Το μυστήριο του καπετάν Ανέστη στην προκήρυξη της ΟΛΑ

Μια προσπάθεια επανόδου των ελληνικών ενόπλων οργανώσεων στις δεκαετίες του ’70 και του ’80 –όταν κυριαρχούσαν η «17 Νοέμβρη» και ο ΕΛΑ -, με συσχετισμούς και αναφορές στον Εμφύλιο, θεωρούν στελέχη της λεωφόρου Κατεχάκη απόσπασμα στην τελευταία προκήρυξη της Ομάδας Λαϊκών Αγωνιστών (ΟΛΑ) από πολιτικό κείμενο του «καπετάν Ανέστη» του ΕΛΑΣ.

Υψηλόβαθμοι αξιωματικοί της Αστυνομίας «δεν θεωρούν καθόλου τυχαία την αναφορά της οργάνωσης στον παλιό καπετάνιο του ΕΛΑΣ που εθεωρείτο σύμβολο του ένοπλου αγώνα και για τον οποίο εξεταζόταν επί χρόνια το ενδεχόμενο να ήταν αρχηγός της 17Ν ή άλλης ένοπλης οργάνωσης».

Θεωρείται επιπλέον μια προσπάθεια της ΟΛΑ όπως και άλλων οργανώσεων «να επιστρέψουν στα παλιά και να αλλάξουν την αντιεξουσιαστική – μηδενιστική ρητορική των «Πυρήνων» με αριστερίστικα κείμενα και μανιφέστα μαρξιστικής και λενινιστικής λογικής, όπως 30 χρόνια πριν. Και αποτελεί ένα δείγμα ότι η συγκεκριμένη οργάνωση έχει δεσμούς με το παρελθόν του ελληνικού αντάρτικου».

Η ΟΛΑ λοιπόν, προ δέκα ημερών, ανέλαβε την ευθύνη για την απόπειρα βομβιστικής επίθεσης στουπουργείο Εργασίας στις 12 Δεκεμβρίου 2016 και για την έκρηξη στα γραφεία τηςEurobank στην οδό Σανταρόζα στις 19 του περασμένου Απριλίου. Στο κείμενό της υπάρχουν αναφορές για τη «χειραφέτηση της εργατικής τάξης που πρέπει να επιτευχθεί από την ίδια την εργατική τάξη». Συμπληρώνει δε ότι «μονάχα η ταξική οργάνωση και η έμπρακτη αμφισβήτηση του κρατικού μονοπωλίου στη βία μπορεί να σταθεί πραγματικό ανάχωμα στην επίθεση του ντόπιου και διεθνούς κεφαλαίου, των ιμπεριαλιστών και των υπηρετών τους», παραπέμποντας στη διατύπωση λόγου, στα ερείσματα και στις στοχεύσεις οργανώσεων της περιόδου 1975-1990.

Ωστόσο εκείνο που εντυπωσίασε τους αστυνομικούς είναι ότι τα μέλη της οργάνωσης ξαφνικά θυμήθηκαν κείμενο του «καπετάν Ανέστη» το οποίο αφορούσε τον ένοπλο Χρήστο Τσουτσουβή που σκότωσε τρεις αστυνομικούς και έχασε τη ζωή του σε αιματηρή συμπλοκή –τον Μάιο του 1985 –στου Γκύζη.

Τότε ο «καπετάν Ανέστης» ή Γιάννης Γαλανόπουλος, όπως ήταν το όνομά του, είχε αναφέρει για τον Χρήστο Τσουτσουβή: «Η τιμή στον Τσουτσουβή δεν είναι θέμα αφίσας, επιγραφής στους τοίχους. Δεν είναι σύνθημα. Αν τον τιμάς, υποχρεώνεσαι να σκύψεις στα προβλήματα του κινήματος που ζεις και να δοθείς ανυστερόβουλα, σταθερά, με συνέπεια και μυαλό στην υλοποίηση, στον αγώνα υλοποίησης των επιλογών σου».

