Ζήτηση από Ευρώπη για ταξίδια στο Ιόνιο

Στη «σκιά» του Προσφυγικού αλλά και με εκατοντάδες παράνομα ναύλα διαμορφώνεται μια πιο θετική ζήτηση για τον θαλάσσιο τουρισμό στη χώρα. Στον κλάδο του γιότινγκ η εφετινή σεζόν φαίνεται να ξεπερνά τις απώλειες του 2016, όχι όμως με τους ρυθμούς ανόδου που καταγράφει ο γενικός τουρισμός προς Ελλάδα.

«Η χρονιά εφέτος είναι καλύτερη από την περυσινή που ήταν μεγάλη η πτώση στα Δωδεκάνησα και στις Κυκλάδες, λόγω του Προσφυγικού. Ετσι ένα κομμάτι της αγοράς πήγε στο Ιόνιο» λέει ο πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Μεσιτών και Εμπειρογνωμόνων Θαλαμηγών (ΕΣΜΕΘ) κ. Γιώργος Κολλίντζας.

«Το Ιόνιο έχει ζήτηση γιατί δεν έχει σχέση με την αναταραχή στην Τουρκία. Ο Αμερικανός βλέπει μια θάλασσα. Δεν καταλαβαίνει τα σύνορα» εξηγεί.

Ο ίδιος σημειώνει ότι τα σκάφη κινούνται αλλά «όχι όπως παλιά καθώς δεν έχει σταθεροποιηθεί η κατάσταση στην Τουρκία και αποφεύγουν να αράζουν σε τουρκικά λιμάνια». Τη μεγαλύτερη ζήτηση εφέτος παρουσιάζουν τα ιστιοπλοϊκά και καταμαράν (bareboat) μη επανδρωμένα σκάφη, με πελάτες κυρίως από την Ευρώπη, γιατί «είναι πολύ οικονομικές επιλογές». Η μικρή αυτή κατηγορία είναι «και πιο επικερδής» σχολιάζει. Γι’ αυτό και οι επιχειρηματίες δείχνουν να επενδύουν ξανά σε καταμαράν και ιστιοπλοϊκά, αλλά και σε μηχανοκίνητα έως 18 μέτρα. «Ομως το 2016 είχαν πληγεί πολύ τα bareboat». Από την άλλη, τα μεγαλύτερα πολυτελή ταχύπλοα σκάφη ναυλώνονται από πελάτες που προέρχονται από Σαουδική Αραβία, Εμιράτα, Αμερική, Ρωσία και Ουκρανία.

Το Προσφυγικό «φόβισε τον κόσμο πέρυσι. Εφέτος δεν φαίνεται πολύ έντονα. Αλλά δεν ακολουθούμε την άνοδο του γενικού τουρισμού ακόμα» σημειώνει ο πρόεδρος της Ενωσης Πλοιοκτητών Ελληνικών Σκαφών Τουρισμού (ΕΠΕΣΤ) κ. Αντώνης Στελλιάτος. «Είναι καλή χρονιά για τα μη επανδρωμένα σκάφη. Είναι πιο προσιτή επιλογή και γίνονται και προκρατήσεις» λέει. Η ζήτηση για σκάφη επάνω από 25 μέτρα «είναι πολύ αργή. Υπάρχουν κρατήσεις της τελευταίας στιγμής και επί τόπου». Αν και ως εναλλακτική στο Αιγαίο που φοβούνται οι ξένοι, κυρίως οι Αμερικανοί, «παρότι η Ελλάδα είναι πολύ ασφαλής προορισμός, το Ιόνιο δεν είναι τόσο διαδεδομένο ως προορισμός για τους ξένους, μιας και η επικοινωνία της χώρας εστιάζει στη Μύκονο και στη Σαντορίνη, οι πελάτες έχουν μεταφερθεί δυτικά. Στο Ιόνιο, μακριά από το Αιγαίο. Το 90% της πελατείας προέρχεται από την Ευρώπη και οι προκρατήσεις εφέτος έγιναν πολύ νωρίς» τονίζει η πρόεδρος του Συνδέσμου Ιδιοκτητών Τουριστικών Σκαφών Αναψυχής Ανευ (Μονίμου) Πληρώματος (ΣΙΤΕΣΑΠ) κυρία Ελένη Βρυώνη, συμπληρώνοντας ότι «η Κροατία έχει γεμίσει». Στα Δωδεκάνησα «πέρυσι καταγράφηκε πτώση 60%-70% η οποία παγιώθηκε» εξαιτίας του προσφυγικού ρεύματος και των πολιτικών προβλημάτων στην Τουρκία υποστηρίζει.

