, τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους και τους Ταλιμπάν.

Πραγματική δοκιμασία για τον 8ο εμίρη του Κατάρ, που βρέθηκε στην πρώτη γραμμή της αρχαίας έχθρας μεταξύ Αράβων και Περσών, δηλαδή του σουνιτικού οίκου των Σαούντ και των σιιτών μουλάδων του Ιράν, μάλλον σε μια απόπειρα να παίξει έναν ρόλο πολύ μεγαλύτερο από τις δυνάμεις και την εμπειρία του, απέναντι στην υπερδύναμη της περιοχής που λέγεται Σαουδική Αραβία.

Διότι ποιος είναι ο Ταμίμ; Η γρήγορη απάντηση: ένας 37χρονος εμίρης του Κόλπου, με περιουσία άνω των 6 δισ. δολαρίων, δύο συζύγους και έξι παιδιά, απόφοιτος των καλύτερων σχολείων της Αγγλίας αλλά με σπουδές μικρότερες του ενός έτους στη βρετανική στρατιωτική ακαδημία του Σάντχερστ, και καλές επιδόσεις σε αθλήματα όπως το μπάντμιντον. Διαδέχθηκε τον πατέρα του, ο οποίος αποσύρθηκε για λόγους υγείας, χωρίς να είναι καν ο πρωτότοκος γιος του –ήταν απλώς πρόεδρος της Ολυμπιακής Επιτροπής του Κατάρ.

Τέταρτος κατά σειρά γιος και δεύτερο παιδί του τέως εμίρη Χαμάντ με τη δεύτερη γυναίκα του, την υπέρκομψη και πανίσχυρη σεΐχα Μόζα μπιντ Νάσερ, είναι όμως το «χαϊδεμένο παιδί» της μαμάς του, η οποία εξακολουθεί να έχει τεράστια επιρροή στο Κατάρ, και πανίσχυρες διεθνείς διασυνδέσεις. Μάλλον σε εκείνη χρωστάει τη διαδοχή, και αυτή φέρεται πως είναι η υπ’ αριθμόν ένα σύμβουλος και καθοδηγήτριά του.

Πολλοί λένε ότι πίσω από το κατασκευαστικό και οικονομικό «θαύμα» του Κατάρ δεν βρίσκεται εμίρης, πατέρας ή γιος, αλλά μια γυναίκα, η λαμπερή και πανέξυπνη 58χρονη σεΐχα Μόζα. «Τζάκι Ο με τουρμπάνι» την έλεγαν για την αγάπη της για το στιλ και τη μόδα, όταν ως πρώτη κυρία του Κατάρ (παντρεύτηκε νεαρή καλλονή στα 18 της) φωτογραφιζόταν δίπλα σε αρχηγούς κρατών και εστεμμένους.

Εκτός από το εκλεπτυσμένο γούστο στη μόδα και τα πανάκριβα αξεσουάρ, έχει δείξει μεγάλο ενδιαφέρον για τον ισλαμικό πολιτισμό και την εκπαίδευση, με διάφορα ιδρύματα στα οποία προΐσταται. Για τη διεθνή πολιτική δεν ξέρουμε, αλλά η σεΐχα φαίνεται πως έχει ταλέντο στις επενδύσεις. Δική της ιδέα φέρεται να ήταν, μεταξύ πολλών άλλων, η απόκτηση της πιο κοσμικής πλαζ της Σαρδηνίας, της Costa Smeralda, νησιών στο Ιόνιο για 2 δισ. ευρώ, μέρους της Πόρσε, του οίκου Βαλεντίνο, του Harrods και βέβαια του 8% του χρηματιστηρίου του Λονδίνου!

Επί των ημερών της, η πρωτεύουσα Ντόχα έγινε ένα ατελείωτο εργοτάξιο, καθώς το υπερφιλόδοξο Κατάρ των Αλ Θάνι θέλησε να επιβληθεί ως οικονομικό κέντρο αφήνοντας πίσω το Αμπου Ντάμπι και το Ντουμπάι. Στήριξε μάλιστα τη γεωπολιτική θέση του και με το Aλ Τζαζίρα, το τηλεοπτικό κανάλι με τη μεγαλύτερη επιρροή στον αραβικό κόσμο, που ανήκει σήμερα και αυτό στον εμίρη γιο της.

