Κατέλ Κιγεβερέ: «Η αλληλεγγύη μπορεί να είναι μεταδοτική»

Χρειάστηκαν μόλις πέντε ώρες ώστε η σκηνοθέτρια Κατέλ Κιγεβερέ να ολοκληρώσει την ανάγνωση του μυθιστορήματος «Repare les vivants» της Μαϊλίς ντε Κερανγκάλ και ενώ το διάβαζε «έβλεπε» ήδη μέσα της την ταινία που ήθελε να κάνει. Δεν μπορούσε να εξηγήσει γιατί το ήθελε τόσο πολύ, μέχρι που άρχισε να γράφει τη διασκευή του μυθιστορήματος σε σενάριο μαζί με τον συνσεναριογράφο Ζιλ Τοράν.

Τόσο στο μυθιστόρημα της Κερανγκάλ όσο και στην ταινία που τελικά γυρίστηκε από την Κιγεβερέ και που από την Πέμπτη που μας έρχεται θα προβάλλεται στις ελληνικές αίθουσες με τίτλο «Δύο καρδιές», όλα αρχίζουν από ένα τραγικό ατύχημα που βυθίζει σε κώμα έναν νεαρό σέρφερ (Γκαμπέν Βερντέ).

Οι γιατροί καταλήγουν στο ότι ο νεαρός είναι κλινικά νεκρός και δεν πρόκειται ποτέ να συνέλθει. Αν βρίσκεται στη ζωή το οφείλει μόνο στα μηχανήματα. Το ερώτημα είναι ποια απόφαση θα πάρουν οι γονείς του (Εμανουέλ Σενιέ, Koυλ Σεν) όταν το νοσοκομείο τούς προτείνει να επιτρέψουν να δωρηθούν τα όργανα του νεαρού σε ανθρώπους που τα χρειάζονται για να ζήσουν. Γιατί βέβαια, αυτή η απόφαση θα σημάνει τη διακοπή του μηχανήματος.

«Ανοίγοντας ένα σώμα, βλέπουμε ότι αυτομάτως το χρώμα του δέρματος, η ηλικία, το φύλο, το κοινωνικό υπόβαθρο εξαφανίζονται και δεν έχουν πλέον κανένα νόημα, καμία σημασία» μας είπε η Κατέλ Κιγεβερέ στη συνάντηση που είχαμε μαζί της τον περασμένο Ιανουάριο στο Παρίσι, στο πλαίσιο του φεστιβάλ της Unifrance για την προώθηση του γαλλικού κινηματογράφου. «Αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό, που οφείλουμε να βλέπουμε και να θυμόμαστε».

Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό το ότι η ίδια η Κιγεβερέ έγινε δωρητής ιστών και οργάνων χάρη στην ταινία της. Το αποφάσισε ενώ τη γύριζε. «Εχω κάρτα δωρητή αλλά δυστυχώς δεν μετρά στη Γαλλία λόγω της αρτηριοσκληρωτικής νομοθεσίας μας» είπε. Ωστόσο έχει επίσης ενημερώσει όλους τους συγγενείς της για το ότι θέλει να γίνει δωρητής αν της συμβεί κάτι.

Από την αρχή η Κιγεβερέ αντιλήφθηκε ότι το συναισθηματικό βάρος αυτής της ιστορίας ήταν πολύ μεγάλο. «Σε περιπτώσεις τέτοιων ταινιών το σημαντικότερο είναι να είσαι έντιμος και να κρατάς τη σωστή απόσταση» είπε. «Αρχικώς το κατάλαβα όταν έγραφα το σενάριο, αργότερα όμως με τους ηθοποιούς το ένιωσα ακόμη περισσότερο. Πρέπει να δουλέψεις με τους ηθοποιούς για να βρεις τη σωστή απόσταση».

Την τακτική αυτή η Κατέλ Κιγεβερέ ακολουθεί σε όλες τις ταινίες της (έχουν προηγηθεί η «Suzanne» και το «Un Poison Violent»). «Νομίζω ότι προέρχεται από την εποχή που ήμουν ακόμα μόνο θεατής ταινιών» είπε. «Οι ταινίες που με εντυπωσίαζαν είναι αυτές που σε «κρατούσαν», δεν σε έφερναν στο σημείο να λυθείς συναισθηματικά μπροστά τους, αλλά που την ίδια στιγμή έμεναν μέσα σου και σε ανάγκαζαν να σκαλίσεις την ψυχή σου και να βρεις το συναίσθημα. Αυτό είναι το στοιχείο της κάθαρσης και είναι πολύ σημαντικό στη δουλειά μου».

Για τη σκηνοθέτρια κεντρικός ήρωας του μυθιστορήματος είναι η ίδια η καρδιά του παιδιού. Εκείνη όμως θέλησε να «δει» το θέμα από μια διαφορετική σκοπιά εμπλέκοντας στην ιστορία περισσότερους χαρακτήρες, όπως οι γιατροί (Ταχάρ Ραχίμ, Μπουλί Λανέρ), οι εκπρόσωποι της εταιρείας που χειρίζονται τη δωρεά και φυσικά η παραλήπτρια της καρδιάς, μια 50χρονη ομοφυλόφιλη μητέρα (Αν Ντορβάλ). «Το γεγονός ότι η καρδιά ενός 15χρονου πηγαίνει σε μια 50χρονη λεσβία αυτόμάτως δίνει στην ταινία μια πολιτική χροιά» είπε η Κιγεβερέ.

Ωστόσο, η σκηνοθέτρια παραδέχεται ότι ανεξαρτήτως της δωρεάς του συγκεκριμένου οργάνου που ασφαλώς κινεί το νήμα της ιστορίας της, αυτό που την ενδιέφερε κυρίως ήταν να αναπτύξει γενικότερα το θέμα της δωρεάς. «Η δωρεά του εαυτού μας, η δωρεά ανάμεσα στο ζευγάρι των γονιών, η δωρεά μέσα στην οικογένεια, η δωρεά μέσα στο νοσοκομείο, μέσα στην κοινωνία. Είχα στο μυαλό μου την αλληλεγγύη ως μια αλυσίδα. Η αλληλεγγύη μπορεί να είναι μεταδοτική, μπορεί να περάσει από τον έναν στον άλλον».

Φυσικά η Κατέλ Κιγεβερέ ξέρει ότι για πολλούς και διάφορους λόγους το θέμα της δωρεάς οργάνων προκαλεί ακόμη πολύ μεγάλες προκαταλήψεις. «Αυτό συμβαίνει ανάλογα με τη χώρα και το νομικό σύστημα της κάθε χώρας» είπε. «Το παρατήρησα μετά από επισκέψεις μου σε χώρες στις οποίες οι «Δύο καρδιές» πουλήθηκαν. Για παράδειγμα, η ταινία μου είχε μεγάλη επιτυχία στο Βέλγιο. Οταν πήγα στο Βέλγιο κατάλαβα ότι η επιτυχία της οφειλόταν στο ότι το εκεί νομικό σύστημα για τη δωρεά οργάνων καθώς επίσης και η δημόσια συζήτηση για το ίδιο θέμα είναι πολύ πιο εξελιγμένα σε σχέση ας πούμε με τη Γαλλία».

Η ταινία «Δύο καρδιές» θα προβάλλεται στις αίθουσες από τη Πέμπτη 4 Μαΐου, σε διανομή Rosebud 21.