Βαλντέν

Το 1942, ένας 40χρονος Σουηδός, ο Γκότφριντ Βαλντέν, που είχε γεννηθεί σε ένα χωριό της σουηδικής Λαπωνίας, πολύ κοντά στον Αρκτικό Κύκλο, ήρθε στην Ελλάδα ως μέλος της αποστολής του Ερυθρού Σταυρού. Η επιχείρηση βοηθείας του διεθνούς οργανισμού στην Ελλάδα είχε διάρκεια δυόμισι χρόνων, από τον Σεπτέμβριο του 1942 μέχρι τον Μάρτιο του 1945, δηλαδή τα χρόνια της Κατοχής και τους πρώτους μήνες της Απελευθέρωσης, που συνέπεσαν με τα Δεκεμβριανά. Μετά το τέλος της επιχείρησης ο Γκότφριντ Βαλντέν δεν έφυγε από την Ελλάδα. Εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, παντρεύτηκε Ελληνίδα, έκανε οικογένεια και έμεινε εδώ έως τον θάνατό του, το 1967.

Ο γιος του Γκότφριντ, Αξελ Σωτήρης Βαλντέν, ανασυστήνει τη βιογραφία του πατέρα του στο βιβλίο «Από τη Λαπωνία στην Ακρόπολη. Η ευρωπαϊκή διαδρομή ενός Σουηδού στον 20όν αιώνα» (εκδόσεις Πόλις), αξιοποιώντας οικογενειακά αρχεία και αλληλογραφία αλλά και άλλες πηγές. Το βιβλίο είναι βεβαίως η ευρωπαϊκή διαδρομή ενός Σουηδού, γιου σιδηροδρομικών, που η τύχη τον φέρνει στη Γαλλία, με υποτροφία, για να πάρει το μπακαλορεά του σε γαλλικό λύκειο (δεν τελείωσε), να επιστρέψει στη Σουηδία, υπάλληλος τράπεζας και στα χρόνια της Κατοχής να βρεθεί στην Ελλάδα. Μια «ευρωπαϊκή διαδρομή», από τον Βορρά στον Νότο, σε μια εποχή που η Ευρώπη είναι κατακερματισμένη.

Το πιο ενδιαφέρον για μας είναι το ελληνικό μέρος της βιογραφίας. Η οικογενειακή και η προσωπική ιστορία συνδέεται με τη μικροϊστορία και τη μεγάλη ιστορία, δίνοντας τεκμήρια για την Κατοχή, τον Εμφύλιο και τα χρόνια της ανασυγκρότησης. Ενα γράμμα-έκκληση, τον Νοέμβριο του 1944, προς τον Βαλντέν να βρει από την υπηρεσία του δύο ζευγάρια παπούτσια για τους γιους ενός πάμπτωχου κουρέα ή η κοινωνική τοιχογραφία του Κολωνακίου στα χρόνια της Κατοχής (δωσιλογισμός κ.λπ.). Ακόμη, το επιχειρηματικό κλίμα στην Ελλάδα μετά τον πόλεμο καθώς ο Βαλντέν γίνεται μπίζνεσμαν, αντιπροσωπεύοντας σουηδικές εταιρείες. Παντρεύτηκε την Αλεξ Βεζανή, κόρη γνωστής αθηναϊκής οικογένειας, μέλη της οποίας είχαν σχέση με την Ακροδεξιά. Το βιβλίο δίνει πληροφορίες και για αυτό το θέμα.

Συνολικά μια υποδειγματική βιογραφία, όπου το προσωπικό γίνεται δημόσιο.