Η στεροειδής «συνταγή» που μπορεί να σώσει τα πρόωρα βρέφη

Εκατοντάδες χιλιάδες γυναίκες στην Ευρώπη γεννούν πρόωρα κάθε χρόνο. Παρότι σήμερα τα περισσότερα πρόωρα μωρά επιβιώνουν, και μάλιστα χωρίς σοβαρά προβλήματα υγείας, η πρόωρη γέννηση συνεχίζει να αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες θανάτου παιδιών κάτω των πέντε ετών.

Μια κοινή πρακτική των γιατρών είναι να χορηγούν κορτικοστεροειδή στις εγκύους που αντιμετωπίζουν κίνδυνο πρόωρης γέννας με στόχο να προετοιμαστούν οι πνεύμονες του εμβρύου για να δεχθούν τον αέρα μετά την… ηρωική έξοδο στον κόσμο και να αυξηθούν έτσι οι πιθανότητες επιβίωσής του. Μέχρι σήμερα οι ειδικοί πίστευαν ότι η προστατευτική δράση αυτού του είδους θεραπείας «χτίζεται» σταδιακά σε διάστημα αρκετών ημερών.

Μια νέα μελέτη ωστόσο ερευνητών από 11 ευρωπαϊκές χώρες που συμμετέχουν στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα EPICE (Effective Perinatal Intensive Care in Europe) με συντονιστές επιστήμονες από το Ινστιτούτο INSERM (το Εθνικό Ινστιτούτο για την Υγεία και την Ιατρική Ερευνα της Γαλλίας) στο Παρίσι δείχνει ότι η επιβίωση και τα οφέλη για την υγεία που αποκομίζουν τα πολύ πρόωρα μωρά από τη χορήγηση κορτικοστεροειδών στη μητέρα τους πριν από τη γέννα μπορούν να «εξασφαλιστούν» μέσα σε λίγες ώρες από τη λήψη της θεραπείας.

Με λίγα λόγια, η μελέτη αυτή που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «JAMA Pediatrics» προσφέρει νέα πολύτιμη γνώση στους ειδικούς αλλά και στις εγκύους μαρτυρώντας άμεση θετική (ακόμη και σωτήρια) επίδραση των κορτικοστεροειδών στο έμβρυο.

«Η μελέτη μας έδειξε ότι η προγεννητική χορήγηση κορτικοστεροειδών στις εγκύους λίγες μόνο ώρες πριν από τον τοκετό συνδεόταν με πλεονέκτημα επιβίωσης για τα βρέφη τους» ανέφερε ο Μίκαελ Νόρμαν, κύριος συγγραφέας της δημοσίευσης, νεογνολόγος και καθηγητής στο Τμήμα Κλινικής Επιστήμης, Παρέμβασης και Τεχνολογίας του Ινστιτούτου Καρολίνσκα στη Στοκχόλμη της Σουηδίας.

Προκειμένου να καταλήξουν στα συμπεράσματά τους οι ερευνητές του προγράμματος EPICE μελέτησαν την εξέλιξη περισσότερων από 4.500 πολύ πρόωρων βρεφών –που είχαν γεννηθεί μεταξύ της 24ης και της 31ης εβδομάδας της κύησης (από τη μελέτη εξαιρέθηκαν οι περιπτώσεις πολύδυμων κυήσεων καθώς και εκείνες παιδιών με σοβαρές συγγενείς ανωμαλίες) –σε 11 ευρωπαϊκές χώρες. Στο συγκεκριμένο δείγμα, το 15% των εγκύων δεν είχαν λάβει κορτικοστεροειδή πριν από τη γέννα. Το 21% των βρεφών των οποίων οι μητέρες δεν είχαν λάβει τη θεραπεία πέθανε μετά τη γέννα.

Τα βρέφη που γεννήθηκαν μέσα σε τρεις ώρες από τη χορήγηση των κορτικοστεροειδών στη μητέρα εμφάνισαν πολύ χαμηλότερα ποσοστά θνησιμότητας σε σύγκριση με όσα δεν είχαν εκτεθεί στη θεραπεία. Οταν η χορήγηση των κορτικοστεροειδών είχε γίνει έξι ως 12 ώρες πριν από τη γέννα ο κίνδυνος βρεφικού θανάτου μειωνόταν στο μισό.

«Με δεδομένη τη σημερινή αντίληψη σχετικά με την αργή επίδραση της θεραπείας, οι έγκυοι που αντιμετωπίζουν άμεσο κίνδυνο πρόωρης γέννας πιθανώς δεν λαμβάνουν θεραπεία με κορτικοστεροειδή καθώς θεωρείται ότι δεν θα υπάρχει όφελος» σημείωσε ο δρ Νόρμαν. Προσέθεσε ότι τα καινούργια στοιχεία δείχνουν πως στις περιπτώσεις που πρέπει να γίνει άμεσα τοκετός υπάρχει σημαντικό όφελος από τη χορήγηση της θεραπείας, ακόμη και κάποιες λίγες ώρες πριν από αυτόν.

Υπογραμμίζεται ότι από τη μελέτη προέκυψε επίσης ότι η προγεννητική χορήγηση κορτικοστεροειδών στη μητέρα συνδεόταν και με χαμηλότερο κίνδυνο σοβαρής νεογνικής νοσηρότητας –όπως για παράδειγμα εμφάνιση αιμορραγίας στον εγκέφαλο του νεογνού. «Τα ευρήματά μας έρχονται σε αντίθεση με την καθεστηκυία άποψη ότι η έκθεση σε στεροειδή λίγο πριν από τη γέννα δεν έχει επίδραση στο έμβρυο και μαρτυρούν ότι πρέπει να ενθαρρυνθεί η προγεννητική χορήγηση κορτικοστεροειδών στις εγκύους όταν ο τοκετός πρέπει να γίνει άμεσα, αφού μπορεί έτσι να αυξηθούν τα ποσοστά επιβίωσης και να υπάρχουν σημαντικά οφέλη για την υγεία των πολύ πρόωρων βρεφών» ανέφερε από την πλευρά της η Τζένιφερ Τσέιτλιν από το INSERM, κύρια ερευνήτρια της μελέτης EPICE.