Ο Χρήστος Τσουτσουβής ως τον θάνατό του ήταν πρόσωπο παντελώς άγνωστο στις Αρχές. Αργότερα συγκεντρώθηκαν στοιχεία ότι ήταν κεντρικό μέλος του ΕΛΑ, ότι σχετιζόταν με αιματηρές επιθέσεις της «θυγατρικής» οργάνωσης «Αντικρατική Πάλη», ότι ίσως συμμετείχε στη δολοφονία του αστυνομικού Πέτρου Μπάμπαλη το 1979 στον Νέο Κόσμο αλλά και στους εμπρησμούς πολυκαταστημάτων το 1980. Ακόμη υπήρξαν ενδείξεις ότι ίσως έδωσε το παρών σε ορισμένες από τις δολοφονίες της 17Ν. Οταν σκοτώθηκε, οι αστυνομικοί συγκέντρωσαν πληροφορίες ότι είχε μέντορά του τον Γιάννη Γαλανόπουλο, πολλαπλασιάζοντας τα ερωτήματα για τον ρόλο του «καπετάν Ανέστη», που επανέρχεται στο προσκήνιο.

Ο «μπαρμπα-Γιάννης», όπως τον προσφωνούσαν πολλοί στα Εξάρχεια, είχε γεννηθεί το 1917 στο Πελόπιο Ηλείας και απεβίωσε το 1993. Στον πόλεμο του ’40 ήταν εθελοντής στην Αεροπορία. Το 1943 οργανώθηκε στο ΕΑΜ και στη συνέχεια εντάχθηκε στον ΕΛΑΣ και συμμετείχε σε πολλές μάχες με τους Γερμανούς, κυρίως στην Ηλεία και στην Αχαΐα. Συνελήφθη στις 26 Μαρτίου 1945 από την Εθνοφυλακή, φυλακίστηκε στον Πύργο και στην Πάτρα και αποφυλακίστηκε στις 29 Δεκεμβρίου 1960 αφού πέρασε από τις φυλακές της Ακροναυπλίας, της Ζακύνθου, της Κρήτης, της Θεσσαλονίκης, της Αίγινας και άλλες.

Την περίοδο 1965-1966 φέρεται να είχε συναντήσεις με τον Ανδρέα Παπανδρέου που έβλεπε στο πρόσωπο του μαχητικού Γαλανόπουλου, που είχε αποστασιοποιηθεί από τον μηχανισμό του ΚΚΕ, έναν μελλοντικό συνεργάτη. Εναν συνεργάτη ο οποίος δεν υπήρξε ποτέ.

Εκείνη την περίοδο ο Γιάννης Γαλανόπουλος εξέδιδε ένα περιοδικό για τον τουρισμό. Τον Ιούλιο του 1967 έφυγε για Ιταλία και έγινε επικεφαλής της οργάνωσης «Ανεξάρτητη Αριστερά». Το 1968 φέρεται να πήγε στην Κούβα για να ζητήσει βοήθεια προσωπικά από τον Φιντέλ Κάστρο, η οποία όμως δεν του δόθηκε. Ακόμη ταξίδεψε σε Γαλλία, Σουηδία, Γερμανία, Γαλλία, Αλγερία και αλλού. Σύμφωνα με ένα χειρόγραφο σημείωμα της Αστυνομίας, ο «καπετάνιος» μετέφερε τον Σεπτέμβριο του 1970 εκρηκτικές ύλες με γνωστό στέλεχος του ΠΑΚ στη Γερμανία, ενώ είχε επαφές με στελέχη του ΠΑΚ και στη Γερμανία και στη Σουηδία.

