Η δύναμη των λέξεων και το φαινόμενο Μακρόν

«Προσέξτε τις σκέψεις σας, γιατί γίνονται λέξεις. Τις λέξεις σας γιατί γίνονται πράξεις. Τις πράξεις σας γιατί γίνονται συνήθειες. Τις συνήθεις σας γιατί γίνονται ο χαρακτήρας σας και τον χαρακτήρα σας γιατί γίνεται το πεπρωμένο σας»

Στις σύγχρονες κοινωνίες της ψηφιακής πληροφορίας κυριαρχεί η εικόνα. Για τη δύναμή της λέμε: «μια εικόνα όσο χίλιες λέξεις». Κι όμως οι λέξεις δεν έχασαν τη δύναμή τους, διότι εξηγούν τα φαινόμενα και εκφράζουν έννοιες και σκέψεις.

Για τη δύναμη των λέξεων η λαϊκή ρήση αναφέρει: «η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει και κόκκαλα τσακίζει».

Όσα λέμε και με τον τρόπο που τα λέμε πλάθουν συναισθήματα θετικά ή αρνητικά, ανοίγουν πιθανότητες και απελευθερώνουν δυνάμεις. Οι λέξεις και οι σκέψεις όταν «βουτάνε στο μυαλό» απευθύνονται στη λογική των ανθρώπων. Άλλοτε χτίζουν εμπιστοσύνη, ελπίδα και αισιοδοξία, άλλοτε σκορπούν μίσος, φόβο και οργή. Άλλοτε οδηγούν στο παράλογο και το φαντασιακό μακριά απ’ το πραγματικό. Οι λέξεις στον δημόσιο πολιτικό λόγο αποκτούν μια τρομακτική δύναμη και εξουσία. Δημιουργούν κινήματα και αλλάζουν πραγματικότητες. Ιδιαίτερα η 4η εξουσία, τα ΜΜΕ ελέγχουν και χειραγωγούν την κοινή γνώμη. Ιδεολογικά και θεολογικά ρεύματα, σκέψεις, κόμματα, κινήματα και άτομα διεκδικούν την αναγνώριση και την ιδιαιτερότητά τους. Με τη δύναμη των λέξεων προσπαθούν να επιβάλλουν τις επιθυμίες και τους σκοπούς τους. Έτσι και το φαινόμενο «Μακρόν» , σχεδόν απ’ το πουθενά , ξεπήδησε ως λάβα από ηφαίστειο και με τη δύναμη των λέξεων άλλαξε το πολιτικό πρόσωπο της Γαλλίας:

Επικοινώνησαν τα ΜΜΕ σ’ όλον τον κόσμο έναν χείμαρρο από λέξεις:

Ελπίδα, Εμπιστοσύνη, Θέληση, Ενέργεια, Αισιοδοξία, Ισότητα, Αδελφότητα, Αλληλεγγύη, Ανανέωση, Δημοκρατία, Προστασία της Εργασίας, Ενίσχυση της Οικονομίας, Απασχόληση, Παιδεία, Έρευνα, Τεχνολογία, Διαφωτισμός, Ενωμένη και Ισχυρή Ευρώπη, οι ευκαιρίες της παγκοσμιοποίησης, τα δικαιώματα των μειονοτήτων κ.ά.

Με αυτό το οπλοστάσιο των λέξεων προχώρησε En Marche ο Μακρόν διερμηνεύοντας σωστά τα προβλήματα που υπήρχαν στο σοσιαλιστικό και ρεπουμπλικανικό στρατόπεδο. Τόλμησε να εκφράσει μία νέα αντίληψη για τα πράγματα να εκπέμψει ορισμένα βασικά ποιοτικά στοιχεία με το λεξιλόγιό του:

Πρώτον, θετικά μηνύματα στον λαό, στοχεύοντας στη γεφύρωση και συμφιλίωση ενός κατακερματισμένου και διχασμένου κοινωνικού ιστού.

Δεύτερον, ρεαλιστικό περιεχόμενο στις θέσεις του απευθυνόμενος στην κριτική σκέψη και στο λογικό των πολιτών στοχεύοντας στο να απαντήσει στις σύγχρονες προκλήσεις της Γαλλίας, της Ευρώπης και του κόσμου.

Τρίτον, ένα προσκλητήριο συμμετοχής και ανανέωσης του πολιτικού προσωπικού, καλώντας όλους τους πολίτες να συστρατευθούν στους κοινούς αυτούς στόχους, από όπου και αν πολιτικά προέρχονται. Γκρέμισε τα παραδοσιακά κομματικά τείχη των σοσιαλιστών και των ρεπουμπλικάνων και έκανε υπέρβαση της διαχωριστικής γραμμής αριστερά –δεξιά, που για δεκαετίες δομεί το πολιτικό σκηνικό στην Ευρώπη.

