«Αυτή την εβδομάδα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο γνώρισε ένα άλλο πρόσωπο της Ελλάδας, πέρα από την οικονομική κρίση και τις διαρκείς αξιολογήσεις. Ζωντανές δυνάμεις πολιτισμού, επιστήμης και παιδείας έδειξαν έναν δρόμο απαραίτητο για την Ελλάδα αλλά και πολύτιμο για την Ευρώπη. Η απήχηση των εκδηλώσεων, που ξεπέρασε κάθε προσδοκία μας, λέει πολλά, αλλά και υπονοεί ακόμα περισσότερα». Με αυτά τα λόγια ο ευρωβουλευτής του Ποταμιού κ. Γιώργος Γραμματικάκης συνόψισε την Τριλογία Ελληνικού Πολιτισμού που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα (2-3 Μαΐου 2017) στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με δική του πρωτοβουλία.
Η τριλογία, που πραγματοποιήθηκε για δεύτερη χρονιά, περιελάμβανε σειρά εκδηλώσεων λόγου και τέχνης που είχαν μια ιδιαίτερη ελληνική σφραγίδα. Ξεκίνησε και ολοκληρώθηκε στην εμβληματική αίθουσα Γεχούντι Μενουχίν του Ευρωκοινοβουλίου. Την αίθουσα ήδη κοσμούσε η έκθεση φωτογραφικής αφίσας «Οδοιπορικό στην Ελλάδα» του διεθνούς φήμης φωτογράφου Γιώργου Δεπόλλα, δίνοντας όλη την εβδομάδα στους επισκέπτες την ευκαιρία να θαυμάσουν το μοναδικό φως και τα έντονα χρώματα του ελληνικού τοπίου.
Μέσα από τα περισσότερα από 30 πόστερ του, με στιγμές από τα ελληνικά νησιά, ο κ. Δεπόλλας, όπως είπε και στα εγκαίνια της έκθεσης, ήθελε να παρουσιάσει μια άλλη πλευρά της Ελλάδας προς τα έξω.«Είναι φωτογραφίες που έχουν παραχθεί τα τελευταία 30-35 χρόνια σε διαφορετικές περιοχές της χώρας. Είναι εικόνες της Ελλάδας που απευθύνονται σε ένα ευρύτερο κοινό πέρα από τους φίλους της φωτογραφίας της καλλιτεχνικής. Η προσπάθειά μας ήταν να προβάλουμε με ένα διαφορετικό τρόπο, με διαφορετικές εικόνες την Ελλάδα προς τα έξω. Πιο μαζικά και πιο εμπορικά».
Στην αίθουσα Α1Ε2 του Ευρωκοινοβουλίου, ο καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας και Κλασικών Σπουδών (Institute of Advanced Study) στο Princeton κ. Αγγελος Χανιώτης μέσα σε περίπου 40′ ερμήνευσε φαινόμενα της σύγχρονης πολιτικής, όπως ο λαϊκισμός, η παγκοσμιοποίηση και η δημαγωγία, με βάση κείμενα και εικόνες από την ελληνική και ελληνιστική αρχαιότητα, μίλησε για τις ψευδαισθήσεις στον δημόσιο βίο και κατάφερε να γοητεύσει το κοινό του.
Μεταξύ άλλων ανέφερε ότι «αν σήμερα ο αρχαιοελληνικός κόσμος είναι επίκαιρος, αυτό δεν οφείλεται σε κάποια υποτιθέμενη ανωτερότητα του πολιτισμού και της ιστορίας των Ελλήνων σε σύγκριση π.χ. με τον πολιτισμό της Κίνας, της Ινδίας ή των προκολομβιανών λαών, αλλά στο γεγονός ότι στην ελληνική αρχαιότητα μπορούμε να βρούμε φαινόμενα που αντιστοιχούν σε φαινόμενα της εποχής μας: μεγάλα αστικά κέντρα, οικονομικά και πολιτιστικά δίκτυα που μπορούν να θεωρηθούν πρώιμες μορφές παγκοσμιοποίησης, πολυ-πολιτιστικές κοινότητες, κινητικότητα πληθυσμών, τεχνολογική πρόοδο και ευρεία συμμετοχή στη διακυβέρνηση».
