Η αναπάντεχη, για πολλούς, επιτυχία του Κόρμπιν στις βρετανικές εκλογές επιβεβαίωσε για μια φορά ακόμα πόσο ευμετάβλητο είναι το πολιτικό σκηνικό στην Ευρώπη. Εφερε επίσης ξανά στο προσκήνιο τα διλήμματα και τα προβλήματα της σοσιαλδημοκρατίας που προσπαθεί να ανασυνταχθεί από την πορεία φθοράς στην οποία βρίσκεται. Μπορεί η άνοδος των Εργατικών να είναι συνάρτηση της τραγικής αποτυχίας της Τερέζα Μέι και της μαζικής αντίθεσης των νέων στο Brexit, αλλά είναι και μια ένδειξη της απήχησης που έχει μια πολιτική που προσπαθεί, με αρκετές δόσεις λαϊκισμού και κινηματικού ριζοσπαστισμού, να εκφράσει την απογοήτευση και τον θυμό ενός σημαντικού τμήματος της κοινωνίας απέναντι στο κατεστημένο, στις ελίτ και στην κυριαρχία των αγορών.
Το είδαμε και στις ΗΠΑ με την απήχηση που είχε ο Σάντερς, το βλέπουμε και στην Ισπανία με την επιστροφή στην ηγεσία των σοσιαλιστών του Σάντσες. Η επιλογή αυτής της κατεύθυνσης προφανώς δεν είναι μονόδρομος, ούτε διασφαλίζει την επιτυχημένη υλοποίηση των προσδοκιών που καλλιέργησε. Η νοσταλγία για μια σοσιαλδημοκρατία που μπορούσε να συνδυάσει τα αιτήματα για χαλιναγώγηση του καπιταλισμού, κοινωνική δικαιοσύνη και κράτος πρόνοιας, επιστροφή στην κυριαρχία του εθνικού κράτους, έχει αποδειχθεί ότι ούτε απλή ούτε εύκολη είναι στις σημερινές συνθήκες μιας παγκοσμιοποιημένης οικονομίας.
Οι εποχές άνθησης της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας στις δεκαετίες του ’70, του ’80 και των αρχών του ’90 μοιάζει να έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Η παλινόρθωση σε έναν εθνικό κεϋνσιανισμό, όσο και να τον επιθυμούν ορισμένοι, μοιάζει κάτι παραπάνω από ουτοπία. Για να μη μιλήσουμε βέβαια για το επίπεδο της ηγεσίας, όπου η απουσία ενός Βίλι Μπραντ, ενός Χέλμουτ Σμιτ, ενός Μιτεράν ή ενός Ούλοφ Πάλμε είναι κάτι παραπάνω από αισθητή.
Οπως σημείωνε μερικά χρόνια πριν ο Ραλφ Ντάρεντορφ, «ο λαϊκισμός είναι απλός, η δημοκρατία είναι πολύπλοκη». Οι εξαγγελίες, σε συνθήκες κρίσης μάλιστα, για περισσότερο κράτος, για αυξήσεις στους μισθούς και μεγαλύτερη φορολόγηση των επιχειρήσεων ηχούν ευχάριστα στα αφτιά των πολιτών, ιδιαίτερα αυτών που πλήττονται, αλλά δύσκολα εφαρμόζονται, όπως αποδείχθηκε και στην περίπτωση Ολάντ.
Οι υποσχέσεις στον λαό, ιδιαίτερα όταν συνοδεύονται με καταδίκη της επάρατης λιτότητας, εύκολα δίνονται, αλλά εξίσου εύκολα αποδεικνύονται ανεύθυνες. Κάτι μάθαμε άλλωστε και εμείς από την εμπειρία του ΣΥΡΙΖΑ. Η αδήριτη ανάγκη για ανασυγκρότηση της σοσιαλδημοκρατίας δυστυχώς δεν μπορεί να γίνει με επιστροφή στο παλιό, καλό παρελθόν, όσο και αν βολεύει ορισμένους…
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