Ο κόσμος επιβεβαίωσε στην κάλπη ότι ήταν έτοιμος να κάνει μια νέα επιλογή. Η πληθώρα των υποψηφίων και η ανανέωση του πιλοτικού προσωπικού στο νέο κίνημα ενόψει των κοινοβουλευτικών εκλογών τον Ιούνιο, επιβεβαιώνει τον ισχυρισμό μας. Ο Μακρόν θέλησε μπροστά στα αυτοκρατορικά κτίσματα του Λούβρου, να αναδείξει δύο βασικά μηνύματα:

* Του ευρωπαϊστή πατριώτη, που επαγγέλλεται μια νεανική επανάσταση για αλλαγή του πολιτικού, κοινωνικού και οικονομικού προσώπου της Γαλλίας και της Ευρώπης

* Του κοσμοπολίτη, με αυτοκρατορική πεποίθηση ότι δεν φοβάται την παγκοσμιοποίηση, την αντιμετωπίζει ως ευκαιρία και θα επιδιώξει να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο η Γαλλία και η ΕΕ στις παγκόσμιες εξελίξεις.

Με τη δύναμη των λέξεων και καθαρούς συμβολισμούς κάλεσε τους πολίτες να αναδείξουν μαζί μια νέα πολιτική πλειοψηφία διακυβέρνησης. Ανανέωση στη λίστα των υποψηφίων βουλευτών στοχεύοντας να φέρει στο επίκεντρο της πολιτικής τους πολίτες. Αυτός είναι ο επόμενος δύσκολος στόχος για το κίνημα En Marche, που θα κριθεί στις κάλπες τον Ιούνιο, για να μπορέσει να αλλάξει πραγματικά το κοινωνικό και οικονομικό πρόσωπο της Γαλλίας.

Είναι δύσκολο να μην συμφωνήσει κανείς με τα αισιόδοξα και θετικά μηνύματα, που εκπέμπει το πολιτικό και ουμανιστικό λεξιλόγιο του Μακρόν. Γι’ αυτό, σχεδόν, όλος ο ευρωπαϊκός πολιτικός κόσμος δέχτηκε τον Μακρόν με ανακούφιση. Να αναγνωρίσουμε επίσης, ότι ήταν μια μεγάλη αναμέτρηση με τις εθνικιστικές, τις ξενοφοβικές δυνάμεις και τους αντιευρωπαϊστές του Εθνικού Μετώπου της Λεπέν. Αξίζει προσοχής, ο λόγος του ότι θα αγωνισθεί για να μην χρειασθεί να ψηφίσουν οι πολίτες ξανά το Εθνικό Μέτωπο από φόβο, οργή και αγανάκτηση.

Ήταν επίσης, ένα ισχυρό μήνυμα στις δυνάμεις του λαϊκισμού και του ευρωσκεπτικισμού, που δεν θέλουν να κατανοήσουν ότι το πιο ασφαλές όχημα για το μέλλον των ευρωπαίων πολιτών είναι η Ε.Ε.

Βέβαια, οι κριτικές θετικές ή αρνητικές για τη νίκη Μακρόν είναι θεμιτές. Αλλά οι μηδενιστικές και συνωμοσιολογικές προσεγγίσεις για το κίνημα Μακρόν είναι κοντόφθαλμες και ανιστόρητες. Τα δύσκολα για τον νέο Πρόεδρο της Γαλλίας είναι μπροστά. Αποφασιστικό στοιχείο για τη νέα πορεία θα είναι η μάχη για την ανάδειξη στις προσεχείς εκλογές μιας νέας κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας.

Αυτή την επιτακτική ανάγκη για την ανάδειξη ενός νέου πλειοψηφικού συνασπισμού δυνάμεων εξουσίας είχε πρόσφατα και η χώρα μας. Η είσοδος στη μνημονιακή περίοδο ανέτρεψε το παραδοσιακό πολιτικό τοπίο εξουσίας ΠΑΣΟΚ

–ΝΔ. Έφερε στην εξουσία νέα πολιτικά σχήματα που απέκτησαν πολιτική παρουσία με την αντιμνημονιακή ρητορεία. Oι υποσχέσεις και οι δεσμεύσεις γρήγορα διαψεύσθηκαν και σκόρπισαν νέα απογοήτευση.

Πριν αλέκτωρ λαλήσει η ΣΥΡΙΖΟΑΝΕΛ διακυβέρνηση μεταλλάχθηκε σε μια νέα μνημονιακή πολιτική δύναμη. Στην πράξη ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πλέον ηττηθεί ιδεολογικά και προγραμματικά ίσως ανεπανόρθωτα.

