Οι φόροι «φούσκωσαν» το πλεόνασμα

Η εκτεταμένη χρήση του πλαστικού χρήματος σχεδόν στο σύνολο των συναλλαγών, η υπερφορολόγηση μέσω της αύξησης άμεσων και έμμεσων φόρων αλλά και το πογκρόμ κατασχέσεων σε καταθέσεις οφειλετών οδήγησαν σε πρωτογενές πλεόνασμα ρεκόρ 3,9% (4,19%, σύμφωνα με τους μνημονιακούς στόχους).

Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Οτι το κράτος εισέπραξε μέσα στο 2016 παραπάνω έσοδα από τις δαπάνες του 7 δισ. ευρώ. Μάλιστα για πρώτη φορά εμφάνισε πλεόνασμα 0,7% ή 1,3 δισ. ευρώ και ο προϋπολογισμός της Γενικής Κυβέρνησης, δηλαδή το σύνολο των εσόδων και των δαπανών του ελληνικού κράτους συμπεριλαμβανομένων και των τόκων που πληρώνει η Ελλάδα για την αποπληρωμή δανείων και ομολόγων.

Την ίδια στιγμή όμως τα έσοδα του κράτους το πρώτο τρίμηνο του 2017 δείχνουν σοβαρά σημάδια κόπωσης ενώ σε ορισμένες κατηγορίες εσόδων όπως είναι οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης στα καπνικά προϊόντα εμφανίζουν ραγδαία πτώση. Και όχι τυχαία καθώς τα νοικοκυριά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν ξεπεράσει πλέον τα όριά τους και έχουν περιορίσει στα απολύτως απαραίτητα την κατανάλωση.

Στην Καραγεώργη Σερβίας δηλώνουν αισιόδοξοι ότι τους επόμενους μήνες τα έσοδα όχι μόνο θα ανακάμψουν αλλά θα υπάρχει και υπεραπόδοση καθώς εκτιμούν ότι θα βοηθηθούν και από την ανάπτυξη που αναμένουν οι οικονομικοί αναλυτές. Αλλωστε τους επόμενους μήνες θα αρχίσουν να εισρέουν στα ταμεία του κράτους οι νέοι αυξημένοι φόροι εισοδήματος από την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων αλλά και οι δόσεις του ΕΝΦΙΑ που θα παραμείνει ο ίδιος με πέρυσι.

Σύμφωνα με στοιχεία που έχει στη διάθεσή του «Το Βήμα της Κυριακής», από τους Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης των καπνικών προϊόντων το κράτος το 1ο τρίμηνο του έτους σε σύγκριση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα εισέπραξε 150 εκατ. ευρώ λιγότερα ενώ από τον ΦΠΑ στα καπνικά τα έσοδα εμφανίζουν πτώση κατά 39 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με το 1ο τρίμηνο του 2016. Σε ποσοστιαία μεταβολή η πτώση στον ΕΦΚ είναι της τάξεως του 20% και του ΦΠΑ καπνικών στο 27,6%.

Απώλειες

Καλύτερα εμφανίζονται τα στοιχεία για τους Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης καυσίμων καθώς αποδεικνύεται ότι το τελευταίο πράγμα που θα κόψει κανείς είναι το να κινείται με το αυτοκίνητό του.

Σύμφωνα με τα στοιχεία των τελωνείων, τον Φεβρουάριο τα έσοδα από ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων (βενζίνη, πετρέλαιο, υγραέριο κ.τ.λ.) ανήλθαν σε 333 εκατ. ευρώ, έναντι 272 εκατ. ευρώ τον αντίστοιχο περυσινό μήνα. Ανάλογη εικόνα εμφάνισαν τα έσοδα από φόρους καυσίμων και τον Μάρτιο του 2017 καθώς ανήλθαν σε 349 εκατ. ευρώ, έναντι 300 εκατ. ευρώ το 2016.

Συνολικά, τα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού στο διάστημα Ιανουαρίου – Μαρτίου 2017 παρουσιάζονται μειωμένα κατά 1 δισ. ευρώ έναντι του στόχου.