Ακόμη υπήρχαν πληροφορίες ότι συμμετείχε σε συγκέντρωση ορισμένων μελών αντιδικτατορικών οργανώσεων σε γραφείο συνδικαλιστών στην οδό Σίνα, όπου είχε αποφασιστεί η συνέχιση του ένοπλου αγώνα και μετά την πτώση της δικτατορίας. Σε αυτόν τον κύκλο των συναντήσεων –συμμετείχαν μέλη των οργανώσεων «Αρης», ΛΕΑ (Λαϊκή Επαναστατική Αντίσταση) και άλλων –φέρεται να αποφασίστηκε η δημιουργία του ΕΛΑ και ακολούθως, ως «φράξιά» του, της «17 Νοέμβρη», που επέλεγε αιματηρές ενέργειες.

Η 17Ν και ο Κουφοντίνας

Ο «καπετάν Ανέστης», ο οποίος έμενε πια σε ένα δώμα της οδού Μαυρομιχάλη, θεωρούνταν συμβολικό πρόσωπο και αυτός που κουβαλούσε στην πλατεία Εξαρχείων τα «ανικανοποίητα επαναστατικά οράματα του ΕΛΑΣ». Επιπλέον είχε συναντήσεις με πολλά άτομα του αντιεξουσιαστικού χώρου και συνήθως με αυτούς που ήταν καταγεγραμμένοι στις λίστες υπόπτων της Αστυνομίας. Επίσης ποτέ δεν έκρυψε την προσήλωσή του «σε κάθε μορφή πάλης ενάντια στην εξουσία και στην επανάσταση». Ωστόσο ποτέ δεν υπήρξαν ουσιαστικά στοιχεία ότι αναμείχθηκε στην οργάνωση ενόπλων επιθέσεων.

Αντιθέτως, οι αστυνομικοί, επειδή έβλεπαν ότι ήταν σημείο αναφοράς των υπόπτων για συμμετοχή στο ελληνικό αντάρτικο πόλης, τον θεωρούσαν και ύποπτο για αρχηγό της 17Ν ή άλλων οργανώσεων.
Προτού καταλάβουν ότι αυτό δεν είχε ουσιαστική βάση, είχαν συντάξει, από τα τέλη της δεκαετίας του ’70, εκατοντάδες έγγραφα με απομαγνητοφωνήσεις από «κοριούς» που είχαν βάλει μέσα στο σπίτι του. Από τις απομαγνητοφωνήσεις αυτές όμως δεν αναδείχθηκε κανένα σημαντικό στοιχείο.

Είχε προσαχθεί πολλές φορές στην Αστυνομία. Ανάμεσα σε αυτές, μετά τη δολοφονία των αστυνομικών Παντελή Πέτρου και Σωτήρη Σταμούλη στο Παγκράτι τον Ιανουάριο του 1980.

Αποκαλυπτικό είναι έγγραφο της Αστυνομίας όπου περιγράφει τη συνομιλία του με αξιωματικό της Αστυνομίας: «Μου είπε ότι πίσω από αυτούς (σ.σ.: δηλαδή πίσω από τα μέλη της 17Ν) πρέπει να είναι κάποιος έμπειρος και εγώ του απαντώ: Εγώ είμαι έμπειρος; Και μου λέει: Είσαι. Τότε του λέω: Θα το πάρω και επάνω μου ότι είμαι κανένας ηγέτης μεγάλος, εφόσον με ξεχωρίζετε απ’ όλους τους άλλους Ελληνες που έχουν πάρει μέρος στην Αντίσταση».

Σύμφωνα με άλλες πηγές ο «καπετάν Ανέστης», όταν είχε ανακαλύψει κοριούς της Αστυνομίας στο σπίτι του, επικοινώνησε με τον τότε υπουργό Δημόσιας Τάξης Γιάννη Σκουλαρίκη φωνάζοντας: «Είσαι μικρός και δεν ξέρεις. Δεν είμαι εγώ η 17Ν. Αν θέλεις να τη βρεις, ψάξε στο ΠΑΚ» (σ.σ.: την αντιδικτατορική οργάνωση-προπομπό του ΠαΣοΚ). Κατονομάζοντας μάλιστα σαν αρχηγό στενό συνεργάτη κορυφαίου τότε πολιτικού.