Την ίδια ώρα ο κ. Στελλιάτος καταγγέλλει ότι «τα νησιά κατακλύζουν εκατοντάδες σκάφη με ξένες σημαίες» καθώς «κλείνονται μαύρα και όχι νόμιμα ναύλα». Είναι «πολλά σκάφη που διαφημίζονται σε sites μεσιτών που δραστηριοποιούνται και στην Ελλάδα». Πολλά από τα σκάφη αυτά «είναι από την Τουρκία και τη Νότια Γαλλία. Είναι δεκάδες σκάφη που περιμένουν στα νησιά, χωρίς συμβόλαια και χωρίς να αποδίδουν ΦΠΑ». Τον αθέμιτο ανταγωνισμό από παράνομες ναυλώσεις επιβεβαιώνει και η πρόεδρος του ΣΙΤΕΣΑΠ. «Λόγω της συνεχιζόμενης αναστάτωσης στην Τουρκία γίνονται παράνομες ναυλώσεις σε σκάφη που διαφημίζονται για κρουαζιέρα σε Μύκονο, Σαντορίνη, Κω με αφετηρία και τερματισμό σε λιμάνια της Τουρκίας» υπογραμμίζει.

Κύκλοι του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής επιβεβαιώνουν ότι το υπουργείο έχει εντοπίσει το πρόβλημα, που είναι μεγάλο και πολύπλευρο. Συγκεκριμένα, από το 2016 έχει συστήσει ειδικό Παρατηρητήριο και δέχεται κάθε είδους καταγγελίες από οποιονδήποτε, επώνυμα ή ανώνυμα. Ετσι, όποιος βλέπει ένα πλοίο να δραστηριοποιείται και έχει υποψία ότι οι ναυλώσεις γίνονται παράνομα μπορεί να το καταγγείλει, αφού κάθε σκάφος που εκτελεί ναυλώσεις αναψυχής πρέπει να έχει την προβλεπόμενη άδεια από το υπουργείο Ναυτιλίας και
Νησιωτικής Πολιτικής.

Παράλληλα έχουν ενταθεί οι έλεγχοι και έχουν δοθεί εντολές στις λιμενικές αρχές ώστε να παρακολουθούνται τα πλοία για τα οποία υπάρχουν ενδείξεις παράνομων ναυλώσεων αναψυχής και γίνονται έλεγχοι. Οι έλεγχοι ωστόσο, όπως σημειώνουν οι ίδιοι κύκλοι, παρουσιάζουν αντικειμενικές δυσκολίες. Το πιο απλό είναι να δηλώσουν οι τουρίστες ότι είναι φίλοι και φιλοξενούμενοι του ιδιοκτήτη. Εκεί σταματά ο έλεγχος. Είναι η πιο συνηθισμένη περίπτωση. Πιο σύνθετη περίπτωση είναι να δηλώνουν οι ιδιοκτήτες ότι οι επιβάτες είναι πρόσωπα με διπλωματική ασυλία ή ότι κάνουν ιδιωτικά απόρρητα ταξίδια. Οι έλεγχοι πρέπει να σέβονται τις προσωπικές στιγμές κάθε ανθρώπου.

