Ο καβγάς στο ταμείο του σουπερμάρκετ –δεν κατάλαβα πώς άρχισε –είχε φουντώσει για τα καλά. Στη μέση μια κυρία γύρω στα σαράντα και ένας μάλλον μεγαλύτερός της άνδρας. Γύρω τους το διψασμένο για σόου κοινό να παρακολουθεί και να συμμετέχει βγάζοντας επιφωνήματα: «Τσ τσ τσ», «ποποπό», «για όνομα!», και ξανά «τσ τσ τσ», «ποποπό»… «Ούτε που είμαι γυναίκα δεν σέβεσαι, αλήτη!» ούρλιαξε εκείνη και του έσκασε ένα ξεγυρισμένο χαστούκι. Είχα μείνει με την τριάδα τα γιαούρτια στο χέρι και με αυτή την υποδόρια ενόχληση που μου προκαλεί το «είμαι γυναίκα και πρέπει να με σεβαστείς».
Περί εφαρμοσμένου φεμινισμού λοιπόν ο λόγος, ή μάλλον, κυρίες μου, αποφασίστε, σας δίνω τρεις πιθανές εκδοχές και διαλέξτε την κατά τη γνώμη σας σωστότερη: Εσείς οι γυναίκες είστε α) το ασθενές φύλο, β) το ισχυρό φύλο και γ) δεν υπάρχουν ασθενή και ισχυρά φύλα, υπάρχουν άνθρωποι ανεξαρτήτως φύλου που συμπεριφέρονται ανάλογα με την αγωγή που τους έχουν δώσει οι γονείς τους. Επιλέγω το γ, θεωρώντας πως και οι γυναίκες στην Ανατολή του 21ου αιώνα, μιας εποχής κατά την οποία στην Ευρώπη τουλάχιστον μπορούμε να μιλάμε για Δημοκρατία και ισότητα στην εφαρμογή τους, το γ θα έπρεπε να διαλέξουν, με το α και το β να προβάλλουν εντελώς ξεπερασμένα.
Ας αποφασίσουμε λοιπόν τι θέλουμε: έναν κόσμο πραγματικής ισότητας ή έναν κόσμο που όποτε βολεύει θα αντιμετωπίζει γυναίκες και άνδρες επί ίσοις όροις και όποτε δεν (τις) βολεύει (επειδή κάποιος επιχείρησε να τους πάρει τη σειρά, επειδή ο σύντροφός τους τις απατά, επειδή ο μπαμπάς τους δείχνει αδυναμία στον αδελφό τους, επειδή ο συνάδελφος στο γραφείο τις στραβοκοίταξε) θα καλείται να κανακέψει και να συνδράμει με ειδικούς όρους τις ξαφνικά τόσο απροστάτευτες, τόσο ντελικάτες, τόσο ανυπεράσπιστες νεράιδες; Τι πιο αντιφεμινιστικό από το «προηγούνται οι κυρίες», που όμως το λένε μεταξύ σοβαρού και αστείου (κυρίως… σοβαρού) ακόμη και νέα κορίτσια; Είναι τα ίδια κορίτσια που τα ακούς να σχολιάζουν: «Δεν ντρέπεσαι να τα βάζεις με μια γυναίκα;», «Τι άνδρας είναι αυτός που συνερίζεται μια γυναίκα;», «Με βρήκε γυναίκα μόνη, και το εκμεταλλεύθηκε», «Δεν μιλάνε έτσι σε μια γυναίκα»… Δεν μιλάνε έτσι σε κανέναν άνθρωπο!
Ομως, τις προάλλες, σε ένα τρακάρισμα (ευτυχώς χωρίς τραυματισμούς), η εκνευρισμένη οδηγός του ενός αυτοκινήτου φώναζε στον τραμπούκο, είναι η αλήθεια, οδηγό, του έτερου οχήματος: «Δεν ντρέπεσαι, ρε μαλάκα, να τα βάζεις με γυναίκες;». Τον έβριζε αισχρά ζητώντας του την ίδια στιγμή να αντιμετωπίσει με σεβασμό τη γυναικεία υπόστασή της! Από ανδρική χυδαιότητα και βλακεία έχουμε, πράγματι, χορτάσει. Γεμάτος ο τόπος από τύπους απερίγραπτους, ένα είδος που εύχομαι στις επόμενες γενιές να μην ευδοκιμεί ανάμεσά τους. Υπάρχει όμως και η γυναικεία χυδαιότητα, που όποτε βρίσκει ευκαιρία εκδηλώνεται το ίδιο ενοχλητική. Αν σε μια (ας την πούμε) ανδροκρατούμενη κοινωνία δεν βρήκε έδαφος για να αναπτυχθεί στον βαθμό που αναπτύχθηκε η ανδρική χυδαιότητα, αυτό δεν σημαίνει πως τώρα πρέπει την υποστούμε αδιαμαρτύρητα ως χαρακτηριστικό της νέας, επαναστατημένης γυναίκας. Επαναστατημένης; Μιλάμε για την ίδια γυναίκα; Εκείνη που βρίζει σαν λιμενεργάτης αλλά θεωρεί πως υπάρχει ωραίο φύλο; Που χρειάζεται έναν άνδρα για να νιώθει ασφάλεια; Που θέλει οπωσδήποτε να τον παντρευτεί; Και που αναρωτιέται «Πού πήγαν οι πραγματικοί άνδρες;»;
«Θέλω να ζω σε έναν κόσμο όπου άνδρες και γυναίκες είναι πιο ευτυχισμένοι. Οπου δεν περιορίζονται από έμφυλους ρόλους. Θέλω να ζω σε έναν κόσμο όπου άνδρες και γυναίκες είναι πραγματικά ίσοι. Και γι’ αυτό είμαι φεμινίστρια». Εκείνο που μου κάνει εντύπωση στα λόγια της πολυβραβευμένης νιγηριανής συγγραφέως και ακτιβίστριας Τσιμαμάντα Νγκόζι Αντίτσι είναι πως ακόμη και όταν αρχίζει να μιλάει για τη γυναίκα (που ναι, έχει υποφέρει περισσότερο από τον άνδρα) καταλήγει στον άνθρωπο. Ο φεμινισμός του 21ου αιώνα είναι ο ανθρωπισμός, η ισότητα στην πράξη, κάθε στιγμή της ζωής μας, και όχι στα λόγια. Τη θέση σου στο λεωφορείο πρέπει να την προσφέρεις στην κυρία με τις τσάντες όχι επειδή είναι κυρία, αλλά επειδή είναι φορτωμένη. Οπως, αν είσαι φορτωμένος εσύ, πρέπει εκείνη να σου προσφέρει τη θέση της. Αυτό, το τελευταίο, το έχετε δει πολλές φορές να γίνεται;
* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino το Σάββατο 23 Απριλίου 2017.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
