Η αντίστροφη μέτρηση για την ψήφιση των επώδυνων μέτρων της μείωσης των συντάξεων και του αφορολόγητου ορίου από τη Βουλή ξεκίνησε, με στόχο όλα να έχουν κλείσει ως τις 20 Μαΐου και αμέσως μετά να προχωρήσει το «προσύμφωνο» κυβέρνησης – εταίρων για την ελάφρυνση του χρέους.
Υπό την προϋπόθεση αυτή, το Eurogroup της 22ας Μαΐου θα δώσει την έγκρισή του για την εκταμίευση της δόσης 7 δισεκατομμυρίων ευρώ από το τρέχον πρόγραμμα και αναμένεται –το λιγότερο –ότι θα περιγράψει το πλαίσιο των μέτρων ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους όπως ακριβώς έχει συμφωνηθεί στην Ουάσιγκτον ανάμεσα στον Ευκλείδη Τσακαλώτο, στον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, στον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και την Κριστίν Λαγκάρντ.
Η αλληλουχία των γεγονότων, που ήδη προεξοφλεί η κυβέρνηση, εκτιμάται ότι θα αποτελέσει ισχυρό σήμα για τις αγορές ότι «το ελληνικό πρόγραμμα βρίσκεται εντός τροχιάς». Και το κυριότερο, θα βάλει τέλος στην περίοδο αβεβαιότητας που κράτησε πέντε μήνες.
Το αισιόδοξο αυτό κλίμα μεταδίδει το Μέγαρο Μαξίμου το οποίο προεξοφλεί την επίτευξη συμφωνίας με τους θεσμούς μέχρι την Κυριακή, έτσι ώστε αμέσως μετά την Πρωτομαγιά να ξεκινήσουν σε τεχνικό επίπεδο οι συζητήσεις για τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους που θα αποτελέσουν και τη βάση για να προετοιμάσει ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) σε συνεργασία με τον ESM τη δοκιμαστική σε πρώτη φάση επιστροφή της χώρας στις αγορές.
Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, μέχρι την Κυριακή θα κλείσουν και οι τελευταίες εκκρεμότητες για τη δεύτερη αξιολόγηση που αφορούν κυρίως τα ζητήματα της απελευθέρωσης του ωραρίου των καταστημάτων και τη λειτουργία τους περισσότερες από οκτώ Κυριακές τον χρόνο, των κλειστών επαγγελμάτων (όπως των μηχανικών και των φαρμακαποθηκών) και το ακριβές πρόγραμμα πώλησης λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ.
Τις τελευταίες πέντε ημέρες θεσμοί και κυβέρνηση εργάστηκαν επάνω στα τελικά κείμενα της συμφωνίας αλλά και το πολυνομοσχέδιο με τα δημοσιονομικά και διαρθρωτικά μέτρα για τις αλλαγές στην αγορά εργασίας που έχουν ήδη συμφωνηθεί.
Το χρονοδιάγραμμα προβλέπει να καταρτισθεί το νομοσχέδιο, να σταλεί στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και εν συνεχεία να φθάσει στις αρμόδιες Επιτροπές της Βουλής μεταξύ 7 και 10 Μαΐου.
Ακολούθως, οι θεσμοί αναμένεται να συντάξουν την έκθεση εφαρμογής (το compliance report) που θα αποσταλεί στο Eurogroup, το οποίο με τη σειρά του στις 22 Μαΐου θα επικυρώσει το κλείσιμο της τεχνικής συμφωνίας και της δεύτερης αξιολόγησης.
Συμφωνία για το χρέος
Στο μέτωπο του χρέους, στόχος της κυβέρνησης παραμένει η συνολική συμφωνία με μεσοπρόθεσμα μέτρα –επιμήκυνση της διάρκειας των δανείων, περίοδος χάριτος για την καταβολή τόκων κ.ά. –που θα εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα του χρέους.
Η ελληνική κυβέρνηση αλλά και οι ευρωπαϊκοί θεσμοί έχουν καταστήσει σαφές σε όλα τα επίπεδα πως δεν πρέπει να σημειωθούν νέες καθυστερήσεις καθώς μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο το θετικό μομέντουμ της ελληνικής οικονομίας, όπως διαμορφώνεται από την προοπτική της συμφωνίας και το πρωτογενές πλεόνασμα 4,2% του ΑΕΠ το 2016.
Στο πλαίσιο αυτό σημαντική κρίνεται και η Σύνοδος του G7 στο Μπάρι της Ιταλίας 11-13 Μαΐου, όπου θα βρίσκονται όλοι οι επικεφαλής των θεσμών και δεν αποκλείεται να συνεδριάσει και το Washington Group για το θέμα του χρέους, προκειμένου να βρεθεί μια τέτοια διατύπωση που να ικανοποιεί το ΔΝΤ και παράλληλα να μη δημιουργεί προεκλογικό πρόβλημα στο Βερολίνο.
Στην προσπάθεια αυτή η κυβέρνηση βρήκε σύμμαχο τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ο οποίος, κατά ορισμένες πηγές, είναι το πρόσωπο που «ξεκλείδωσε» τη συμφωνία της Μάλτας και συνέβαλε στην πρόοδο που έγινε στην Ουάσιγκτον.
Οπως αποκάλυψε ο κ. Γιούνκερ, σε συνέντευξή του σε ελληνικά μέσα, είπε στην κυρία Λαγκάρντ και στον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ότι: «Για το χρέος δεν πρέπει να έχουμε άλλα «ποιήματα». Δεν είναι θέμα συμφωνιών και γραπτών κειμένων μεταξύ των χωρών-μελών. Τα λογικά μέτρα για το χρέος χρειάζονται πάρα πολύ. Δεν νομίζω ότι αυτό μπορεί να γίνει τον Μάιο. Ομως το Eurogroup τον Μάιο πρέπει να δώσει τον σχεδιασμό των μελλοντικών μέτρων ελάφρυνσης».
Σε αυτό το κλίμα ο Αλέξης Τσίπρας θα έχει τη δυνατότητα στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής για το Brexit να βρεθεί με ομολόγους του και ανώτατους ευρωπαίους αξιωματούχους με τους οποίους θα συζητήσει τις δυνατότητες ελάφρυνσης του χρέους.
Ανοιχτά «μέτωπα»
Μέχρι να φτάσουμε όμως στη συμφωνία υπάρχουν ανοιχτά ζητήματα με την αξιολόγηση. Σύμφωνα με έγκυρες πηγές, η απελευθέρωση του ωραρίου τις Κυριακές είναι ένα καυτό ζήτημα καθώς οι θεσμοί πιέζουν να συμπεριληφθεί στη συμφωνία η κατάργηση των περιορισμών στη λειτουργία τους τις Κυριακές.
Το άλλο ανοιχτό ζήτημα είναι ποια πρόσωπα που θα τοποθετηθούν στις θυγατρικές του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων και Αξιοποίησης της Δημόσιας Περιουσίας όπου μεταφέρονται μεγάλα πακέτα μετοχών των ΔΕΚΟ – ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ κ.ά.
Πίεση υπάρχει από το ΔΝΤ για πλήρη εφαρμογή των ηλεκτρονικών δημοπρασιών στις προμήθειες και στα έργα του Δημοσίου, με προφανή στόχο τη διαφάνεια και τον περιορισμό των συναλλαγών κάτω από το τραπέζι.

