Εύθυμος, χαμογελαστός και αισιόδοξος βγήκε τις προάλλες από το Μέγαρο Μαξίμου ένας από τους έμπιστους συνομιλητές του Πρωθυπουργού, ο οποίος μετέδιδε στη συνέχεια σε φίλους του την απόλυτη ικανοποίηση του κ. Τσίπρα από την εξέλιξη των συνεννοήσεων με την τρόικα. Δεν είναι ο μόνος. Πολλοί μύστες του Πρωθυπουργικού Γραφείου αναφέρουν ότι επικρατεί κλίμα καλοκαιρινής ξεγνοιασιάς, κάτι που τους κάνει να προεξοφλούν ότι «η συμφωνία θα κλειδώσει στις 22 Μαΐου», στη συνεδρίαση του Eurogroup.
Ωστόσο, η καχυποψία απέναντι στον Αλ. Τσίπρα παραμένει ισχυρή σε ορισμένους κύκλους, αφού με τα πεπραγμένα του έχει αποδείξει πολλές φορές ότι μπορεί να μεταβάλλει κριτήρια, να επινοεί προσχήματα και να οργανώνει αιφνιδιασμούς. Ο Πρωθυπουργός έχει καταστήσει σαφές (ανασύροντας ένα τέχνασμα που έχει χρησιμοποιήσει κατά κόρον το 2015 και το 2016) ότι τα νέα μέτρα που συμφώνησε να νομοθετήσει θα εφαρμοστούν μόνο αν υπάρξει ταυτοχρόνως λύση στο ζήτημα του χρέους. Ποιος είναι όμως ο ακριβής ορισμός του κ. Τσίπρα για την περίφημη «λύση»;

Η συμφωνία του Σρέντινγκερ
Σύμφωνα με την εκδοχή όσων επιμένουν να βλέπουν στο Μέγαρο Μαξίμου έναν ηγέτη λατινοαμερικανικής φιλοσοφίας που καιροφυλακτεί για τη ρήξη με την Ευρώπη, ακόμα και μια καλή (με βάση τα νομικά ισχύοντα στην ευρωζώνη) διευθέτηση του χρέους θα μπορούσε εύκολα να απορριφθεί από τον κ. Τσίπρα, εφόσον κρίνει ότι τον συμφέρει η ανασύσταση ενός σκηνικού «αντίστασης στις Βρυξέλλες». Από την άλλη πλευρά, εάν οι διεθνείς μέντορες της κυβέρνησης δεν επιθυμούν αυτή την εποχή μια αναζωπύρωση του «ελληνικού αντάρτικου» κατά της Ευρώπης, τότε ο κ. Τσίπρας ως ευέλικτος πολιτικός θα αποδεχθεί (και θα παρουσιάσει με θριαμβευτικούς τόνους) ακόμη και μια φραστική διευθέτηση για το χρέος.
Στη συνέχεια θα κλείσει τη συμφωνία που χρονίζει από πέρυσι (προφανώς για να ενισχύεται διαρκώς ο χρήσιμος σε πιθανά μελλοντικά δημοψηφίσματα αντιευρωπαϊσμός …), θα εισπράξει τα δισεκατομμύρια για τις υποχρεώσεις του Ιουλίου και θα στείλει «τον υπερήφανο λαό μας» για μπάνια στις παραλίες της όμορφης και παράξενης πατρίδας. Με άλλα λόγια, η συμφωνία παραμένει σαν τη «γάτα του Σρέντινγκερ», το γνωστό πείραμα της κβαντικής φυσικής σύμφωνα με το οποίο μια γάτα κλεισμένη μέσα σε ένα κουτί μαζί με ένα σωματίδιο δηλητηριώδους αερίου μπορεί να είναι ταυτόχρονα ζωντανή και νεκρή.
Ανήκομεν εις όλους
Επί δυόμισι χρόνια ό,τι κι αν κάνει ο κ. Τσίπρας, η πλειονότητα όσων τον παρατηρούν επιμένει σταθερά ότι «τώρα έβαλε μυαλό και θα κυβερνήσει σαν Ευρωπαίος». Η ρομαντική αυτή προσέγγιση δεν ανατρέπεται, παρά τις συνεχείς διαψεύσεις που έχουν οδηγήσει σταδιακά στην εγκαθίδρυση μιας θεσμικής, οικονομικής και πολιτικής αντικανονικότητας στην Ελλάδα.
Μπορεί όμως αυτή τη φορά εκείνοι που εξακολουθούν να βλέπουν στον ΣΥΡΙΖΑ την επανάληψη (έστω και ως φάρσα) της κυβερνητικής ιστορίας του ΠαΣοΚ, επιτέλους να επιβεβαιωθούν και να εμπεδωθεί μια συριζανελική στροφή στον ευρωπαϊκό πραγματισμό. Και αυτή θα είναι προφανώς μια θετική εξέλιξη, έστω κι αν επιταχυνθούν οι κυβερνητικές πρωτοβουλίες πολιτικού και γεωπολιτικού χαρακτήρα στα πεδία των εθνικών υποδομών και των μέσων ενημέρωσης και που οδηγούν σε μια Ελλάδα που ανήκει σε όλους (και όχι μόνο στη Δύση…).
«Κλικ» στο χρέος
Παρά την πρωθυπουργική ρητορική για το χρέος, η αλήθεια είναι ότι στα πρόσφατα επίσημα έγγραφα όπου εμφανίζονται τα νέα μέτρα δεν υπάρχει ουδεμία προσθήκη κάποιας προϋπόθεσης για επέμβαση στο χρέος προκειμένου να δεχθούμε δήθεν τα νέα αυτά μέτρα. Εξακολουθεί να ισχύει ότι η Ελλάδα έχει συμφωνήσει πως οποιαδήποτε συζήτηση για το χρέος θα γίνει το 2018 και μάλιστα (σύμφωνα με την επίσημη έκφραση) «εάν κριθεί απαραίτητο». Βεβαίως, επέμβαση στο χρέος ζητεί το ΔΝΤ, αλλά και η ΕΚΤ προκειμένου να εξασφαλίσει τη νομική κάλυψη ώστε να επιτρέψει τη συμμετοχή της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.
Ωστόσο, εφικτές είναι μόνο επεμβάσεις που δεν απαιτούν έγκριση από εθνικά κοινοβούλια, δηλαδή μόνον μεταβολές στα επιτόκια και στην αποπληρωμή ομολόγων, που ωστόσο έχουν συμφωνηθεί ήδη από το 2012 από τον Λ. Παπαδήμο και τον Ευ. Βενιζέλο. Το ενδιαφέρον είναι ότι η σημερινή ελληνική κυβέρνηση μάλλον δεν διαθέτει κάποιο σχέδιο για την αποκρυστάλλωση όσων η χώρα εξασφάλισε το 2012.
Το σχέδιο Στουρνάρα
Βεβαίως, ο Ι. Στουρνάρας φέρεται να έχει επεξεργαστεί μια εκδοχή του τι μπορεί να σημαίνει «εφικτή ελάφρυνση χρέους» και πρόκειται μάλιστα να την παρουσιάσει στην ομιλία του στο συνέδριο του Economist στις 18 Μαΐου στη Φρανκφούρτη με τίτλο «Ελλάδα: Η Επιστροφή στις Αγορές». Εκτός από τον κ. Στουρνάρα, θα μιλήσει στο ίδιο συνέδριο ο ευρωπαίος επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί, ο υπουργός Οικονομικών Ευ. Τσακαλώτος και ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης Αλ. Χαρίτσης.
Ο διοικητής της ΤτΕ, χωρίς να αποκλείει μια μείωση (και πάγωμα) επιτοκίων θα υποστηρίξει κυρίως τη χρονική επέκταση κατά 8,5 έτη της καταβολής τόκων των δανείων του EFSF (τόκων συνολικού ύψους 101 δισεκατομμυρίων ευρώ ως το 2060!).
Μια τέτοια επέμβαση φέρεται να καλύπτει το ΔΝΤ και την ΕΚΤ, ενώ επιτρέπει τη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων στο 2% του ΑΕΠ μετά το 2020. Κοινό μυστικό είναι ωστόσο ότι μετά το μπλοκάρισμα των σχεδίων για τη μετατροπή της Τράπεζας Αττικής σε όαση ανάπτυξης των φίλων της κυβέρνησης, το Μέγαρο Μαξίμου δείχνει ακόμη λιγότερη διάθεση για συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος.
Κατά συνέπεια, ο Πρωθυπουργός οποιοδήποτε «κλικ» στο χρέος κι αν του προσφερθεί, αν δεν το απορρίψει ως «απαράδεκτο», θα το παρουσιάσει αποκλειστικά και μόνο ως προσωπική του επιτυχία.

