«Μπράβοστον ΜατέοΡέντσι, βρίσκεται και εκείνος «Enmarche». Μαζί αλλάζουμε την Ευρώπη, μαζί με όλους τους προοδευτικούς»έγραψε o κατά πάσα πιθανότητα επόμενος πρόεδρος της Γαλλίας ΕμανουέλΜακρόν στονιταλόπρώην πρωθυπουργό μετά την άνετη επικράτησή του στις πρόσφατες εσωκομματικές εκλογές για την ηγεσία του ιταλικού Δημοκρατικού Κόμματος (PD).

«Σ’ ευχαριστώ, αγαπητέΕμανουέλ. Είμαστε στο πλευρό σου. Ζήτω η Γαλλία, ζήτω η Ευρώπη (την οποία ετοιμαζόμαστε να αλλάξουμε μαζί)»απάντησε οΡέντσι, υπερτονίζοντας κάτι που είναι ξεκάθαρο εδώ και καιρό. Μεταξύ των δύο πολιτικών ανδρών τα κοινά στοιχεία είναι πολλά. Πέρα όμως από την Ευρώπη, οι δύο άνδρες εμφανίζονται έτοιμοι να μεταλλάξουν, εκούσια ή ακούσια, και την ευρωπαϊκή Κεντροαριστερά. Αλλά κατά πόσο είναι δυνατό αυτό σήμερα;
Αποτελεί γεγονός ότι η Ευρώπη, περισσότερο από την άνοδο των όποιων λαϊκισμών και εθνικισμών, υποφέρει από μια βαθιά αποσύνθεση της Σοσιαλδημοκρατίας. Αυτό κατέστη απόλυτα ξεκάθαρο στον πρώτο γύρο των γαλλικών εκλογών: οΜπενουάΑμόντων Σοσιαλιστών έχασε ψήφους και προς την Ακροαριστερά και προς το Κέντρο και προς την Ακροδεξιά. Κάτι ανάλογο συνέβη τα προηγούμενα χρόνια στη Βρετανία, με το Εργατικό Κόμμα τουΤζέρεμιΚόρμπιννα εμφανίζεται αποδεκατισμένο, πλέον, εξαιτίας της διαρροής ψήφων προς τους εθνικιστές τουΦάρατζ, τους Σκωτσέζους και τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες.
Αλλά φαίνεται πως υπάρχει ακόμη ελπίδα για τα κόμματα ή τα κινήματα του ευρύτερου χώρου τηςΚεντροαριστεράς. ΟΚόρμπινεκλέχθηκε στην ηγεσία των Εργατικών χάρη στην κινητοποίηση των νεαρών και πιστών στις ιδέες τους αριστερών της Βρετανίας, οΡέντσι κατάφερε να επαναφέρει κοντά του πολλούς από τους αποξενωμένους ιταλούς Σοσιαλδημοκράτες, ενώ οΜακρόν γνωρίζει πως αυτοί που πρέπει να τον στηρίξουν στις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου είναι κυρίως οι Σοσιαλιστές.
Η επικράτηση του Μακρόν είναι αδιαμφισβήτητο πως θα αποτελέσει (ή έστω θα ερμηνευτεί ως) ένα νέο ξεκίνημα για την Ευρώπη πάνω σε νέες, πιο στέρεες βάσεις. Η υπόσχεση μιας αλλαγής κατεύθυνσης πλανάται και πάνω από τη Γερμανία εν όψει των εκλογών του Σεπτεμβρίου. Και σίγουρα δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο οΡέντσινα μην καταφέρει να αντισταθεί και να επισπεύσει τους χρόνους για την ανάδειξη μιας νέας ιταλικής κυβέρνησης με τον ίδιο πρωθυπουργό. Στις εκλογές του Ιουνίου στη Βρετανία όμως θεωρείται απίθανο να κερδίσει ο Κόρμπιν, αν και από πολλούς αναλυτές ο ηγέτης των Εργατικών αντιμετωπίζεται ως πιο αυθεντικός σήμερα εκπρόσωπος της «ξεπερασμένης», όπως όλα δείχνουν, Κεντροαεριστεράς.