Η πλήρης προσαρμογή στα μνημονιακά προτάγματα έχει κάνει παντελώς αναξιόπιστο τον κυβερνητικό λόγο. Οι κυβερνώντες γίνανε χαλίφηδες στη θέση του χαλίφη. Το μόνο που άλλαξαν, ήταν οι ταμπέλες: Η τρόικα έγινε θεσμοί. Τα μνημόνια ανάγκη και η λιτότητα καθεστώς. Κάθε μέρα και χειρότερα. Οι δηλώσεις όμως δεν άλλαξαν μέχρι σήμερα. Τι είχες Γιάννη, τι είχα πάντα. Χθες με τον Μελανσόν, σήμερα με τον Μακρόν, αύριο ίσως πάλι με τον Μελανσόν.

Ο αεικίνητος και ετυμόλογος Υπουργός Οικονομικών κ. Τσακαλώτος διατυμπάνιζε ότι: «Δεν θα είμαι Υπουργός αν το αφορολόγητο πέσει κάτω απ’ τις 9.860 ευρώ». Όχι μόνο δεν ζήτησε μια συγγνώμη από τον λαό, αλλά φέρνει πολυνομοσχέδιο στη Βουλή, 7.500 σελίδες με νέα οικονομικά βάρη 4,6 δις. Πρωθυπουργός και αρμόδιοι Υπουργοί «ορκίζονται» στο όνομα του λαού και των συνταξιούχων ότι θα διαφυλάξουν την κύρια σύνταξη. Ότι κανένα νέο μέτρο δεν θα ψηφίσουν στη Βουλή. Το Γενικό Λογιστήριο όμως διαβεβαιώνει ότι οι ασφαλιστικές ρυθμίσεις 2016 –2019 θα αφαιρέσουν 18 δις. απ’ τον συνταξιουχικό κόσμο και οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα κληθούν να πληρώσουν νέες εισφορές.

Αφού όλα αυτά συνεχώς διαψεύδονται, αντί να ζητήσουν μία συγγνώμη από τον λαό, προσπαθούν με νέες αυταπάτες και «πέτσινες» λέξεις να γλυκάνουν το πικρό ποτήρι των μέτρων με μηνύματα όπως: ότι περάσαμε τον τελευταίο κάβο, ότι η έξοδος από τα Μνημόνια είναι μπροστά μας ότι τα μέτρα είναι «ισορροπημένα» και μια σειρά από άλλες δηλώσεις για τη διευθέτηση των δανείων του Δημοσίου.

Σε μια χώρα, που συνεχίζει να υποφέρει η παρούσα διακυβέρνηση συνεχίζει τη «διγλωσσία» και τις ανέξοδες υποσχέσεις και δεσμεύσεις για «αντίμετρα».

Επιμένω σ’ αυτές τις διαπιστώσεις, διότι δυστυχώς το λεξιλόγιο της παρούσας διακυβέρνησης έχει αρνητικό πρόσημο με διχαστικές και συγκρουσιακές λογικές ανακαλύπτοντας συνεχώς εχθρούς στο εσωτερικό και το εξωτερικό. Δεν είναι όμως ούτε χρήσιμη, ούτε αναγκαία αυτή η στρατηγική για την πορεία της χώρας.

Η ειδοποιός διαφορά των κινημάτων των «αγανακτισμένων» μετά το 2010 (ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΕΛ, ΔΗΜΑΡ, PODEMOS, PEPE GRILO κ.ά) με το κίνημα Μακρόν επικεντρώνεται σε ορισμένα βασικά στοιχεία:

Τα κινήματα της «πλατείας» ήταν προϊόν των κοινωνικών συνεπειών της κρίσης και εκδηλώθηκαν με αυθόρμητες, συναισθηματικές κινητοποιήσεις των αγανακτισμένων.

Το λεξιλόγιό τους ενεργοποιούσε το συναισθηματικό κόσμο των πολιτών, ενάντια στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα, με αρνητικό πάντα πρόσημο και με φαντασιακές δεσμεύσεις για αλλαγή των συνθηκών με ένα άρθρο σε μια συνεδρίαση.

Το επιθετικό λεξιλόγιο των «αγανακτισμένων» προκαλούσε θυμό, οργή, εκδίκηση, όπως «να τους τελειώσουμε», «τους πουλημένους, τους γερμανοτσολιάδες», «την άθλια τρόικα» κ.ά. Είναι προφανές ότι όταν ενεργοποιούνται τα πάθη είναι δύσκολο να δουλέψει η λογική, η κριτική σκέψη για το αληθινό ή το ψεύτικο, το εφικτό ή το αδύνατο, το δίκαιο ή το άδικο, το χρήσιμο ή το ανώφελο.

