Ο «υπεύθυνος» Τσίπρας και ο «ανεύθυνος» Μητσοτάκης…

«Αντιπολίτευση στην αντιπολίτευση» είναι η τακτική που έχει επιλεγεί από τον Αλ. Τσίπρα και την ομάδα του Μεγάρου Μαξίμου, προκειμένου να διαχειριστούν επικοινωνιακά τη συμφωνία της κυβέρνησης με τους δανειστές.

Από τα ξημερώματα της 2ας Μαΐου και έπειτα από μία ακόμη «πολύωρη διαπραγμάτευση», προϊόν προφανούς σκηνοθεσίας με στόχο να μην υπάρξει κατάληξη στις διαπραγματεύσεις του «Χίλτον» ανήμερα την Πρωτομαγιά, η κυβερνητική προπαγάνδα ξεδιπλώθηκε. Και ήταν φανερή στον τρόπο με τον οποίο οι απρόθυμοι βουλευτές και τα στελέχη παπαγάλιζαν τα κυβερνητικά non paper στις τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές συχνότητες.

Μόνιμη επωδός κάθε δημόσιας παρέμβασης του Πρωθυπουργού και των κομματικών στελεχών, υπουργών κ.ά., θα είναι τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες η περιγραφή όχι όλων εκείνων των σκληρών μέτρων που καλούνται να ψηφίσουν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ. Περισσότερο θα μιλούν τα κυβερνητικά και κομματικά στελέχη για όσα δεν θα ψηφίσει η αντιπολίτευση.

Με τον τρόπο αυτόν, ο κ. Τσίπρας θα επιχειρήσει στην πορεία προς την ψήφιση των μέτρων και στο διάστημα που θα ακολουθήσει να εκθέσει τον κ. Μητσοτάκη περιγράφοντας ένα αντιλαϊκό προφίλ του προέδρου της ΝΔ. Στο πλαίσιο αυτό υπήρξαν και φάλτσα, όπως η ατυχής αναφορά του κυβερνητικού εκπροσώπου Δ. Τζανακόπουλου: «Ο κ. Μητσοτάκης νομίζω ότι είναι ο τελευταίος που μπορεί να μιλά στο όνομα των ανέργων ή των εργαζομένων στο Κερατσίνι και στο Αιγάλεω. Δεν τις ξέρει αυτές τις περιοχές, δεν τις έχει δει ποτέ του. Εγώ τουλάχιστον έχω μείνει δύο χρόνια στο Αιγάλεω».

Η αγωνία για την επόμενη πολιτική περίοδο είναι ορατή στο επιτελείο του Μεγάρου Μαξίμου. Αμέσως μετά την ολοκλήρωση των συζητήσεων στο «Χίλτον» οργανώθηκαν διαδοχικές συνεδριάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου και της ΚΟ. Σε αυτές, ο κ. Τσίπρας εκφώνησε δύο επί της ουσίας πανομοιότυπες ομιλίες, με κεντρικό άξονα τη σφοδρή επίθεση στη ΝΔ και τον κ. Μητσοτάκη.

Ακόμη προφανέστερη έγινε η επικοινωνιακή διαχείριση από την πλευρά του Πρωθυπουργού, όταν την Παρασκευή στην ομιλία του ενώπιον των βουλευτών και χρησιμοποιώντας φράσεις από κοινοβουλευτικής απόψεως αδόκιμες, παρέπεμψε στον Ευ. Μεϊμαράκη και την κριτική που είχε ασκήσει στον Κυρ. Μητσοτάκη («τζάμπα μαγκιά το να λες δεν ψηφίζω τα μέτρα»), λέγοντας: «Μέσα στην απελπισία του ο άνθρωπος που καταψήφισε την εφάπαξ 13η σύνταξη ήρθε να μας προτείνει να δώσουμε τώρα άλλο τόσο από αυτό που δώσαμε. Τι έγινε ξαφνικά και έγινε τόσο κουβαρντάς ο κ. Μητσοτάκης;» ανέφερε ο κ. Τσίπρας και πρόσθεσε: «Ωραίος μάγκας ο κ. Μητσοτάκης, εύκολη η πλειοδοσία. Αλλά όπως είπε ένας πιστός στρατιώτης της παράταξής του: τζάμπα μάγκας».

Αναφορές τέτοιου τύπου θα διανθίζονται στο επόμενο διάστημα με κριτική στο γνωστό μοτίβο, στις οποίες ο ΣΥΡΙΖΑ θα παρουσιάζεται ως η δύναμη της πολιτικής κάθαρσης:

l «Δεν είμαστε εμείς οι πορφυρογέννητοι της εξουσίας».

l «Δεν είμαστε εμείς που λεηλατήσαμε, χρεοκοπήσαμε και βάλαμε τη χώρα στα μνημόνια».

l «Δεν είμαστε εμείς που παίρναμε μίζες» κ.λπ.