«Ο Μακρόν και οΡέντσιανήκουν στην ίδια πολιτικο-ιδεολογική παράταξη, αυτήν δηλαδή που εμπνέεται από τον νεοφιλελευθερισμό, ορίζοντας του οποίου είναι ο βάναυσος περιορισμός της ευημερίας των πολιτών και των κοινωνικών δικαιωμάτων, ειδικά στον κόσμο της εργασίας. Κανένας από τους δύο δεν ενδιαφέρεται για μια «αναγέννηση» της Κεντροαριστεράς»υποστηρίζει μιλώντας στο «Βήμα» ο ΛεονάρντοΑλτιέρι, καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια.

«Ο Μακρόν δεν εμφανίζεται ούτε ως δεξιός ούτε ως αριστερός. Δεν ενδιαφέρεται καθόλου να ανανεώσει την Αριστερά αλλά, αντιθέτως, θέλει να τη δολοφονήσει οριστικά. Αποτελεί ιστορικά τυπικό χαρακτηριστικό όλων όσοι δηλώνουν ότι δεν ανήκουν «ούτε στη Δεξιά ούτε στην Αριστερά» να είναι στην πραγματικότητα δεξιοί και να θέλουν να μετατοπίσουν –πάντα στο όνομα της «ανανέωσης» –την πρώην Αριστερά σε ιδεολογικές και πολιτικές θέσεις της Δεξιάς. ΟΡέντσικινείται σε πανομοιότυπα πλαίσια. Δήλωσε ξεκάθαρα ότι δεν θα αναζητήσει συμμαχίες με όσους βρίσκονται στα αριστερά του. Είναι ξεκάθαρο πως οΡέντσι μετά τις επόμενες εκλογές –τις οποίες είναι αδύνατο να κερδίσει μόνος του –θα επιδιώξει μια συμμαχία με τον Μπερλουσκόνι» συνεχίζει.

Τζέρεμι Κόρμπιν: Ο Μπέρνι Σάντερς της Ευρώπης

Κατά την πρώτη ομιλία του εν όψει των εκλογών της 8ης Ιουνίου, ο Κόρμπιν δήλωσε έτοιμος να επαναλάβει την έκπληξη του 2015 (όταν κέρδισε – διαψεύδοντας όλες τις προβλέψεις – την ηγεσία των Εργατικών) και να γίνει ο επόμενος πρωθυπουργός της Βρετανίας. Καταφέρθηκε κατά των ελίτ και των προνομιούχων, κατά του στημένου συστήματος και της αποτυχημένης ιδεολογίας των Τόρις. Τόνισε επίσης πως στόχος του κόμματός του είναι η στήριξη των φτωχών και των απλών εργαζόμενων Βρετανών. Σύμφωνα ωστόσο με τις δημοσκοπήσεις, ο «κόκκινος» Κόρμπιν όχι μόνο δεν θα κερδίσει την πρωθυπουργία, αλλά οι Εργατικοί του ενδέχεται να υποστούν τη μεγαλύτερη ήττα στην ιστορία τους από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ο 67χρονος πολιτικός δεν πείθει ως ο επόμενος ηγέτης της Βρετανίας. Οπότε το μόνο που του απομένει είναι να επιστρέψει στις ρίζες του. Οπως επέλεξε να κάνει ο Μπέρνι Σάντερς στις ΗΠΑ κατά την εκστρατεία του για το προεδρικό χρίσμα των Δημοκρατικών. Επειτα από δύο προσφυγές στις κάλπες, το Εργατικό Κόμμα επέλεξε έναν ριζοσπάστη, τουλάχιστον για τα βρετανικά δεδομένα, αριστερό που υποστηρίζει τον πυρηνικό αφοπλισμό της Βρετανίας και το τέλος των νεοαποικιακών πολέμων, που επιλέγει να μετακινείται με ποδήλατο και δείχνει να έχει βαθιά απέχθεια για το χρήμα, την εξουσία και τα προνόμια.

