Ιβ Σεν Λοράν – Πιερ Μπερζέ: Δύο μουσεία και ένας γάμος

«Αν ο Πιερ Μπερζέ δεν υπήρχε, θα έπρεπε να τον εφεύρω. Χειρίζεται την επιχείρηση σαν καλλιτέχνης. Και σ’ αυτό, είναι μοναδικός». Ηταν Ιανουάριος του 1962, λίγο μετά την παρουσίαση της πρώτης του συλλογής από τον οίκο που έφερε το όνομά του και είχε ιδρυθεί μόλις πριν από μερικούς μήνες, όταν ο Ιβ Σεν Λοράν δήλωνε τα παραπάνω για τον τότε σύντροφό του και παντοτινό φίλο και συνεργάτη του. Πολλά χρόνια αργότερα, ο 86χρονος σήμερα Μπερζέ αυτοπροσδιοριζόταν ως ένας «άνθρωπος των γραμμάτων, που έγινε επιχειρηματίας μόνο και μόνο γιατί αυτό είχε ανάγκη ο Ιβ Σεν Λοράν». Ο πρόσφατος γάμος του Μπερζέ με τον αμερικανό νυν σύντροφό του αλλά και τα επικείμενα εγκαίνια των δύο μουσείων αφιερωμένων στον γάλλο σχεδιαστή που σφράγισε ανεξίτηλα τη Μόδα του 20ού αιώνα σε Παρίσι και Μαρακές το φθινόπωρο του 2017 φέρνουν εκ νέου στο προσκήνιο μια σχέση για την οποία πολύ μελάνι έχει χυθεί ενώ έχει παράλληλα αποτυπωθεί επανειλημμένως στη μεγάλη οθόνη.

Ολα άρχισαν στην πρώτη επίδειξη που παρουσίασε ο Ιβ Σεν Λοράν ως καλλιτεχνικός διευθυντής του οίκου Ντιόρ τον Ιανουάριο του 1958. Ανάμεσα στους καλεσμένους που σχημάτιζαν ουρά για να συγχαρούν τον 21χρονο, τότε, σχεδιαστή ήταν και ο Πιερ Μπερζέ, σύντροφος, την εποχή εκείνη, του ζωγράφου Μπερνάρ Μπιφέ. Λίγες ημέρες αργότερα, η διευθύντρια της γαλλικής έκδοσης του γνωστού περιοδικού μόδας «Harper’s Bazaar» οργάνωσε μια συνάντηση ανάμεσα στον Μπιφέ και τον Ιβ Σεν Λοράν, στην οποία παρέστη ο Μπερζέ. «Στη διάρκεια του δείπνου αισθάνθηκα ότι κάτι σοβαρό συνέβαινε» θυμόταν χρόνια αργότερα ο ίδιος. «Ετσι έμοιαζε. Δεν ξέρω αν ήταν αυτό που οι άνθρωποι αποκαλούν κεραυνοβόλο έρωτα αλλά, ό,τι κι αν ήταν, άλλαξε τη ζωή μου για πάντα».

Η συνέχεια είναι λίγο-πολύ γνωστή. Ο Ιβ Σεν Λοράν εκλήθη να υπηρετήσει στον πόλεμο της Αλγερίας, δεν άντεξε την ψυχολογική πίεση, διακομίστηκε στο νοσοκομείο όπου έμαθε το νέο της απόλυσής του από τον οίκο Ντιόρ, γεγονός που χειροτέρεψε την κατάστασή του. Το 1961, από κοινού με τον Μπερζέ δημιούργησαν τον οίκο Ιβ Σεν Λοράν. Παρέμειναν σύντροφοι στη ζωή ως το 1976 αλλά στην πραγματικότητα ποτέ δεν άφησε ο ένας τον άλλον. Οταν ο Ιβ Σεν Λοράν διεγνώσθη με καρκίνο στον εγκέφαλο, ο Μπερζέ και ο γιατρός του συμφώνησαν πως θα ήταν καλύτερα για τον ίδιο να μη μάθει ότι ο θάνατος πλησίαζε. «Είχα την πεποίθηση ότι ο Ιβ δεν θα είχε τη δύναμη να το αποδεχθεί» έλεγε αργότερα ο αιώνιος φίλος του. «Ελεγα πάντα πως λόγω του οίκου μόδας δεν τον άφησα ποτέ. Στην πραγματικότητα δεν τον άφησα γιατί δεν μπορούσα να τον αφήσω. Ηξερα πως αν τον άφηνα θα σήμαινε το τέλος του οίκου αλλά, ακόμη χειρότερα, και το τέλος του ίδιου. Δεν υπάρχει τίποτα επηρμένο σε αυτόν τον ισχυρισμό. Κι αν τον άφηνα, τι θα έκανα; Δεν αφήνεις έτσι τους ανθρώπους. Εγώ τουλάχιστον δεν το κάνω…» αποκάλυπτε σε άλλη «εξομολόγησή» του.