Παράλληλα, η κυρίαρχη προσδοκία που επιχειρεί η ομάδα του Μαξίμου να καλλιεργήσει είναι ότι αυτή η κυβέρνηση «θα βγάλει τη χώρα από την κρίση, τα μνημόνια και την ταπεινωτική επιτροπεία».

Παρά ταύτα, η πορεία προς την έξοδο που ευαγγελίζεται ο Αλ. Τσίπρας δεν είναι ακριβώς όπως την περιγράφει. Η βασική του προσδοκία για μια συζήτηση με θέμα τη ρύθμιση του χρέους δεν φαίνεται να επαληθεύεται από τις αποφάσεις των θεσμών και να συμπίπτει με τις προθέσεις του Βερολίνου.

Οπως έγινε σαφές στη συνεδρίαση του Euroworking group την Πέμπτη, κανένα νέο στοιχείο δεν έχει προκύψει σε σχέση με τη συμφωνία του Μαΐου 2016: Η όποια συγκεκριμένη συζήτηση θα γίνει, αν και εφόσον κριθεί ότι χρειάζεται, μετά το τέλος του προγράμματος το 2018. Και πάντως, το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών θέλησε να το καταστήσει σαφέστερο με την ανακοίνωση ότι «κανένα μέτρο ελάφρυνσης του χρέους δεν προετοιμάζεται».

Η γερμανική στάση, γνωστή και αναμενόμενη, παρά τις δημόσιες διακηρύξεις της κυβέρνησης και τις προσδοκίες που καλλιεργούνται, φανερώνει την πραγματικότητα. Το ελληνικό ζήτημα είναι «κλειδωμένο» με τις γερμανικές εκλογές του Σεπτεμβρίου και όπως εκτιμούν παράγοντες της αντιπολίτευσης ή παραδέχονται στελέχη της συμπολίτευσης, αυτός είναι και ο πραγματικός χρόνος στον οποίο θα δρομολογηθούν οι όποιες εξελίξεις.

Κορυφαίος υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ ανέφερε σε κατ’ ιδίαν συνομιλία με «Το Βήμα της Κυριακής» λίγες ώρες πριν από τη συνεδρίαση του Euroworking Group την Πέμπτη το απόγευμα, όταν ρωτήθηκε για τις πραγματικές του εκτιμήσεις: «Αν μας δώσουν το χρέος, θα αναπνεύσουμε και θα έχουμε ένα περιθώριο να κινηθούμε». Στην ερώτηση όμως αν αποκλείει το να μην υπάρξει κάτι ουσιαστικό έως το φθινόπωρο και τις γερμανικές εκλογές, η διστακτική του απάντηση ήταν: «Λες να είναι τόσο διπρόσωποι και υποκριτές και να μην τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους;».

Ψηφίζουν αλλά δεν «τσιμπάνε» στο success story

Η ψήφιση της συμφωνίας αμέσως μετά την επιστροφή του κ. Τσίπρα από το ταξίδι του στην Κίνα στα μέσα του μηνός θεωρείται μεν προεξοφλημένη, ανοίγει δε μια νέα περίοδο για την ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ και τις σχέσεις της ηγετικής ομάδας με την κομματική οργάνωση.

Η λογική του success story έχει ήδη αποδομηθεί εσωκομματικά: «Πρέπει να έχουμε συνείδηση της πραγματικότητας. Η προκαταρκτική συμφωνία για το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης σηματοδοτεί την παραμονή της χώρας στο ασφυκτικό μνημονιακό πλαίσιο» επισήμανε σε άρθρο του στην «ΕΦΣΥΝ» ο Ν. Φίλης και προσέθεσε: «Η κυβέρνηση, εν όψει του Eurogroup της 22ας Μαΐου, πρέπει να επιδιώξει με ακόμη μεγαλύτερη ένταση τη ρύθμιση για το χρέος, τώρα που οι πιστωτές δεν μπορούν να επικαλούνται ως δικαιολογία καθυστερήσεις εκ μέρους της ελληνικής πλευράς. Οχι για να φιλοτεχνηθεί μια νέα «αφήγηση» ή ένα αριστερό success story, αλλά γιατί χωρίς ρύθμιση του χρέους η έξοδος από τα μνημόνια είναι εξαιρετικά αμφίβολη».

Οι θέσεις αυτές, οι οποίες έχουν απήχηση σε τμήμα της ΚΟ, εκτιμάται από όσους γνωρίζουν τα εσωκομματικά του ΣΥΡΙΖΑ ότι δεν συνιστούν απειλή αυτή τη στιγμή για την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Υπό αυτήν την έννοια, οι βουλευτές και οι κομματικοί τηρούν στάση αναμονής.

Σημειώνουν όμως οι ίδιες πηγές ότι τα όσα λέει ο Ν. Φίλης είναι μια ξεκάθαρη ένδειξη για το τι θα έχει να αντιμετωπίσει ο Αλ. Τσίπρας στην περίπτωση που τα πράγματα δεν εξελιχθούν όπως τα έχει περιγράψει.