Επίσης δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στην έλλειψη κοινής πολιτισμικής ταυτότητας από την Ευρωπαϊκή Ενωση. «Οι Ευρωπαίοι, αντίθετα από τους αρχαίους Ελληνες, δεν πληρούν κανένα από τα τυπικά χαρακτηριστικά ταυτότητας. Από την πολιτική ταυτότητα απουσιάζουν τα κοινά πολιτικά δικαιώματα και η κοινή πολιτική. Από την πολιτιστική ταυτότητα απουσιάζουν η κοινή γλώσσα και θρησκεία, το κοινό σύστημα αξιών –σκεφτείτε την κατάσταση στην Ουγγαρία. Μέχρι σήμερα οι Ευρωπαίοι δεν έζησαν ποτέ από κοινού ιστορία, δεν νίκησαν ποτέ από κοινού σε έναν πόλεμο. Ακόμα και το κοινό νόμισμα της ευρωζώνης στη μια όψη έχει την ίδια εικόνα, ενώ η άλλη όψη τονίζει την εθνική ταυτότητα».
Σε τι όμως θα μπορούσε να στηριχθεί μια ευρωπαϊκή αυτοσυνείδηση και ένα αίσθημα υπεροχής, αν όχι σε έναν κοινό πολιτισμό; «Αν διδάσκει κάτι η αρχαιότητα είναι ότι οι Ευρωπαίοι πρέπει να θεμελιώσουν την ενότητά τους σε μια νίκη. Δεν είναι αναγκαίο να είναι νίκη σε μια στρατιωτική σύγκρουση. Μπορεί να είναι νίκη δημοκρατικών κρατών σε μια οικονομική και κοινωνική κρίση με ορατούς και αόρατους αντιπάλους. Οι Ευρωπαίοι θα αντιμετωπίσουν επιτυχημένα την πρόκληση της ευρωπαϊκής ταυτότητας με το αίσθημα υπεροχής όχι ενός κοινού πολιτισμού ή μιας εύθραυστης οικονομίας, αλλά της υπεροχής πολιτικών θεσμών και συστήματος αξιών, υγιών κοινωνικών δομών και καινοτόμου επιστήμης. Οι Ευρωπαίοι χρειάζονται επειγόντως μια κοινή νίκη» καταλήγει ο κ. Χανιώτης.
Η επιστροφή του Καραγκιόζη στην πατρίδα
Αυτή η τριλογία του ελληνικού πολιτισμού έκλεισε και πάλι στην αίθουσα που πήρε το όνομά της από τον σπουδαίο βιολονίστα Γεχούντι Μενουχίν. Εκεί η Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής παρουσίασε, το βράδυ της Τετάρτης 3 Μαΐου, την όπερα σκιών «Il ritorno di Karagiozis in Patria», βασισμένη στην όπερα του Claudio Monteverdi «Η επιστροφή του Οδυσσέα στην πατρίδα».
Σε μια προσπάθεια συγκερασμού της λαϊκής παράδοσης με το ιταλικό θέατρο και την κλασική μουσική. Ο «βασιλιάς» του θεάτρου σκιών συναντά σε ταξίδι του στη Βενετία το δυτικό alter ego του, τον Αρλεκίνο, και του εξιστορεί τη «δική» του Οδύσσεια. Εκείνος ενσαρκώνει τον ρόλο του Οδυσσέα και η Αγλαΐα τον ρόλο της Πηνελόπης που περιμένει στωικά τον άνδρα της να επιστρέψει από τον πόλεμο στην Τροία. Ενώ ο Μπαρμπα-Γιώργος, ο Σταύρακας, ο Σιορ Διονύσιος, ο Μορφονιός και ο Σολομών γίνονται μνηστήρες που διεκδικούν τη βασίλισσα-Αγλαΐα.
Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο πάντρεμα της κλασικής μουσικής και του θεάτρου σκιών. «Είπαμε να ενώσουμε το Ιόνιο, το αντίπαλο δέος της Ανατολής, με τον Οδυσσέα, τον αρλεκίνο, τον Μοντεβέρντι και να γίνουν όλα ένα» εξηγεί στο «Βήμα» ο κ. Αλέξανδρος Μελισσηνός, ένας εκ των δύο καραγκιοζοπαικτών της παράστασης. «Κατά τη διάρκεια του έργου, στη συνάντηση των δύο, υπάρχει μια μικρή απαξίωση του Καραγκιόζη από τον Αρλεκίνο, ο οποίος δεν δέχεται πως ένας ξυπόλυτος και ρακένδυτος μπορεί να είναι καλλιτέχνης και κωμικός. Ειδικά όταν βρίσκεται στο λίκνο του πολιτισμού. Οπότε σχεδόν κοροϊδεύοντας τον Καραγκιόζη, τον κατακρίνει σαν ρακένδυτο Ανατολίτη και όχι ως καλλιτέχνη, λέγοντάς του ότι στη Βενετία έχουν γίνει όλα τα μεγάλα έπη, οι όπερες του Μοντεβέρντι κ.ά. Εκεί ο Καραγκιόζης βρίσκει πάτημα και λέει στον Αρλεκίνο ότι είναι ο πρωταγωνιστής του μεγαλύτερου ελληνικού έπους, της Οδύσσειας. Και ξαφνικά μεταφερόμαστε στο παλάτι του Οδυσσέα» περιγράφει ο κ. Μελισσηνός, με τον έτερο καραγκιοζοπαίκτη κ. Ιάσονα Μελισσηνό να σημειώνει πως ουσιαστικά και ο Αρλεκίνος μοιάζει με τον Καραγκιόζη γιατί και εκείνος είναι ρακένδυτος, αλλά έχει μετατρέψει τα κουρέλια του σε στολή. «Η στολή του είναι μια σύνθεση. Είναι μια σάτιρα από μια πλευρά την οποία δεν καταλαβαίνουμε όλοι και ίσως το εκμεταλλεύεται (ο αρλεκίνος) λέγοντας ότι «εγώ δεν είμαι ρακένδυτος όπως εσύ, αλλά επί της ουσίας είμαι«».
Στο τέλος της παράστασης ένα θερμό και παρατεταμένο χειροκρότημα συνόδευσε τους δύο αυθεντικούς καραγκιοζοπαίκτες και τους έξοχους μουσικούς συντελεστές της παράστασης Ιάσονα Ιωάννου, Θεόδωρο Κίτσο, Δημήτρη Τίγκα και την υψίφωνο Ελενα Κρασάκη.
Ανάμεσα στο κοινό που παρακολούθησε την παράσταση υπήρχαν έλληνες και ξένοι ευρωβουλευτές, στελέχη της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της μόνιμης Ελληνικής Αντιπροσωπείας και το ΔΣ αλλά και στελέχη της Λυρικής. Λίγο πριν από την έναρξη της παράστασης ο κ. Γραμματικάκης θέλοντας να δώσει το δικό του μήνυμα-ευχή προς τους νέους που αναζητούν μια καλύτερη τύχη στο εξωτερικό, ανέφερε: «Ούτε ο Καραγκιόζης ούτε ο Οδυσσέας έλειψαν από την Ελλάδα, από την πατρίδα τους. Τον δρόμο όμως της ξενιτιάς πήραν τα τελευταία χρόνια πολλοί έλληνες και ελληνίδες νέοι, που αναζητούν μια καλύτερη τύχη στις χώρες της Ευρώπης ή και του κόσμου ολόκληρου. Η δική μου λοιπόν ευχή είναι οι συνθήκες να αλλάξουν γρήγορα στη χώρα μας. Ετσι, μαζί με τον Οδυσσέα, θα γίνει δυνατή κάποια στιγμή και η επιστροφή των νέων που έφυγαν, για να δώσουν στην πατρίδα μια νέα πνοή με τις σπουδαίες γνώσεις και την άλλη νοοτροπία τους».
Την εκδήλωση χαιρέτισαν επίσης ο αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κ. Δημήτρης Παπαδημούλης και ο πρόεδρος του ΔΣ της Λυρικής κ. Αθανάσιος Θεοδωρόπουλος.
HeliosPlus