Μαικήνας, λάτρης της όπερας, πολιτικά συνειδητοποιημένος, δεινός υποστηρικτής των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων και του αγώνα κατά του AIDS, πρέσβης Καλής Θελήσεως της UNESCO, πολυβραβευμένος, ο Μπερζέ είναι αναμφίβολα μια ενδιαφέρουσα, πολύπλευρη προσωπικότητα. Τον Νοέμβριο του 2010 έγινε μέτοχος στην εφημερίδα «Le Monde», ενώ ανάμεσα στις δηλώσεις του που κατά καιρούς έχουν προκαλέσει αίσθηση ήταν η υποστήριξη της κατάργησης όλων των θρησκευτικών αργιών στη Γαλλία το 2013. Η ένθερμη υποστήριξή του στον Φρανσουά Μιτεράν, αργότερα στην υποψηφιότητα της Σεγκολέν Ρουαγιάλ και προσφάτως του νεοεκλεγέντος προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, είναι ενδεικτικές των πεποιθήσεών του. Ο γάμος του με τον 58χρονο αμερικανό κηπουρό τοπίων Μάντισον Κοξ στις 31 Μαρτίου στο Παρίσι ήρθε πρόσφατα στη δημοσιότητα. «Εζησα δύο μεγάλες ιστορίες αγάπης στο παρελθόν, μία με τον Μπερνάρ Μπιφέ, η οποία διήρκεσε 10 χρόνια, και άλλη μία με τον Ιβ Σεν Λοράν, διάρκειας 50 χρόνων. Τότε, ο γάμος των ομοφυλοφίλων δεν είχε θεσπιστεί. Σήμερα, έχω την ευκαιρία να νομιμοποιήσω τη σχέση μου με τον Μάντισον Κοξ» δήλωσε στο γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων.

Εκπληκτική συλλογή

Βασικός σκοπός του ιδρύματος Πιερ Μπερζέ – Ιβ Σεν Λοράν που ιδρύθηκε το 2004 είναι η συντήρηση της 40χρονης δημιουργικής δραστηριότητας του σχεδιαστή (1962-2002). Η συλλογή του –η οποία δεν έχει αντίστοιχο στον χώρο της υψηλής ραπτικής –περιλαμβάνει πέντε χιλιάδες ενδύματα υψηλής ραπτικής, 15.000 αξεσουάρ και χιλιάδες σχέδια, συλλογή πινάκων, φωτογραφιών και αντικειμένων. Μέσα από αυτό το πρίσμα, τα εγκαίνια των δύο μουσείων αφιερωμένων στον Ιβ Σεν Λοράν στο Παρίσι και στο Μαρακές το φθινόπωρο του 2017 φιλοδοξούν να αποτελέσουν πόλο έλξης για τους απανταχού φίλους της μόδας και της τέχνης αλλά και να απευθυνθούν στο ευρύ κοινό που θέλει να γνωρίσει τη δημιουργική δραστηριότητα του Ιβ Σεν Λοράν.

Το παρισινό μουσείο θα στεγαστεί στην ιστορική έδρα του οίκου Ιβ Σεν Λοράν στο νούμερο 5 της λεωφόρου Μαρσό, όπου ο σχεδιαστής εργάστηκε για σχεδόν 30 χρόνια, από το 1974 ως το 2002, ενώ παράλληλα αποτελεί και τη «βάση» του Ιδρύματος. Το κοινό θα ανακαλύψει τον πλούτο της παραγωγής του δημιουργού μέσα από τη διαρκώς ανανεούμενη έκθεση της συλλογής. Περπατώντας στα σαλόνια του οίκου και στο στούντιο του Ιβ Σεν Λοράν, ο επισκέπτης θα έχει τη δυνατότητα να έρθει σε επαφή με ολόκληρη την πορεία της δημιουργικής διαδικασίας εντός του οίκου.

Τα παρισινά εγκαίνια θα συμπέσουν με αυτά του μουσείου στο Μαρακές, μια πόλη που ο Ιβ Σεν Λοράν ανακάλυψε το 1966 και έκτοτε επέστρεφε συχνά αφού αποτελούσε σταθερή πηγή έμπνευσης. Θα στεγαστεί στην οδό Ιβ Σεν Λοράν κοντά στον κήπο Majorelle, τον οποίο ο σχεδιαστής και ο Μπερζέ αγόρασαν το 1980 προκειμένου να τον διασώσουν και πλέον έχει εξελιχθεί, μαζί με το αφιερωμένο στην κουλτούρα των Βερβερίνων Μουσείο, σε μεγάλο πολιτιστικό προορισμό στο Μαρακές μετρώντας 700.000 επισκέπτες ετησίως. Καλύπτοντας μια έκταση μεγαλύτερη από 4.000 τετραγωνικά μέτρα, το νέο κτίριο θα συμπεριλάβει τον χώρο της μόνιμης έκθεσης της δουλειάς του Ιβ Σεν Λοράν, έναν άλλον για περιοδικές εκθέσεις, ένα auditorium, μια ερευνητική βιβλιοθήκη, ένα καφέ και ένα εστιατόριο.