Ο Ζ. Ι. Σιαφλέκης (1953-2017), καθηγητής Συγκριτικής Φιλολογίας και Θεωρίας της Λογοτεχνίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, έφυγε αδόκητα από τη ζωή στις 18 Απριλίου 2017.
Γεννήθηκε στον Βόλο και σπούδασε γαλλική φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές στη νεότερη και συγκριτική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Nanterre (Paris X), όπου αναγορεύθηκε διδάκτορας γενικής και συγκριτικής φιλολογίας το 1980 (θέμα διατριβής: Le glaive et la pourpre. Le tyrannicide dans le théâtre moderne. Aix-en-Provence, Edisud, 1984). Από το 1994, δίδαξε στα Πανεπιστήμια Ιωαννίνων, Θεσσαλίας, Θεσσαλονίκης, ως προσκεκλημένος καθηγητής στην École des Hautes Études en Sciences Sociales (Παρίσι) και στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Από το 2002 ως την εκδημία του υπήρξε καθηγητής συγκριτικής φιλολογίας και θεωρίας της λογοτεχνίας στο Τμήμα Φιλολογίας του ΕΚΠΑ.
Τα ερευνητικά και συγγραφικά του ενδιαφέροντα, είχαν ως γενικό πλαίσιο τις σχέσεις της νεοελληνικής και της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας. Ασχολήθηκε ειδικότερα με τον μοντερνισμό, την αισθητική της πρόσληψης, την αφηγηματολογία, καθώς και την αισθητική και πολιτισμική λειτουργία της λογοτεχνίας. Μελέτες, άρθρα και βιβλιοκρισίες του έχουν δημοσιευθεί σε συλλογικούς τόμους και σε έγκριτα ελληνικά και διεθνή επιστημονικά περιοδικά.
Από τις μονογραφίες του αναφέρουμε ενδεικτικά τις: Συγκριτισμός και Ιστορία της λογοτεχνίας (Επικαιρότητα, Αθήνα 1988). Από τη νύχτα των αστραπών στο ποίημα-γεγονός. Συγκριτική ανάγνωση ελλήνων και γάλλων υπερρεαλιστών (Αθήνα, Επικαιρότητα, Αθήνα 1989). Η εύθραυστη αλήθεια Εισαγωγή στη θεωρία του λογοτεχνικού μύθου (Gutenberg, Αθήνα 1994). La relation comparative. Interférences et transitions dans la modernité littéraire (L’ Harmattan, Paris 2004).
Και υπό μορφήν αυτόνομων μελετών, μεταξύ άλλων: Ο λυρισμός του Σικελιανού και η Ποιητική του Βαλερύ (Αθήνα 1983), Frontières du texte littéraire et espace de la lecture (Μόναχο 1988). Το υπερφυσικό στοιχείο στον Παπαδιαμάντη και σε ομόλογους γάλλους συγγραφείς (Βόλος 1992). Η ιδιομορφία της υπερρεαλιστικής γλώσσας στον Ελύτη. Διακειμενικές σχέσεις και μορφικές διαπλοκές ( Αθήνα 1996). Du dialogue des œuvres littéraires au dialogue des cultures (Beijing 1995), La présence de la littérature comparée en Grèce (Porto Alegre 1997), Η χαμένη(;) λογοτεχνικότητα και οι μεταμορφώσεις του λογοτεχνικού συγκριτισμού (Αθήνα 1999), Un discours globalisant: L’ intermédialité générique de la parodie (Saarbrucken 2000), Globalization and Difference: Text and Discourse of theory (Toronto, 2001).
Η συμβολή του στην παγίωση των συγκριτολογικών ερευνών στη χώρα μας υπήρξε ανεκτίμητη καθώς και το όραμά του να γεφυρώσει τον διάλογο των ελλήνων επιστημόνων του κλάδου με τη διεθνή κοινότητα. Ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας (1986), διετέλεσε επί 16 χρόνια αντιπρόεδρός της και πρόεδρός της (2006-2009). Ως υπεύθυνος σύνταξης, υπήρξε η «ψυχή» του περιοδικού της οργάνου Σύγκριση/Comparaison.
Εκλεγμένο μέλος, από το 1994 ως το 2000, του Εκτελεστικού Συμβουλίου της Διεθνούς Εταιρείας Συγκριτικής Γραμματολογίας (A.I.L.C./I.C.L.A.) και υπεύθυνος της αντίστοιχης Επιτροπής Μεσογειακών Ερευνών. Ανέπτυξε πολλές άλλες σχετικές δραστηριότητες και υπηρέτησε τους στόχους της συγκριτικής φιλολογίας με πάθος και προσήλωση.
Βαθύς γνώστης της ευρωπαϊκής παιδείας, ιδιαιτέρως της γαλλικής, πνεύμα εκλεπτυσμένο και χαρίεν, ο Ζάχος Σιαφλέκης ήταν ένας διανοούμενος οραματιστής, ποιητής ο ίδιος και διακεκριμένος θεωρητικός της λογοτεχνίας.
Η εξόδιος ακολουθία θα τελεστεί το Σάββατο 22 Απριλίου στο Κοιμητήριο Ζωγράφου, στις 11:15 π.μ.
* Η κυρία Άννα Ταμπάκη είναι καθηγήτρια Θεατρολογίας – Ιστορίας του θεάτρου στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Ε.Κ.Π.Α.