Αντίθετα, το κίνημα Μακρόν είναι προϊόν της λογικής, της κριτικής σκέψης και ενός πολιτικού λεξιλογίου, που ενώνει και κινητοποιεί τους πολίτες για τους στόχους, που αναφέρθηκαν. Χωρίς καμία πρόθεση υπόδειξης κάποιας μίμησης , για την αναζήτηση κάποιου Μακρόν στη χώρα μας πρέπει να συμφωνήσουμε ότι ο κόσμος βαρέθηκε τον ανελέητο πόλεμο λέξεων μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης.

Είναι ανάγκη για να γίνει πιο καθαρός ο πολιτικός ορίζοντας. Να απευθυνθούμε στην κριτική σκέψη των πολιτών για να ξαναβρούν οι λέξεις και οι

έννοιες το περιεχόμενό τους και τη δύναμή τους. Να μην γοητεύονται οι πολίτες από τις εικόνες και τα θεάματα, καθώς και από τα «ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα». Να έχουν πάντα κατά νου την παροιμιώδη μαιευτική μέθοδο του Σωκράτη με τα φίλτρα της αλήθειας. Στη διαδικασία μάθησης και ανεύρεσης της αλήθειας για κάθε πληροφορία ή ερώτημα που του απηύθυναν οι μαθητές του πριν απαντήσει ρωτούσε :

* Την πληροφορία που μεταφέρεις την πέρασες απ’ το φίλτρο της αλήθειας;

* Την έλεγξες αν περιέχει κάτι θετικό;

* Την μελέτησες αν έχει κάποια χρησιμότητα και είναι ανάγκη να την ακούσω και να απαντήσω;

Όταν η απάντηση ήταν αρνητική δεν απαντούσε.

Θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο για τη χώρα μας το λεξιλόγιο στο δημόσιο λόγο να περνούσε τα τρία φίλτρα της αλήθειας με θετικό περιεχόμενο και χρησιμότητα.

Δυστυχώς, η δύναμη των λέξεων στον εγχώριο δημόσιο λόγο λειτουργεί περισσότερο ως προπαγάνδα, ως τεχνική χειραγώγησης της κοινής γνώμης, παρά ως θετική προσφορά για την Ελλάδα και τους πολίτες.

Σίγουρα, δεν ψάχνουμε στη χώρα μας έναν νέο Μακρόν. Αναζητούμε και έχουμε ανάγκη με τη δύναμη των λέξεων να ανανεώσουμε και να αναβαθμίσουμε τον δημόσιο λόγο, για να εμπνεύσει μια νέα ελπίδα και εμπιστοσύνη στους πολίτες.

Να συμφιλιώσει τον κατακερματισμένο κοινωνικό ιστό και τον διχασμένο λαό μας, που υποφέρει κάτω απ’ τις τραγικές συνέπειες της κρίσης και τα μεγάλα ελλείματα στην πολιτική Διεύθυνση, στους θεσμούς και στην παραγωγή.

Έχουμε ανάγκη από ένα πολιτικό λεξιλόγιο θετικό, ευρωπαϊκό, ουμανιστικό, που να ενεργοποιεί τις παραγωγικές δυνάμεις του τόπου:

-στην παιδεία, την έρευνα και τον πολιτισμό. Στην οικονομία, στη μεταποίηση, στη βιομηχανική παραγωγή, στο ελπιδοφόρο πεδίο της τεχνολογίας και του τουρισμού, στις υπηρεσίες και στο εμπόριο κ.ά.

Οι λέξεις στο πολιτικό πεδίο ως αληθινό και χρήσιμο μήνυμα συμβολισμού έχουν τεράστια δύναμη ανανέωσης και προοπτικής. Η μεγάλη σιωπή του κόσμου έξω απ’ τα κομματικά τείχη και το 40% που απέχει από τις κάλπες δηλώνουν την ανάγκη του κόσμου να κάνουν μια νέα επιλογή, που θα αλλάξει το πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό πρόσωπο της Ελλάδας μας. Είναι ανάγκη των καιρών να αναδειχθεί ένας νέος συνασπισμός δυνάμεων εξουσίας στη χώρα μας. Ο πόλεμος των λέξεων συμπολίτευσης και αντιπολίτευσης έχει κουράσει τον κόσμο και είναι έτοιμος να κάνει μια άλλη επιλογή.

Ο νέος συνασπισμός στην προσεχή κοινοβουλευτική αναμέτρηση εξουσίας είναι η μεγάλη πρόκληση για τον προοδευτικό και δημοκρατικό κόσμο της Ελλάδας.