Και φυσικά, το μικροσκοπικό εμιράτο του Κόλπου είναι εδώ και 10 χρόνια ένας από τους μεγαλύτερους επενδυτές του κόσμου. Με ένα κρατικό επενδυτικό ταμείο 350 δισ. ευρώ με κέρδη από τις εξαγωγές φυσικού αερίου, η Επενδυτική Αρχή του Κατάρ (Qatar Ιnvestment Αuthority- QΙΑ), η οποία δημιουργήθηκε το 2005, αγοράζει μέσω των επενδυτικών της εταιρειών οτιδήποτε προσφέρεται προς πώληση, φτάνει να ανταποκρίνεται στα αυστηρά ποιοτικά κριτήρια των ιδιοκτητών της, όπου μεγαλομέτοχος είναι βέβαια η δυναστεία Αλ Θάνι, με την προσωπική περιουσία του σεΐχη Ταμίμ να φτάνει κατά ορισμένες εκτιμήσεις στα 6-8 δισ. δολάρια.

Εβδομος πιο πλούσιος άνθρωπος στον κόσμο στη λίστα του Forbes, ο Ταμίμ βρέθηκε μάλλον ελέω μαμάς στην κορυφή του «πιο φιλόδοξου κράτους του κόσμου», όπως ονομάζεται το Κατάρ, που δεν ήταν όμως πάντα το πλουσιότερο (με όρους κατά κεφαλήν ΑΕΠ).Το πολύ χρήμα έφτασε εκεί μάλλον αργά, στη δεκαετία του ’90, όταν το Κατάρ άρχισε να εκμεταλλεύεται τα κοιτάσματα φυσικού αερίου τα οποία συνεκμεταλλεύεται με το Ιράν –σήμερα είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας υγροποιημένου αερίου παγκοσμίως.

Από τότε ως τώρα το εμιράτο έχει γίνει αγνώριστο. Χτίστηκαν ουρανοξύστες τύπου Μανχάταν και τεχνητά νησιά με πολυτελή ξενοδοχεία, μαρίνες και μαγαζιά στην παραλία της Ντόχα, συνέρρευσαν ξένοι εργάτες για τα μεγάλα κατασκευαστικά έργα, άνοιξε το Αλ Τζαζίρα και η χώρα των 2,7 εκατ. κατοίκων αναδείχθηκε μεγάλος παίκτης στην περιοχή αλλά και παγκοσμίως. Ισως μεγαλύτερος από ό,τι ανέχεται ο οίκος των Σαούντ, που σύμφωνα με αναλυτές απαιτεί με τη διπλωματική ρήξη την πλήρη υποταγή από το Κατάρ.

Τι κι αν ξένοι εργάτες, από το Μπανγκλαντές και το Πακιστάν, συνεχίζουν να δουλεύουν για ένα κομμάτι ψωμί σε άθλιες συνθήκες με δεκάδες νεκρούς σε δυστυχήματα στα γιαπιά (οι διεθνείς οργανώσεις δικαιωμάτων μιλούν για «συνθήκες σύγχρονης δουλείας»); Οι κάτοικοι του Κατάρ είναι πλέον οι πλουσιότεροι στον κόσμο, με κατά κεφαλήν ΑΕΠ που έχει φτάσει τα 129.700 δολάρια ετησίως! Πλούτος που εγγυάται προς το παρόν εσωτερική πολιτική ηρεμία στο αυταρχικό σουνιτικό εμιράτο, το οποίο κοιτάζει προς τη Δύση για σχέσεις και επενδύσεις αλλά επιβάλλει τον νόμο της σαρίας, καταπιέζει γυναίκες, αντιφρονούντες και ξένους, και θέλει να παίζει διεθνή διπλωματικό ρόλο.

Τώρα ετοιμάζεται πυρετωδώς να φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο της FIFA το 2022, ενώ φιλοξενεί και το Κέντρο Επιχειρήσεων Αερομεταφορών, τη μεγαλύτερη βάση των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, με 10.000 αμερικανούς στρατιώτες στο έδαφος.