Αποφασισμένοι να προχωρήσουν σε κυρώσεις προς τα κράτη-μέλη που δεν δέχονται να πάρουν πρόσφυγες είναι η Επιτροπή και το Ευρωκοινοβούλιο, όμως το ζήτημα προσκρούει στο Συμβούλιο των αρχηγών κρατών που δεν μπορούν να συνεννοηθούν μεταξύ τους αλλά και στην έλλειψη μηχανισμών της ΕΕ που θα της επέτρεπαν να προχωρήσει γρήγορα και αυτόνομα σε ένα θέμα ικανό να δυναμιτίσει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Ανώτατοι ευρωπαίοι αξιωματούχοι είναι «έξαλλοι» με χώρες όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία οι οποίες δεν έχουν μετεγκαταστήσει ούτε έναν πρόσφυγα από την Ελλάδα και την Ιταλία, ή η Τσεχία που δηλώνει ότι παγώνει τις μετεγακαταστάσεις. Από την άλλη πλευρά, η διαδικασία επιβολής κυρώσεων είναι χρονοβόρα και ασαφής.
Ούτε καν η φύση και το εύρος των κυρώσεων δεν έχουν αποφασιστεί. Η Επιτροπή προτείνει να χρεώνεται κάθε κράτος-μέλος με 250.000 ευρώ ανά πρόσφυγα που αρνείται να μετεγκαταστήσει ενώ το Ευρωκοινοβούλιο θεωρεί ότι κάτι τέτοιο ισοδυναμεί με «κοστολόγηση ανθρώπων» και προτείνει να αφαιρούνται ποσά που θα δίνονταν από τα διαρθρωτικά ταμεία προς τα κράτη-μέλη που δεν συμμορφώνονται.
«Σύμφωνα με τις σκέψεις που κυριαρχούν οι κυρώσεις πρέπει να είναι αυστηρές. Οταν πρόκειται για κονδύλια, τα κράτη αυτά στέκονται στη σειρά για να τα λάβουν. Η Ουγγαρία διέθετε οδικό δίκτυο επιπέδου Αλβανίας το οποίο σήμερα έχει αναβαθμιστεί με ευρωπαϊκά χρήματα. Αλλά οφείλει να δείξει την απαιτούμενη αλληλεγγύη και υπευθυνότητα ως προς τις υποχρεώσεις της για το Προσφυγικό» λέει χαρακτηριστικά ανώτατος αξιωματούχος της ΕΕ.
Προς το παρόν, έχουν σταλεί μηνύματα προς τα κράτη αυτά. Θα ακολουθήσουν επιστολές από την Επιτροπή, η οποία ελπίζει μήπως τελευταία στιγμή συνετισθούν. «Κυρωτικοί μηχανισμοί δεν υπάρχουν. Πρέπει να εφευρεθούν τώρα και να ψηφιστούν από το Ευρωκοινοβούλιο το οποίο δεν έχει γρήγορους ρυθμούς» είπε η Ελίζα Βόζεμπεργκ, ευρωβουλευτής της ΝΔ.
Μέχρι σήμερα έχουν μετεγκατασταθεί 13.000 πρόσφυγες από την Ελλάδα και απομένουν άλλοι 11.000 στη χώρα μας οι οποίοι πληρούν τις προϋποθέσεις προς μετεγκατάσταση. Τους τελευταίους μήνες ο αριθμός έχει σταθεροποιηθεί στους 1.300 τον μήνα και αν δεν αυξηθεί, πράγμα δύσκολο, δεν θα προλάβουν να μετεγκατασταθούν και οι 11.000 ως τις 23 Σεπτεμβρίου που είναι η καταληκτική ημερομηνία για την ολοκλήρωση των μετεγκαταστάσεων. Ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας έχει ζητήσει παράταση της προθεσμίας, όμως τα μηνύματα από τις Βρυξέλλες είναι αρνητικά.
Το ζήτημα περιπλέκεται ακόμη περισσότερο από τις δευτερογενείς μετακινήσεις που απειλούν να τινάξουν στον αέρα όλο το σύστημα της μετεγκατάστασης. Παράδειγμα η Λετονία που υποδέχθηκε 380 πρόσφυγες και οι 313 έχουν ήδη μετακινηθεί με δική τους «πρωτοβουλία» στη Γερμανία και στη Σουηδία, επειδή εκεί οι όροι είναι καλύτεροι (λαμβάνουν περισσότερα χρήματα τον μήνα). «Γεζίντι που μετεγκαταστάθηκαν στην Πορτογαλία αναχώρησαν στη συνέχεια μόνοι τους για Γερμανία επειδή εκεί έχουν συγγενείς» είπε ο Μίλτος Κύρκος, ευρωβουλευτής του Ποταμιού.
Το πόσο δεμένα είναι τα χέρια της ΕΕ φαίνεται και από το εξής: χώρες όπως η Πολωνία και η Ουγγαρία απειλούν ότι ακόμη και αν υποχρεωθούν να φιλοξενήσουν πρόσφυγες θα φροντίσουν υπογείως ώστε αυτοί να μετακινηθούν σε άλλη χώρα. Οι αξιωματούχοι της ΕΕ είναι προβληματισμένοι: αν απαγορευθούν οι δευτερογενείς μετακινήσεις η Ευρώπη θα γίνει αστυνομικό κράτος, αν όχι θα καταρρεύσει το σύστημα της μετεγκατάστασης.
Δευτερογενείς μετακινήσεις πραγματοποιούν και εθνικότητες που δεν δικαιούνται μεταγκατάσταση. Οπως οι Αφγανοί τους οποίους ορισμένα κράτη-μέλη αναγνωρίζουν ως πρόσφυγες ενώ άλλα όχι. Ως αποτέλεσμα, επιδίδονται στο λεγόμενο asylum shopping μετακινούμενοι στα κράτη-μέλη μέχρι να λάβουν άσυλο.
Μια λύση θα ήταν η εναρμόνιση των συστημάτων ασύλου των κρατών-μελών ώστε να υπάρχει ένα ενιαίο ευρωπαϊκό σύστημα. «Για να συμπληρώσουμε την ολοκληρωμένη προσέγγισή μας, είναι προϋπόθεση η αναμόρφωση του ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου» δήλωσε ο επίτροπος Εσωτερικής Ασφάλειας και Μετανάστευσης Δημήτρης Αβραμόπουλος σε εκδήλωση για δημοσιογράφους για το Ασυλο που οργάνωσαν από κοινού η Επιτροπή και το Ευρωκοινοβούλιο. «Οι αποκλίσεις συμβάλλουν στις δευτερογενείς μετακινήσεις και στο asylum shopping, και δημιουργούν ανισότητες ανάμεσα στα κράτη-μέλη».
Επαυξάνοντας, στην ίδια εκδήλωση, ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Αντόνιο Ταγιάνι δήλωσε: «Οι πολίτες θέλουν γρήγορες και συγκεκριμένες απαντήσεις. Δεν μπορούμε να καθυστερήσουμε άλλο αν δεν θέλουμε να χάσουμε κάθε αξιοπιστία. Πρέπει να λυθεί το ζήτημα της κατανομής των προσφύγων».
Ωστόσο, ανώτατος αξιωματούχος από τις Βρυξέλλες λέει χαρακτηριστικά: «Ζω με την αγωνία αν θα συνεννοηθούν τα κράτη-μέλη».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
