Χαλάρωση των capital controls μόνο για τις επιχειρήσεις το καλοκαίρι

Χαλάρωση των capital controls μόνο για τις επιχειρήσεις θα περιλαμβάνει το επόμενο κύμα αλλαγών στην κίνηση κεφαλαίων, το οποίο αναμένεται στα μέσα του καλοκαιριού. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο οδικός χάρτης που σχεδιάζει ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας περιλαμβάνει μικρά και πολύ προσεκτικά βήματα για την επιστροφή του εγχώριου τραπεζικού κλάδου στην κανονικότητα. Ο κεντρικός τραπεζίτης θεωρεί ότι η απόσυρση των περιοριστικών μέτρων θα πρέπει να γίνει με τρόπο που να διασφαλίζει τη σταθερότητα των τραπεζών και ταυτόχρονα να ενισχύει την εμπιστοσύνη των καταθετών στο σύστημα.

Οπως επισημαίνει χαρακτηριστικά στους συνομιλητές του ο κ. Στουρνάρας, «θα πρέπει να αποφύγουμε πάση θυσία το οποιοδήποτε πισωγύρισμα κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, καθώς το σοκ στην οικονομία από την επαναφορά ενός περιορισμού που προηγουμένως έχει εξαλειφθεί μπορεί να είναι μεγαλύτερο ακόμη και σε σύγκριση με την αρχική επιβολή των capital controls».

Ιούλιο η χαλάρωση

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, άρση κάποιων περιοριστικών όρων θα γίνει μετά το κλείσιμο της αξιολόγησης και την εκταμίευση της δόσης του ελληνικού προγράμματος από τους δανειστές. Αυτό σημαίνει ότι πριν από τον ερχόμενο Ιούλιο δεν αναμένονται αλλαγές στο ισχύον καθεστώς. Εγκυρες πηγές σημειώνουν μιλώντας στο «Βήμα» ότι σε αυτό το στάδιο προσαρμογές θα υπάρξουν μόνο για τις επιχειρήσεις.

Συγκεκριμένα, αναμένεται η αύξηση του ημερήσιου ορίου για την εκτέλεση εισαγωγών χωρίς δικαιολογητικά μέσω του δικτύου των τραπεζών από τις 10.000 ευρώ σήμερα στα επίπεδα των 20.000 ή 30.000 ευρώ. Ενδεχομένως να υπάρξει διεύρυνση του πλαφόν που ισχύει για εμπορικές συναλλαγές μεγαλύτερης αξίας.

Αυτό σημαίνει ότι για τους ιδιώτες πελάτες των τραπεζών δεν θα υπάρξει καμία αλλαγή σε αυτή τη φάση. Οπως επισημαίνει επιτελικό τραπεζικό στέλεχος, «τα ισχύοντα όρια των 840 ευρώ ανά 15νθήμερο εξυπηρετούν τη συντριπτική πλειονότητα των καταθετών. Επιπροσθέτως, τα υπόλοιπα των καταθέσεων βρίσκονται χαμηλότερα κατά 2 δισ. ευρώ περίπου από το ξεκίνημα της χρονιάς, εξέλιξη… απαγορευτική για οποιαδήποτε αλλαγή στις δυνατότητες ανάληψης χαρτονομισμάτων».

Προσθέτει δε με νόημα πως «στην παρούσα φάση το ρίσκο από την αύξηση των σχετικών ορίων δεν σχετίζεται τόσο με ενδεχόμενες εκροές καταθέσεων, αλλά με τη δυνατότητα που θα δοθεί στους πολίτες για φοροδιαφυγή με τη χρήση μετρητών».

Τα προαπαιτούμενα

Η Τράπεζα της Ελλάδος θα παρουσιάσει τις επόμενες ημέρες ένα σχέδιο για τη σταδιακή άρση των capital controls. Σε αυτό, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν θα περιλαμβάνονται ποσοτικοί στόχοι, αλλά γενικές προϋποθέσεις που θα πρέπει να ικανοποιούνται για να προχωρεί η χαλάρωση των μέτρων.