Το υπουργείο Οικονομικών αποδίδει αυτή τη μείωση στο γεγονός ότι τον Μάρτιο δεν εισπράχθηκαν 1,234 δισ. ευρώ από την παραχώρηση των περιφερειακών αεροδρομίων, κάτι το οποίο συνέβη τελικά τον Απρίλιο. Ομως ο τρέχων μήνας είναι κρίσιμος για τα έσοδα καθώς στα τέλη Απριλίου υποβάλλουν περιοδικές δηλώσεις ΦΠΑ και αποδίδουν τον φόρο για τις συναλλαγές που είχαν στο πρώτο τρίμηνο οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και οι επαγγελματίες.

Ποιοι θα πέσουν στην παγίδα των τεκμηρίων

H μείωση του αφορολογήτου και των εισοδημάτων των νοικοκυριών λόγω της κρίσης αναμένεται να οδηγήσει εκατοντάδες χιλιάδες φορολογουμένους στην υπερφορολόγηση λόγω τεκμηρίων.

Εδώ και μια επταετία που εφαρμόζονται τα τεκμήρια διαβίωσης δεν έχει υπάρξει καμία μείωση, την ίδια στιγμή που τα εισοδήματα των πολιτών, σύμφωνα και με τα στατιστικά στοιχεία, έχουν πέσει πάνω από 30%. Αν αυτό συνδυαστεί με τη μείωση του αφορολογήτου, που ισχύει από το 2016, τότε το μείγμα είναι εκρηκτικό και φορολογούμενοι οι οποίοι ως σήμερα φορολογούνται για τα πραγματικά εισοδήματά τους, πλέον θα φορολογηθούν για πλασματικά που οφείλονται στο γεγονός ότι είναι παντρεμένοι ή ανύπαντροι, διαθέτουν μία κύρια κατοικία, ένα ΙΧ ή ένα πατρικό στο χωριό.

Η παγίδα για τους εν λόγω φορολογουμένους είναι διπλή καθώς κινδυνεύουν να πληρώσουν πέναλτι φόρου 22% και για λιγότερες αποδείξεις όταν θα υποβάλουν φορολογική δήλωση το 2018 (εισοδήματα 2017). Ποιοι θα πληρώσουν όμως παραπάνω και ποιοι λιγότερους φόρους με τις δηλώσεις του 2017; Σύμφωνα με τα στοιχεία, μισθωτοί και συνταξιούχοι κατά την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεών τους θα διαπιστώσουν ότι πρέπει να πληρώσουν έξτρα φόρο. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι μέσα στο 2016 άλλαξε τόσο η φορολογική κλίμακα όσο και το αφορολόγητο αλλά η μηνιαία παρακράτηση άλλαξε το 2ο εξάμηνο του έτους. Κατά συνέπεια, όταν θα γίνει εκκαθάριση της φορολογικής δήλωσης για το σύνολο του έτους θα προκύψει επιπλέον διαφορά φόρου.

Παραπάνω φόρο έως 36% θα πληρώσουν εφέτος σε σύγκριση με πέρυσι και όσοι ιδιοκτήτες ακινήτων εισπράττουν ενοίκια. Αυτό διότι αυξήθηκαν οι φορολογικοί συντελεστές για τα εισοδήματα από ακίνητα ως εξής: Φόρος 15% (από 11%) για εισοδήματα έως 12.000 ευρώ, φόρος 35% (από 33%) για εισοδήματα από 12.001 ευρώ έως και 35.000 ευρώ και φόρος 45% (από 33%) για εισοδήματα άνω των 35.001 ευρώ.

Αντίθετα, οι ελεύθεροι επαγγελματίες με ετήσια εισοδήματα έως 32.000 ευρώ θα πληρώσουν εφέτος χαμηλότερους φόρους από 200 ευρώ έως 764 ευρώ, αλλά ταυτόχρονα θα τους αυξηθεί στο 100% η προκαταβολή από 75%. Ομως, ετήσια εισοδήματα άνω των 32.000 ευρώ θα έχουν αύξηση φόρων έως 8.500 ευρώ.

Τέλος, οι αγρότες θα έχουν μείωση φορολογίας για εισοδήματα έως 21.500 ευρώ, ενώ αυξάνεται και η προκαταβολή φόρου στο 100% από 75% σήμερα.