Το να ενώσει το διαλυμένο κόμμα του θεωρείται απίθανο όσο και το να κυβερνήσει. Και αρκετοί πλέον υποστηρίζουν πως θα ήταν καλύτερο να ξεχάσει τι θα έκανε στην περίπτωση που θα κέρδιζε την εξουσία. Αντ’ αυτού θα πρέπει να συνεχίσει να βάλλει κατά των αδιανόητα υψηλών μισθών των πάσης φύσεως διευθυντικών στελεχών, να ζητεί την αναμόρφωση του σωφρονιστικού συστήματος, την αναβάθμιση της Παιδείας και των υπηρεσιών Υγείας. Αλλωστε μια σαρωτική επικράτηση των Τόρις ενδέχεται, παραδόξως, να παρατείνει την παραμονή του στην ηγεσία των Εργατικών, καθώς οι μόνες σίγουρες έδρες στην περίπτωση πανωλεθρίας του κόμματος είναι εκείνες που κατέχουν οι «ακροαριστεροί» υποστηρικτές του.

Εμανουέλ Μακρόν: Ο μικρός πρίγκιπας της πολιτικής

Εμφανίστηκε συγχρόνως ως φαβορί και αουτσάιντερ. Γαλουχήθηκε στους κόλπους της Κεντροαριστεράς και της Σοσιαλδημοκρατίας αλλά κατάφερε να φτάσει ένα βήμα πριν από το Ελιζέ δηλώνοντας πως επιθυμεί να ξεπεράσει τον διαχωρισμό μεταξύ Δεξιάς και Αριστεράς. Είναι νέος, γοητευτικός, επιτυχημένος, μορφωμένος, ένας πολιτικός που ενσαρκώνει τις ελπίδες όλων όσοι τάσσονται υπέρ των μεταρρυθμίσεων και της εξωστρέφειας και αποστρέφονται τα παραδοσιακά κόμματα.

Κάποιοι τον κατηγορούν για ελιτισμό, αλλά ο Εμανουέλ Μακρόν δείχνει έτοιμος να αναλάβει τα ηνία της Γαλλίας. Και όταν αυτό συμβεί, όπως όλα δείχνουν, ο 39χρονος πολιτικός θα κληθεί να αποδείξει ότι μπορεί, πέρα από το να κερδίσει την προεδρία, να κυβερνήσει και τη Γαλλία. Αλλά το πρόγραμμά του παραμένει αόριστο και ασαφές. Κατά την παρουσίασή του ο πρώην προστατευόμενος του Ολάντ έδειξε πως έχει να προσφέρει κάτι σε όλους – στους αγρότες, στις βιομηχανίες, στους υπαλλήλους, στους εργάτες και στους επιχειρηματίες. Υποσχέθηκε μειώσεις στους φόρους (και των επιχειρήσεων) αλλά και την παροχή επιδομάτων στα χαμηλά εισοδήματα, περικοπές ύψους 60 δισ. ευρώ στον προϋπολογισμό αλλά και δημόσιες επενδύσεις ύψους 50 δισ. ευρώ.