«Αν θέλουν να γυρίσουν το παιχνίδι…»

Στο εσωτερικό, ο Αλέξης Τσίπρας γνωρίζει τις δυσκολίες των βουλευτών να ψηφίσουν τα μέτρα και κυρίως τις νέες περικοπές στις συντάξεις. Κυβερνητικές πηγές πάντως επισημαίνουν ότι όλοι πρέπει να αντιλαμβάνονται ότι αυτό είναι προϋπόθεση «αν θέλουν να γυρίσουν το πολιτικό παιχνίδι και να το κάνουν το επόμενο δωδεκάμηνο αμφίρροπο».

Αυτό γνωρίζουν πολύ καλά και ευρωπαϊκοί παράγοντες οι οποίοι ταυτόχρονα ασκούν πιέσεις στη ΝΔ να αποδεχθεί –αν όχι όλα –ορισμένα από τα μέτρα που καλύπτουν την περίοδο 2018-2020.
Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν ότι πλέον αυτό που συζητείται είναι οι στόχοι για τα πλεονάσματα μετά το 2018 καθώς η Κομισιόν, η ΕΚΤ και η Εurostat θεωρούν ότι είναι εξασφαλισμένη η επίτευξη του στόχου 3,5% του ΑΕΠ για την τριετία 2017 – 2018 – 2019. Το ΔΝΤ διατηρεί ακόμη επιφυλάξεις, αλλά στον βαθμό που δεν έχει αποφασίσει ακόμη –με ποιον τρόπο και ποιον ρόλο θα συμμετέχει –στο ελληνικό πρόγραμμα, η άποψή του περνά σε δεύτερη μοίρα.
Το σενάριο που συζητείται είναι να επιτραπεί στην κυβέρνηση «χαλάρωση» των στόχων για το 2020 και τη συνέχεια. Το σενάριο, για να είναι ρεαλιστικό, στηρίζεται στην υπόθεση ότι θα επιτραπεί στην Ελλάδα να περιορίσει τον στόχο για το πλεόνασμα π.χ. στο 2% του ΑΕΠ, όριο που έχει θέσει επανειλημμένως ο Γιάννης Στουρνάρας αλλά υποστηρίζει και ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ετσι, σύμφωνα με την εκδοχή των ευρωπαϊκών κύκλων –αφού πρώτα εγκριθεί ο χάρτης για τα πλεονάσματα και το χρέος –ο κ. Τσίπρας θα μπορεί να πάει στις εκλογές το 2019 και να προβάλει ως επιτυχία «κατεβάζω το πλεόνασμα».
Κατά άλλες πηγές, η συμφωνία θα προβλέπει τη διατήρηση του στόχου 3,5% του ΑΕΠ για τα πρωτογενή πλεονάσματα ως και το 2022 (δηλαδή για πέντε χρόνια) και στη συνέχεια θα υπάρξει αποκλιμάκωση.
Πάντως η συμφωνία για τους στόχους των πλεονασμάτων θα αποτελέσει και οδηγό της αναδιάρθρωσης του χρέους.
Το κύριο όπλο όμως της κυβέρνησης για να γυρίσει το παιχνίδι δεν μπορεί να είναι άλλο από τη σταδιακή χαλάρωση των capital controls και την επιτάχυνση των αποκρατικοποιήσεων που μπορεί να δώσουν έσοδα και, το κυριότερο, αναπτυξιακή ώθηση στην οικονομία.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