Το δίλημμα, ανάμεσα στην θεσμοποίηση μιας καλυμμένης Προεδρικής δικτατορίας και μιας παρατεταμένης πολιτικής αστάθειας, λύθηκε υπέρ της πρώτης επιλογής.
Η πολιτική και θεσμική κρίση όμως, όχι μόνο δεν κλείνει, αλλά βαθαίνει.
Η οριακή επικράτηση και η αμφισβήτηση του αποτελέσματος, είναι η κορυφή του παγόβουνου.
Υπάρχουν, πέντε επιπλέον κρίσιμα στοιχεία, που αποκαλύπτουν τα αδιέξοδα της Τουρκίας.
α) Η οικονομία της Τουρκίας, από το τελευταίο τρίμηνο του 2016, μπήκε σε ύφεση, μετά από δέκα περίπου χρόνια, εκρηκτικής ανάπτυξης και όλα δείχνουν, ότι θα χειροτερέψει.
Στα μεγάλα αστικά κέντρα, τις ανεπτυγμένες περιοχές της χώρας, στα στρώματα με υψηλό μορφωτικό επίπεδο και στους νέους, η συντριπτική πλειοψηφία, ψήφισε όχι.
β) Οι εκλογές έγιναν, ενώ έχουν ανασταλεί, λόγω του αποτυχημένου πραξικοπήματος του περσινού Καλοκαιριού, τα βασικά άρθρα του συντάγματος.
Έχουν φυλακιστεί, πάνω από 60.000, πολιτικοί του αντίπαλοι, έχει φιμωθεί, με κάθε τρόπο, ο Τύπος και κάθε αντίπαλός του, χαρακτηρίζονταν προδότης και κινδύνευε με δίωξη
γ) Η ηγεσία του τρίτου κόμματος, των Κούρδων, είναι φυλακή, με κατηγορίες, όπως «τρομοκράτες και εχθροί του Έθνους».
δ) Ο Ερντογαν, για να φανατίσει, το κοινό του, χρησιμοποίησε, κάθε εθνικιστική, νεοισλαμιστική και αντιευρωπαϊκή ιδεοληψία και η επιστροφή στην ηρεμία, αναγκαία για να επιβιώσει η οικονομία και η πολιτική και εθνοτική ισορροπία, θα είναι πολύ δύσκολη.
ε) Τα ανοικτά μέτωπα, στην Συρία και το Ιράκ, αλλά και με τους τζιχαντιστές, που μέχρι χθες ενίσχυε, θα τον οδηγήσουν σε νέα αδιέξοδα και συγκρούσεις, τόσο με την ΕΕ , τις ΗΠΑ και την Ρωσία, όσο και με τις μουσουλμανικές χώρες της περιοχής.
Τα δύσκολα, για τον Ερντογαν και την Τουρκία, τώρα αρχίζουν.
Η Τουρκία χρειάζεται θεσμική πολιτική οικονομική και κοινωνική σταθερότητα, για να ξεπεράσει την πολύπλευρη κρίση.
Πρέπει να εγκαταλείψει, τα παλιά και νέα εθνικιστικά δόγματα και τους εσωτερικούς εθνοτικούς διωγμούς.
Μια τέτοια Τουρκία, θα είναι καλός γείτονας για την Ελλάδα, καλός εταίρος για την ΕΕ και παράγοντας σταθερότητας, στην ταραγμένη Μέση Ανατολή.
Η χώρα μας, που δέχθηκε ρητορικές και όχι μόνο επιθέσεις και προκλήσεις, για προφανείς λόγους την τελευταία περίοδο, πρέπει να τις αντιμετωπίζει με ψυχραιμία και αποφασιστικότητα, αποφεύγοντας κορώνες και θεατρινισμούς, για μικροπολιτικούς λόγους, όπως οι πρόσφατες, ορισμένων κυβερνητικών αξιωματούχων.
Η ασφάλεια μας περνάει, από την γρήγορη έξοδο από την κρίση, την πολιτική και κοινωνική σταθερότητα, την υπεύθυνη αξιοποίηση των εταίρων και συμμάχων στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ και τις καλές σχέσεις με τις χώρες της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.