Το Μαυροβούνιο πάει ΝΑΤΟ και εγκαταλείπει τη Ρωσία

Παρά τα πολλά εκατομμύρια ρούβλια των ρώσων επενδυτών και τουριστών που έρεαν στη χώρα για σχεδόν μια δεκαετία, παρά τις στενές εμπορικές και διπλωματικές σχέσεις και τους ισχυρούς θρησκευτικούς, γλωσσικούς και ιστορικούς δεσμούς μεταξύ των δύο σλαβικών εθνών, η φιλοδυτική κυβέρνηση του μικροσκοπικού –αλλά στρατηγικής σημασίας λόγω της Αδριατικής –Μαυροβουνίου των 620.000 πολιτών επέλεξε να αγνοήσει το Κρεμλίνο και να ενταχθεί στους κόλπους του ΝΑΤΟ, πραγματοποιώντας, έτσι, ακόμη ένα βήμα προς τη Δύση και προκαλώντας, φυσικά, την οργή της Ρωσίας. Την Πέμπτη, ο πρωθυπουργός της χώρας Ντούσκο Μάρκοβιτς συμμετείχε στη σύνοδο του Οργανισμού στις Βρυξέλλες ενώ στις 5 Ιουνίου το Μαυροβούνιο θα γίνει και επίσημα το 29o μέλος της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας.

«Επί αιώνες τα Βαλκάνια αποτέλεσαν το μέτωπο μιας μάχης ανάμεσα στη Δύση και την Ανατολή. Οπως και άλλα κράτη στην περιοχή, το Μαυροβούνιο διατηρεί ισχυρούς δεσμούς με την Ανατολή, αλλά το 2006 (μετά την ανεξαρτητοποίηση από τη Σερβία), αποφασίσαμε ότι θα θέλαμε να υιοθετήσουμε τα δυτικά πρότυπα και τις δυτικές αξίες», επισήμανε σε ηλεκτρονική επιστολή του προς το πρακτορείο Ρόιτερς ο κ. Μάρκοβιτς.

Πάρα πολλοί, ωστόσο, στη χώρα των Δυτικών Βαλκανίων δεν ξεχνούν ότι πριν από 18 χρόνια μαχητικά αεροσκάφη της Συμμαχίας βομβάρδιζαν στόχους στο Μαυροβούνιο –τμήμα την περίοδο εκείνη μιας ομοσπονδίας με τη Σερβία –συμμετέχοντας σε μια πολεμική εκστρατεία που είχε ως αποτέλεσμα την απομάκρυνση των δυνάμεων του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς από το Κοσσυφοπέδιο. Και το γεγονός αυτό εξακολουθεί να αποτελεί μια οδυνηρή ανάμνηση, με τις δημοσκοπήσεις να αποκαλύπτουν πως οι πολίτες είναι διχασμένοι εξίσου όσον αφορά την ένταξη της πατρίδας τους στο ΝΑΤΟ.

Τον περασμένο Οκτώβριο ο επί περισσότερα από 25 συνολικά χρόνια ηγέτης –είτε ως πρόεδρος είτε ως πρωθυπουργός –της χώρας Μίλο Τζουκάνοβιτς αποφάσισε να εγκαταλείψει την πρωθυπουργία έπειτα από μια αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος για την ανατροπή (έως και δολοφονία) του από σέρβους και ντόπιους εθνικιστές που έδρασαν –σύμφωνα με τις επίσημες κατηγορίες –με την υποστήριξη της Μόσχας και στόχο να μπλοκάρουν τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις.

Τότε το Κρεμλίνο είχε κάνει λόγο για παραλογισμούς. Οσον αφορά τη θέση του φιλορωσικού Δημοκρατικού Μετώπου, της μεγαλύτερης παράταξης της αντιπολίτευσης, την ώρα που δύο από τους ηγέτες του κατηγορούνται σήμερα για συμμετοχή στο αποτυχημένο πραξικόπημα, εκπρόσωποί τους εξακολουθούν να μιλούν ανοιχτά για «κατασκεύασμα» της κυβέρνησης με στόχο την παραμονή της στην εξουσία.

Ερωτήματα, πάντως, προκαλεί το γεγονός ότι η αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος κοινοποιήθηκε το πρωί της διεξαγωγής των γενικών εκλογών ενώ η σύλληψη των συνωμοτών πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη ημέρα. Νικητής τελικά αναδείχτηκε οριακά το κυβερνών φιλοδυτικό Δημοκρατικό Κόμμα Σοσιαλιστών.

Αρκετοί ευελπιστούν ότι η ένταξη στο ΝΑΤΟ θα σημάνει και το τέλος της διαπάλης ανάμεσα σε δυτικούς και ρωσόφιλους στην πολιτική σκηνή του Μαυροβουνίου. Αλλά η δίκη των φερόμενων πραξικοπηματιών πρόκειται να ξεκινήσει αυτές τις ημέρες και η πολιτική κρίση εξακολουθεί να σοβεί. Η κυβέρνηση κατάφερε με το ζόρι να συγκεντρώσει τις απαραίτητες ψήφους για την έγκριση της ενταξιακής συνθήκης από το κοινοβούλιο ενώ η αντιπολίτευση έχει δεσμευτεί για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος όσον αφορά την ένταξη στο ΝΑΤΟ σε περίπτωση που κερδίσει την εξουσία.

Αλλά τι έχει να προσφέρει το Μαυροβούνιο, ο στρατός του οποίου δεν ξεπερνά τα 2.000 άτομα ώστε να απολαμβάνει την προστασία του ΝΑΤΟ; Το τελευταίο κομμάτι των ευρωπαϊκών ακτών της Μεσογείου –από το Γιβραλτάρ έως τη Συρία –που δεν ελέγχεται από τη Συμμαχία, μια περιοχή που εποφθαλμιά και η Ρωσία. Η Μόσχα ζήτησε αλλά δεν έλαβε ποτέ άδεια για τον ανεφοδιασμό πολεμικών πλοίων της στο Μαυροβούνιο το 2013, αλλά αρνείται ότι επιδιώκει τη δημιουργία μιας μόνιμης βάσης εκεί.

Ο Τζουκάνοβιτς υποστήριξε ότι «είναι προς το συμφέρον των ρώσων επενδυτών να πηγαίνουν σε ένα κράτος δικαίου», υπαινισσόμενος ότι η ένταξη στο ΝΑΤΟ και οι προαπαιτούμενες μεταρρυθμίσεις για την ένταξη της χώρας και στην ΕΕ συμβάλλουν στον εκσυγχρονισμό του Μαυροβουνίου. Η ρωσική κυβέρνηση από την πλευρά της δεσμεύτηκε για αντίποινα. Τον Απρίλιο απαγόρευσε τις εισαγωγές κρασιών ενώ το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας προειδοποίησε ότι οι Ρώσοι που θα ταξιδέψουν στη χώρα «ενδέχεται να δεχτούν προκλήσεις και να τεθούν υπό κράτηση» εξαιτίας της «αντι-ρωσικής υστερίας» που επικρατεί, με αποτέλεσμα τον Μάρτιο οι αφίξεις Ρώσων στο Μαυροβούνιο να σημειώσουν πτώση 12% σε σχέση με την ίδια περίοδο το 2016.