Στα ιδιωτικά σκάφη και μάλιστα στις μεγάλες θαλαμηγούς δύσκολα γίνονται έλεγχοι ακόμα και ταυτοποίησης προσώπων. Αλλά στα μεγάλα σκάφη γίνεται το «πάρτι» και γιατί τα ναύλα είναι μεγάλα και γιατί τα σκάφη μπαίνοντας στην Ελλάδα δηλώνουν κατάπλου μόνο στο πρώτο λιμάνι που πιάνουν. Μετά χάνονται. Οι ναυλώσεις σε αυτά δεν γίνονται από ιδιοκτήτες αλλά από ναυλομεσίτες. Οι πελάτες κλείνουν σκάφος μέσω του Διαδικτύου, ή μέσω φιλικών γραμμών επικοινωνίας. Εκεί ο έλεγχος είναι πολύ δύσκολος. Το Λιμενικό έχει και μια αντικειμενική δυσκολία. Πρέπει πάντα να προσέχει νε μην κάνει τη λεγόμενη «παρενόχληση του τουριστικού προϊόντος».

Για τις περιπτώσεις με τις παράνομες ναυλώσεις σκαφών αναψυχής έχουν ενημερωθεί και τα προξενικά λιμεναρχεία στο εξωτερικό, ώστε να πληροφορούν τους ενδιαφερόμενους ξένους τουρίστες για τους όρους και τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες γίνονται νόμιμα οι ναυλώσεις για να μπορούν και αυτοί να διαπιστώνουν και ποια είναι η ταυτότητα του σκάφους και κατά πόσο εκτελεί νόμιμα ολική ναύλωση αναψυχής.

Σταθερό φορολογικό για ανταγωνιστικά σκάφη

Οι φορείς του κλάδου τονίζουν την ανάγκη για σταθερό φορολογικό και επιχειρηματικό πλαίσιο επισημαίνοντας την ήδη υπάρχουσα γραφειοκρατία αλλά και το Τέλος Πλόων στο νομοσχέδιο που αναμένεται από το υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και το πόσο θα επηρεάσει η επιβολή του τη σεζόν.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το νομοσχέδιο βρίσκεται ήδη στην Κεντρική Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή της Βουλής και εκτίμηση του υπουργείου είναι ότι θα εφαρμοσθεί μέσα στον Ιούνιο. «Κλείσαμε ήδη μια αρνητική χρονιά το 2016, με 15% πτώση στους ναύλους, που φυσικά είναι σε άμεση συνάρτηση με τον τζίρο» υπογραμμίζει ο γενικός γραμματέας του ΣΙΤΕΣΑΠ κ. Ευθύμιος Μπιμπής. «Στην Ελλάδα σήμερα υπάρχουν 5.100 επαγγελματικές άδειες ελληνικής σημαίας» σημειώνει ο πρόεδρος της ΕΠΕΣΤ. «Μετά τη μεγάλη φυγή των σκαφών, το 2010, σε μαρίνες της Κροατίας, του Μαυροβουνίου και της Τουρκίας, τώρα εγκαταλείπουν τη γειτονική χώρα λόγω της κατάστασης αλλά λίγα επιστρέφουν». Επίσης «οι μαρίνες στο Αιγαίο είναι κατειλημμένες από ιδιωτικά σκάφη, ειδικά το καλοκαίρι» λέει αναφέροντας ως παράδειγμα τη μαρίνα της Μυκόνου, όπου «δεν δέχονται επαγγελματικά σκάφη». Το σκάφος «πρέπει να είναι ανταγωνιστικό» υπογραμμίζει ο κ. Κολλίντζας και επισημαίνει ότι «ακόμα δεν έχει εφαρμοσθεί το ηλεκτρονικό μητρώο», ενώ ζητήματα υπάρχουν και στα φορολογικά των επιχειρήσεων. «Ενας επιχειρηματίας θα το σκεφθεί πολύ να φέρει ένα σκάφος στην Ελλάδα» τονίζει, «υπάρχουν σημαίες που είναι πολύ πιο φθηνές σε σχέση με την ελληνική, όπως της Μάλτας, και δεν υπάρχουν περιορισμοί στη σύνθεση του πληρώματος».