Το δημοφιλές παιχνίδι Tetris μπορεί να βάλει «φρένο» στις δυσάρεστες, παρεισφρητικές αναμνήσεις που εμφανίζονται σε κάποια άτομα μετά από ένα τραυματικό γεγονός. Αυτό έδειξε μια νέα μελέτη ερευνητών του Ινστιτούτου Καρολίνσκα στη Στοκχόλμη της Σουηδίας σε συνεργασία με συναδέλφους τους από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης στη Βρετανία, η οποία διεξήχθη σε επιζήσαντες αυτοκινητικών ατυχημάτων. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Molecular Psychiatry», τα άτομα που είχαν εμπλακεί στο ατύχημα παρουσίαζαν λιγότερα συμπτώματα μετατραυματικού στρες αν έπαιζαν το δημοφιλές ηλεκτρονικό παιχνίδι μέσα σε έξι ώρες από την εισαγωγή τους στο νοσοκομείο.
Η διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD) μπορεί να «πλήξει» άτομα που έχουν βιώσει πόλεμο, βασανιστήρια, βιασμό, αυτοκινητικά ατυχήματα ή άλλες καταστάσεις στις οποίες η ζωή τους (ή η ζωή κάποιου άλλου) τέθηκε σε κίνδυνο. Παρότι δεν αναπτύσσουν όλοι οι άνθρωποι τη διαταραχή μετά το τραυματικό γεγονός, σε όσους συμβαίνει το κύριο κλινικό σύμπτωμα είναι οι επαναλαμβανόμενες και παρεισφρητικές αναμνήσεις του τραύματος (αυτά που ονομάζουμε «flashback»). Η αντιμετώπιση της PTSD περιλαμβάνει γνωστική συμπεριφορική θεραπεία, ωστόσο σήμερα δεν υπάρχουν προληπτικές παρεμβάσεις ώστε να αποφευχθεί η εμφάνιση τέτοιων συμπτωμάτων στους ασθενείς.
Η Εμιλι Χολμς, καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Τμήμα Κλινικής Νευροεπιστήμης του Ινστιτούτου Καρολίνσκα, έχει περάσει πολλά χρόνια μελετώντας τις πιθανές προληπτικές παρεμβάσεις και την επίδρασή τους στις τραυματικές αναμνήσεις. Στο παρελθόν έχει μελετήσει αυτού του είδους τις παρεμβάσεις, συμπεριλαμβανομένου του Tetris, σε υγιείς εθελοντές σε ελεγχόμενο εργαστηριακό περιβάλλον. Τώρα η καθηγήτρια και η συνεργάτιδά της Λάλι Ιγιαντουράι από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης δοκίμασαν για πρώτη φορά το μοντέλο τους όχι στο εργαστήριο αλλά σε ένα πραγματικό κλινικό περιβάλλον –συγκεκριμένα σε άτομα που είχαν βιώσει ένα τραυματικό αυτοκινητικό ατύχημα. Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι περίπου ένα στα τέσσερα άτομα που εμπλέκεται σε τέτοιο ατύχημα εμφανίζει συμπτώματα PTSD.
Παρέμβαση στην παγίωση των αναμνήσεων
«Η υπόθεσή μας ήταν ότι μετά το τραυματικό γεγονός οι ασθενείς θα ταλαιπωρούνταν από λιγότερες δυσάρεστες αναμνήσεις αν έπαιζαν Tetris στο πλαίσιο μιας σύντομης συμπεριφορικής παρέμβασης ενόσω περίμεναν στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) του νοσοκομείου» σημείωσε η δρ Χολμς και εξήγησε ότι «καθώς το παιχνίδι αυτό είναι απαιτητικό από οπτικής απόψεως, θελήσαμε να δούμε αν θα μπορούσε να αποτρέψει τις άσχημες αναμνήσεις του τραυματικού γεγονότος από το να «εγκατασταθούν» στον εγκέφαλο –αν μπορεί δηλαδή να παρέμβει και να διακόψει μια διαδικασία που είναι γνωστή ως παγίωση των αναμνήσεων».
Η μελέτη περιέλαβε 71 θύματα αυτοκινητικών ατυχημάτων. Οι μισοί εθελοντές έφεραν στη μνήμη τους το τραυματικό γεγονός για μικρό διάστημα και στη συνέχεια έπαιξαν ένα παιχνίδι Tetris ενόσω περίμεναν στο ΤΕΠ του νοσοκομείου. Οι άλλοι μισοί έφεραν εις πέρας ένα άλλο καθήκον –στο σύνολό τους πάντως οι παρεμβάσεις έλαβαν χώρα μέσα στις πρώτες έξι ώρες από το ατύχημα. Τα αποτελέσματα στο κλινικό περιβάλλον δικαίωσαν τους ερευνητές: τα άτομα που έπαιξαν Tetris εμφάνισαν λιγότερες παρεισφρητικές αναμνήσεις του τραυματικού γεγονότος μέσα στην εβδομάδα που ακολούθησε το ατύχημα σε σύγκριση με τα άτομα της ομάδας ελέγχου. Οι ερευνητές ανακάλυψαν επίσης ότι στην ομάδα του Tetris οι άσχημες αναμνήσεις «έσβηναν» ταχύτερα.
«Η πρώτη εβδομάδα μετά το τραυματικό γεγονός μπορεί να είναι πολύ σημαντική για τους ασθενείς μας, οι οποίοι χρειάζεται να επιστρέψουν στο σπίτι τους για να αναρρώσουν. Αυτή η διαδικασία μπορεί να είναι δύσκολη αν το άτομο έχει συνεχείς αναμνήσεις του τραυματικού γεγονότος, συχνά αρκετές φορές μέσα στην ημέρα» ανέφερε η δρ Ιγιαντουράι.
Απαιτούνται μεγαλύτερες μελέτες
Οι ερευνήτριες επισημαίνουν ότι απαιτούνται τώρα περαιτέρω μελέτες σε μεγαλύτερες ομάδες ασθενών προκειμένου να προσδιοριστεί αν αυτή η θετική επίδραση παραμένει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, όπως για παράδειγμα για έναν μήνα –αυτό είναι το συντομότερο διάστημα στο οποίο μπορεί να γίνει διάγνωση για PTSD. Τονίζουν επίσης ότι επιθυμούν να εξετάσουν αν παρόμοια παιχνίδια μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε άτομα που πάσχουν ήδη από τη διαταραχή μετατραυματικού στρες. «Ο οποιοσδήποτε μπορεί να βιώσει τραύμα. Θα ήταν πολύ σημαντικό για πολλούς ανθρώπους αν καταφέρουμε να δράσουμε προληπτικά ενάντια στα συμπτώματα της διαταραχής μετατραυματικού στρες μέσω απλών συμπεριφορικών ψυχολογικών παρεμβάσεων με χρήση ηλεκτρονικών παιχνιδιών. Πάντως βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή και απαιτούνται περαιτέρω μελέτες» κατέληξε η δρ Χολμς.
Σημειώνεται ότι στη μελέτη συμμετείχαν επίσης ερευνητές από το Ιατρικό Ερευνητικό Συμβούλιο της Βρετανίας, το Πανεπιστήμιο της Ρουρ στη Γερμανία και το Πανεπιστήμιο της East Anglia στη Βρετανία.
HeliosPlus
