Ο συμβιβασμός

Υπάρχει μια εγκατάσταση στο τίποτα.

Τα μνημονιακά χρόνια έφεραν την ελληνική κοινωνία στο όριό της. Φάνηκε η αδυναμία της. Ηρθε στο φως το ανορθολογικό και ασυγκρότητο της σκέψης της.

Οι κυβερνήσεις της, με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στην πρωτοπορία, υπέθαλψαν αυτό το ασυγκρότητο της ταυτότητάς της και την παρεμπόδισαν να προχωρήσει στην επόμενη φάση. Ετσι, προέκυψε ο μεγάλος συμβιβασμός. Πρόκειται για την αμαχητί –εν τέλει –αποδοχή της πραγματικότητας, που γεννήθηκε από τη στάση των ανθρώπων και των πολιτικών εκφραστών τους. Αυτή η αποδοχή έχει μέσα της μια παραίτηση βαθιά και παραλυτική. Μια εγκατάλειψη.

Πρόκειται για τη συνειδητή άρνηση της σύγκρουσης και την απόρριψη κάθε ενδεχομένου ανάληψης κόστους και κινδύνων.

Προέχει η συντήρηση της παλαιάς κατάστασης, που εδώ λειτουργεί ως καταφύγιο αυταπάτης και ως έδρα του ψεύδους των πολιτικών εκφραστών. Ολοι βολεύτηκαν σε αυτή τη συνθήκη. Ο καθένας με τον τρόπο του. Από τα άτομα μέχρι τα κόμματα και τις πολιτικές ηγεσίες.

Η εγκατάσταση στο τίποτα κυοφορεί πάντα την οπισθοδρόμηση προς το χειρότερο. Σε αυτή τη διαρκή διολίσθηση εγκαθίσταται ένας φόβος επόμενου χειρότερου κύκλου. Αυτός ο φόβος διώχνει ακόμη πιο μακριά την επιλογή της σύγκρουσης και την ανάληψη της ευθύνης.

Η εγκατάσταση στο τίποτα έχει μια αντιστοιχία με την επικρατούσα συντηρητική κοινωνική και πολιτική συνείδηση της κοινωνίας. Αξιος αντιπρόσωπός της τα τελευταία χρόνια είναι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Λειτούργησε αποτελεσματικά ως ανάχωμα συνειδητοποίησης. Και κάτι ακόμη: προσέθεσε στην ατμόσφαιρα την αίσθηση ματαιότητας κάθε πολιτικής δράσης. Αυτήν που, ως ακραίοι ακτιβιστές οι κυβερνητικοί, είχαν αναγορεύσει σε υπέρτατο στάδιο της ύπαρξης.

Εδώ ο συμβιβασμός –ανάχωμα στη συνειδητοποίηση, ματαιότητα δράσης –χτίζει τα γερά θεμέλιά του. Και η αντιπολίτευση, προτιμώντας να παραμείνει ασφαλής μέσα από τα τείχη, ούτε προτείνει, ούτε αμφισβητεί, ούτε εναντιώνεται. Ετσι, ο συμβιβασμός συναντάει τον πλήρη εαυτό του.

Μιλάμε συχνά για ήττα. Ο συμβιβασμός είναι χειρότερος από την ήττα. Η ήττα μπορεί να κυοφορεί καμιά φορά και την επόμενη νίκη. Ο συμβιβασμός έχει μέσα του την παράταση του εαυτού του.

Γιατί ο συμβιβασμός είναι το αποτέλεσμα της βαθιάς αλλοτρίωσης.

ΥΓ.: ΑΛΛΟΤΡΙΩΣΗ: Η κατάσταση της συνείδησης σε προχωρημένη φάση αλλοίωσης, τόσο που επανέρχεται ως πραγματική φύση, ενώ έχει γίνει ήδη άλλη.

Ο κ. Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας.