Οσοι είδαν στις αρχές Μαΐου του 2010 τις στήλες μαύρου καπνού από τη φωτιά στη Marfin που οδήγησε στον τραγικό θάνατο τριών εργαζομένων, στην πρώτη μεγάλη διαδήλωση κατά των μνημονίων, και είδαν και την προχθεσινή γενική απεργία στην οποία συμμετείχαν το ΠΑΜΕ και όσοι συνδικαλιστές έχουν απομείνει αντιλαμβάνονται ότι κάπου εδώ τελειώσαμε.
Η ψήφιση από τη Βουλή των σκληρών, κατά κοινή ομολογία, μέτρων σε βάρος των συνταξιούχων και των φορολογουμένων και οι δεκάδες επιμέρους ρυθμίσεις από την απελευθέρωση της αγοράς φαρμάκων μέχρι το πώς (δεν) θα χρηματοδοτούνται τα κόμματα από τα «μαύρα» ταμεία επιχειρηματικών συμφερόντων σημαίνει και το τέλος των μνημονιακών υποχρεώσεων.
Οι δανειστές επέβαλαν τη θέλησή τους, η δημοσιονομική προσαρμογή μετά από δύο χρεοκοπίες ολοκληρώθηκε και αυτό που παίζεται είναι η επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές αν όχι εφέτος, το 2018.
Οσοι συμμετείχαν ενεργά, από θέσεις εξουσίας, σε αυτήν τη διαδικασία αντιλαμβάνονται κάτι περισσότερο. Οτι η ατζέντα, συζήτηση και προτεραιότητες για την οικονομία, άλλαξε. Τα νέα ζητήματα τέθηκαν ήδη στο τραπέζι από τον κεντρικό τραπεζίτη Γιάννη Στουρνάρα ο οποίος μιλώντας στους βιομηχάνους της Θεσσαλονίκης υποσχέθηκε (κατά κάποιον τρόπο) την αποκατάσταση πρόσβασης των επιχειρήσεων στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και στις κεφαλαιαγορές και τη δημιουργία κατάλληλων συνθηκών για την προσέλκυση επενδύσεων. Βεβαίως αυτό προϋποθέτει να το αντιληφθούν και η κυβέρνηση και όλο το πολιτικό σύστημα, αρκεί να αναλογισθούν ότι στα χρόνια της κρίσης οι επενδύσεις κατρακύλησαν από το 24% του ΑΕΠ στο 11%.
Δεν είναι όμως μόνο αυτός ο δρόμος. Η ίδια η κρίση έδειξε ότι η εξωστρέφεια, δηλαδή οι εξαγωγές, στήριξε και μάλιστα οδήγησε σε αύξηση της παραγωγής των περισσοτέρων μεταποιητικών επιχειρήσεων τα τελευταία χρόνια. Κλάδοι ολόκληροι όπως των φαρμακευτικών, χημικών, ηλεκτρονικών υπολογιστών, του εξοπλισμού προσαρμόστηκαν στα νέα δεδομένα και απέκτησαν δυναμισμό. Αυτή η εξέλιξη, μαζί με την έκρηξη του τουρισμού, διέσωσε την ελληνική οικονομία από μεγαλύτερη φτώχεια. Και αυτές είναι οι νέες προκλήσεις αν θέλουμε να επουλωθούν γρήγορα οι πληγές της κρίσης.
Αυτά για όσους, ακόμη, δεν κατάλαβαν.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
