Πάσχα ασυζητητί

Το Πάσχα είναι η οµορφότερη γιορτή του χρόνου είπα σε έναν φίλο, και είχα επιχειρήματα. «Οχι βέβαια», αντέδρασε, «η ωραιότερη γιορτή του χρόνου είναι τα Χριστούγεννα». Ανοησίες! «Σαν το Πάσχα, τίποτε» επέμεινα. Είναι η μοναδική γιορτή που αισθάνεσαι, πέρα από όλα τα έθιμα και τις θρησκευτικές παραδόσεις, πως αυτό που κυρίως γιορτάζει είναι η ομορφιά που σε περιβάλλει, μια φύση που εκρήγνυται, γεμάτη δροσιά, μυρωδιές και χρώματα. Δεν μπορείς να μην παρασυρθείς κι εσύ από αυτήν την (επαναλαμβανόμενη, κάθε χρόνο τέτοιες μέρες) «επανάσταση», δεν μπορείς να μην αισιοδοξήσεις, δεν μπορείς… «να μην πάθεις αλλεργίες από τη γύρη που ίπταται στην ατμόσφαιρα και τρυπώνει ύπουλα στα ρουθούνια σου, στη μύτη σου, κάτω από τα ρούχα σου» έσπευσε να καταστρέψει το ποίημά μου.

Τα δικά του επιχειρήματα υπέρ των Χριστουγέννων τα έχω ξανακούσει: δώρα, χαρές, χουχούλιασμα, βασιλόπιτα. Εκεί αντέδρασα. «Ενα ακόμη ξερό κέικ, ενώ το Πάσχα έχουμε τα λυχναράκια». «Ποιος τα ξέρει τα λυχναράκια, μόνο οι Τηνιακοί τα ξέρετε!». «Επειδή οι Τηνιακοί ξέρουμε και να γιορτάζουμε το Πάσχα και να φτιάχνουμε ωραία γλυκά». Είχα ξεφύγει λίγο… «Ασε λοιπόν τα λυχναράκια αφού (κακώς) δεν τα γνωρίζουν και στην υπόλοιπη Ελλάδα και πάμε στο τσουρέκι». «Τσουρέκι κάνουν και τα Χριστούγεννα». «Τσουρέκι κάνουν όλον τον χρόνο πλέον, αλλά πασχαλινό γλυκό είναι, μην ξεχάσουμε και αυτά που ξέραμε!». Χριστουγεννιάτικα γλυκά είναι οι κουραμπιέδες και τα μελομακάρονα.

Σε εκείνο το σηµείο, και ενώ δεν είχαμε αποφασίσει ακόμη σε ποια από τις δύο γιορτές ανήκουν τα ξεροτήγανα, κατέφθασε έτερη της παρέας. «Ποια είναι η καλύτερη γιορτή του χρόνου;». «Ο Δεκαπενταύγουστος!» απάντησε χωρίς δεύτερη σκέψη –αυτό κι αν ήταν έκπληξη! «Επειδή έχουμε άδεια, κάνουμε τα μπάνια μας, πίνουμε τα ούζα μας…». Απέρριψε τα Χριστούγεννα «γιατί τότε κάνει κρύο και επειδή αυτό με τα δώρα που ανταλλάσσουμε έχει μετατραπεί σε άχαρο καταναγκασμό», απέρριψε και το Πάσχα γιατί «έχει μια θλίψη, τη Μεγάλη Παρασκευή συνήθως βρέχει και εμένα δεν μου αρέσει η βροχή, και κυρίως επειδή το θέμα της σφαγής τόσων ζώων για να τα πετάξουμε μετά μισοψημένα ή καμένα στα σκουπίδια πρέπει να το ξαναδούμε». Με αυτό το τελευταίο θα συμφωνήσω απόλυτα, αλλά για εμένα το Πάσχα δεν συνδέεται ούτως ή άλλως με αρνιά και κοκορέτσια, καθώς δεν τα τρώω.

Επέµεινα λοιπόν να το υποστηρίζω, όταν η φίλη ανέσυρε από το οπλοστάσιό της και ένα συντριπτικό επιχείρημα υπέρ του αγαπημένου της Δεκαπενταύγουστου: «Κάθε χρόνο εκείνη την ημέρα πηγαίναμε να χαιρετήσουμε τη γιαγιά μου που την έλεγαν Μαρία, στο σπίτι στο νησί, και μας έκανε στον κήπο ένα φοβερό τραπέζι όπου μαζευόμασταν τα εγγόνια της, τα παιδιά της, τα ανίψια της, όλο το σόι. Την αγαπούσαμε πολύ. Εκείνη όμως πιο πολύ από όλους αγαπούσε εμένα, το γνώριζα». Το σπίτι εκείνης της γιαγιάς υπάρχει ακόμη, κλειστό, ετοιμόρροπο, μέσα σε έναν κήπο με τριανταφυλλιές κάποτε, γεμάτο αγριόχορτα και αδέσποτες γάτες σήμερα. Ηταν πολλοί οι κληρονόμοι, δεν τα βρήκαν, την πλήρωσε το άμοιρο το πατρικό τους. Το πατρικό και η γιαγιά λοιπόν! Ιδού οι λέξεις-κλειδιά για την απάντηση στο κρίσιμο ερώτημα «ποια η καλύτερη γιορτή του κόσμου». Γιατί δεν είναι ούτε οι διακοπές ούτε τα μπάνια ο λόγος για τον οποίο η φίλη μου προτιμά τον Δεκαπενταύγουστο. Είναι εκείνη η γιαγιά σε εκείνο το σπίτι, είναι τα παιχνίδια με τα ξαδέλφια, το γλυκό που έβγαινε στο τέλος του τραπεζιού και το χαρτζιλίκωμά της κάτω από το τραπέζι με ένα καλοδιπλωμένο χαρτονόμισμα, κρυφά από τους γονείς της «για να πάρεις ένα ρουχαλάκι, να το φοράς και να με θυμάσαι».

Τις αγαπημένες γιορτές τις κάνουν οι αναμνήσεις μας. Ετσι, το δικό μου Πάσχα το κάνουν η εικόνα μιας πήλινης λεκάνης μέσα στην οποία φούσκωναν τα νοστιμότερα τσουρέκια που έχω φάει, κάτι χέρια που «κεντούσαν» με ταχύτητα τα λυχναράκια, οι φρεσκοποτισμένες βιολέτες στην αυλή, τα παιδικά λουστρίνια μέσα στα οποία όποτε έσκυβα καθρεφτιζόταν το πρόσωπό μου, και τα βεγγαλικά που μου είχαν φέρει από τη Γένοβα και που αντί να εκραγούν στον αέρα έσκαγαν στα πόδια μας αναγκάζοντάς μας να χοροπηδάμε γελώντας πέρα δώθε στην αυλή για να μην καούμε. Χρόνια σας πολλά!

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino το Σάββατο 15 Απριλίου 2017.