Σκελετοί στις ντουλάπες της ΝΔ;

Η άνεση του Πρωθυπουργού δεν οφείλεται μόνον στο ότι μπορεί να βαφτίζει το ψάρι κρέας (και το αντίθετο) και να συνεχίζει να κυβερνά χωρίς αμφισβητήσεις. Οι γνωρίζοντες επιβεβαιώνουν ότι ο κ. Τσίπρας (δικαίως ή αδίκως) θεωρεί εύκολο αντίπαλο τον Κυρ. Μητσοτάκη. Και πιστεύει ότι θα υπάρξουν παράθυρα ευκαιρίας μέσα στο 2018. Ενα αιφνιδιαστικό θεσμικό ή άλλο δημοψήφισμα σαν αυτά του Τσάβες στη Βενεζουέλα – με τα οποία διασπούσε και διέλυε την αντιπολίτευση μόλις αυτή δυνάμωνε για να τη σύρει αμέσως μετά σε εκλογές ήττας – δεν έχει εγκαταλειφθεί ποτέ ως ιδέα. Παράλληλα, στο Μέγαρο Μαξίμου θεωρούν ότι με μια ομοβροντία σκανδαλολογίας μπορούν να τραυματίσουν ανά πάσα στιγμή όχι μόνο τον κ. Μητσοτάκη, αλλά συνολικά τη Νέα Δημοκρατία.

Πολλές οι πρόσφορες υποθέσεις προς εκμετάλλευση. Την αδυναμία, τη χλιαρότητα και κατ’ άλλους τους σκελετούς στις ντουλάπες της ΝΔ δείχνει το γεγονός ότι ακόμα και δυόμισι χρόνια μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον ΣΥΡΙΖΑ είναι η κυβέρνηση (και όχι η αντιπολίτευση) εκείνη που τολμά και ζητεί τη σύσταση Εξεταστικών Επιτροπών. Τελευταίο παράδειγμα η Εξεταστική Επιτροπή για την Υγεία, η οποία σκοπό έχει την τοποθέτηση στο κάδρο της καχυποψίας κορυφαίων στελεχών της ΝΔ που διατέλεσαν υπουργοί Υγείας, όπως ο ευρωπαίος επίτροπος Δ. Αβραμόπουλος, ο Μ. Βορίδης και ο Αδ. Γεωργιάδης. Ολως τυχαίως, κανένας από τους τρεις δεν ανήκει στη νεοκαραμανλική συνιστώσα που εξακολουθεί να λειτουργεί ως «τρίτος εταίρος» της κυβέρνησης.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