Πρόκειται για τα εξής 6+1 προαπαιτούμενα:

Η δέσμευση των επίσημων πιστωτών της χώρας για ελάφρυνση του δημόσιου χρέους αποτελεί προϋπόθεση για την ένταξη των ελληνικών τραπεζών στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ (QE), το οποίο με τη σειρά του λειτουργεί ως πιστοποιητικό φερεγγυότητας.

Αν όλα κυλήσουν ομαλά, το θέμα της συμμετοχής στο QE θα συζητηθεί στο ΔΣ της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) τον Ιούλιο. Πρόκειται για αναγκαία συνθήκη προς την κατεύθυνση της σταδιακής επανασύνδεσης του εγχώριου χρηματοπιστωτικού συστήματος με τις αγορές.

Στο α’ τρίμηνο του 2017 τα υπόλοιπα των καταθέσεων έχουν καταγράψει μείωση της τάξης των 2 δισ. ευρώ. Ο Απρίλιος έκλεισε σύμφωνα με πληροφορίες με μικρές μεταβολές, καθώς μετά το κακό του ξεκίνημα η τεχνική συμφωνία κυβέρνησης – δανειστών ανέκοψε τις εκροές.

Οι καταθέσεις που επιστρέφουν στο μεγαλύτερο μέρος τους θα χρησιμοποιούνται για την αποπληρωμή της χρηματοδότησης από τον έκτακτο μηχανισμό της Τράπεζας της Ελλάδος (ELA). Αν οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων συνεχίσουν την πτωτική τους πορεία και το Δημόσιο βγει δοκιμαστικά στις αγορές, οι τράπεζες θα επιχειρήσουν και εκείνες την έκδοση χρέους, με στόχο τη σταδιακή επανασύνδεση με τις διεθνείς αγορές.

Κατά τη διάρκεια των πρώτων τριών μηνών της νέας χρονιάς τα δάνεια με καθυστέρηση μεγαλύτερη των τριών μηνών (NPLs) αυξήθηκαν κατά 2 δισ. ευρώ, ενώ την ίδια περίοδο τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (NPEs) παρέμειναν αμετάβλητα. Η εξέλιξη αυτή είναι αποτέλεσμα κατά κύριο λόγο του «κοκκινίσματος» ρυθμισμένων δανείων, καθώς ένας σημαντικός αριθμός δανειοληπτών, παρά τις μειωμένες δόσεις που συμφώνησε με την τράπεζά του, δεν κατάφερε να παραμείνει για μεγάλο διάστημα συνεπής σε αυτές.Επιπλέον, λόγω της καθυστέρησης στη νομοθέτηση των εργαλείων για τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους (εξωδικαστικός συμβιβασμός, ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, νομική κάλυψη τραπεζικών στελεχών), από τις αρχές του 2017 καταγράφεται γενικευμένη απροθυμία κυρίως από την πλευρά των επιχειρήσεων για ρύθμιση των δανείων τους. Οι τράπεζες καλούνται στο δεύτερο εξάμηνο του 2017 να καλύψουν το χαμένο έδαφος για να πετύχουν τον εφετινό στόχο μείωσης των NPEs κατά 7,6 δισ. ευρώ.

Στις ασκήσεις προσομοίωσης της ερχόμενης χρονιάς θα ληφθούν υπόψη τα μεγέθη της εφετινής χρήσης. Ως εκ τούτου είναι πολύ σημαντικό να υπάρξει βελτίωση στο μέτωπο της ρευστότητας και των επισφαλειών, ώστε να αυξηθούν οι πιθανότητες επιτυχίας των τραπεζών στη συγκεκριμένη δοκιμασία. Αν περάσουν τα stress tests οι τράπεζες, θα ενισχυθεί σημαντικά η εμπιστοσύνη, καθώς και με τη «βούλα» της ΕΚΤ θα αποκλειστεί το ενδεχόμενο «κουρέματος» των καταθέσεων.

Στον βαθμό που οι εξελίξεις στον τραπεζικό κλάδο είναι θετικές τους επόμενους μήνες, συμβάλλοντας στην άρση της αβεβαιότητας, θα υπάρξει τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας μέσω επενδύσεων. Οπως επισημαίνουν τραπεζικές πηγές, η πλήρης άρση των capital controls προϋποθέτει την οριστική έξοδο από την κρίση, μέσω κυρίως των ιδιωτικών επενδύσεων.