«Θα με ρωτήσουν αν το πρόγραμμά μου είναι της Αριστεράς ή της Δεξιάς. Εγώ θέλω να είναι ένα πρόγραμμα που θα φέρει τη Γαλλία στον 21ο αιώνα» δήλωσε ο ίδιος. Κάποιοι ωστόσο έχουν διαφορετική άποψη. Το οικονομικό του πρόγραμμα «υιοθετεί την ατζέντα Αγγλοσαξόνων της δεκαετίας του 1980. Αφορά τον περιορισμό των δημόσιων υπηρεσιών και τη μείωση των ελλειμμάτων, με τους εργαζόμενους να δουλεύουν περισσότερο και να πληρώνονται λιγότερο» υποστήριξε η Μαρτίν Ομπρί, κόρη του Ζακ Ντελόρ και υψηλόβαθμο στέλεχος του Σοσιαλιστικού Κόμματος που έγραψε ιστορία θεσπίζοντας το 35ωρο, την εφαρμογή του οποίου ο Μακρόν δήλωσε πως επιθυμεί να την αφήσει στην «ελαστικότητα» των εταιρειών. Οσον αφορά την Ευρώπη, αυτός ο μικρός πρίγκιπας της γαλλικής πολιτικής τάσσεται υπέρ μιας αναμορφωμένης ΕΕ, με την ευρωζώνη να έχει ξεχωριστό προϋπολογισμό, δικό της υπουργό Οικονομικών, ακόμη και Κοινοβούλιο.

Ματέο Ρέντσι: Θέλει να γίνει Μακρόν της Ιταλίας

Αφότου κέρδισε την ηγεσία του PD το 2013, ο 42χρονος πρώην δήμαρχος της Φλωρεντίας ανήλθε σχεδόν πραξικοπηματικά στην εξουσία τον επόμενο χρόνο – εξοστρακίζοντας τον Ενρίκο Λέτα – και παρέμεινε σε αυτήν ως τον περασμένο Δεκέμβριο, όταν αναγκάστηκε «να πάει στο σπίτι του» μετά την ήττα του στο δημοψήφισμα για τη συνταγματική αναθεώρηση. Στη συνέχεια παραιτήθηκε και από την ηγεσία του κόμματός του, μόνο και μόνο για να την κερδίσει εκ νέου (την περασμένη Κυριακή) με απώτερο σκοπό την ανακατάληψη της εξουσίας.

Αλλά παρά τη σχετικά άνετη επικράτησή του στις εσωκομματικές εκλογές, ο Ρέντσι γνωρίζει πως έχει φθαρεί σημαντικά. Αν πριν από τρία χρόνια εισήλθε δυναμικά στην πολιτική με υποσχέσεις για αναμόρφωση της οικονομίας αλλά και της ίδιας της παρωχημένης ιταλικής πολιτικής, σήμερα γνωρίζει πως δύσκολα θα μπορέσει να κυβερνήσει μόνος του. Κατά τη διακυβέρνησή του η οικονομία σημείωσε ανάπτυξη, αλλά η ανάκαμψη ήταν αργή, με τους περισσότερους Ιταλούς να μην αισθάνονται τις όποιες θετικές συνέπειες των μεταρρυθμίσεών του.

Η περίπτωση Ρέντσι είναι ενδεικτική και για τη ρευστότητα της πολιτικής στήριξης στους καιρούς του λαϊκισμού. Αρχικά ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας έδινε την εντύπωση ότι οδηγούσε το αντισυστημικό και ευρωσκεπτικιστικό Κίνημα 5 Αστέρων στην πολιτική αφάνεια, αλλά μετά την περίοδο χάριτος οι λαϊκιστές του Μπέπε Γκρίλο επανήλθαν δριμύτεροι και εξακολουθούν να προηγούνται στις δημοσκοπήσεις, αν και με μικρή διαφορά.

Σχολιάζοντας τις εξελίξεις στη Γαλλία, ο Ρέντσι δήλωσε πως «το δίδαγμα είναι ξεκάθαρο, κερδίζει όποιος είναι σε θέση να ανανεωθεί και κυρίως κερδίζει όποιος βρίσκεται στο κέντρο». Οσον αφορά τον Εμανουέλ ως επόμενο πρόεδρο της Γαλλίας, ο επίδοξος Μακρόν της Ιταλίας – σύμφωνα με τα ιταλικά ΜΜΕ – εμφανίζεται σίγουρος που θα συνεργαστούν για μια «ανανεωμένη» και «απελευθερωμένη» από τους τεχνοκράτες Ευρώπη, δίχως ωστόσο να προσδιορίζει επαρκώς πώς θα συμβεί αυτό.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