Η προπαγάνδα του Κρεμλίνου για τη «ρωσική» Λιθουανία

«Η Ρωσία αποτελεί υπαρξιακή απειλή. Δηλώνουν ότι η πρωτεύουσά μας, το Βίλνιους, δεν θα έπρεπε να ανήκει στη Λιθουανία γιατί κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου βρισκόταν υπό την κατοχή της Πολωνίας. Φυσικά αυτό αποτελεί ιστορικό γεγονός, αλλά η Ρωσία εκμεταλλεύεται αυτή τη δικαιολογία. Κάποιες φορές (η παραπληροφόρηση) προέρχεται από το (κυβερνητικό ειδησεογραφικό πρακτορείο) Sputnik, κάποιες φορές από τα κανάλια τους, αλλά συνήθως από πολιτικούς στη Δούμα. Τώρα υπάρχουν και αναφορές ότι η Κλάιπεντα (η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της χώρας) δεν ανήκε ποτέ στη Λιθουανία, ότι ήταν το «δώρο» του Στάλιν μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Υπάρχουν πολλά κοινά σημεία με την προσάρτηση της Κριμαίας (από την Ουκρανία τον Μάρτιο του 2014) στη Ρωσία. Μιλάμε για έναν κίνδυνο (που απειλεί) την εδαφική ακεραιότητα της Λιθουανίας».

Αυτά δηλώνει, μιλώντας στον βρετανικό «Guardian», ο υπουργός Αμυνας της Λιθουανίας Ραϊμούντας Καρόμπλις, επισημαίνοντας πως το Κρεμλίνο προσπαθεί να ξαναγράψει την Ιστορία μέσω εκστρατειών παραπληροφόρησης, με απώτερο στόχο την αποσταθεροποίηση της ευρύτερης περιοχής.

Σύμφωνα με κάποιους στη Μόσχα οι τρεις Δημοκρατίες της Βαλτικής δεν έχουν το δικαίωμα να υπάρχουν ως ανεξάρτητα κράτη. Ο υπερεθνικιστής Βλαντίμιρ Ζιρινόφσκι, για παράδειγμα, πρώην αντιπρόεδρος της Δούμας, υποστηρίζει πως «τα ανατολικά εδάφη της Λιθουανίας, εκεί όπου βρίσκεται η πρωτεύουσα της χώρας, θα πρέπει να ενωθούν με τη Λευκορωσία, ενώ το δυτικό τμήμα της χώρας με τη Ρωσία» είπε στον «Guardian» υψηλόβαθμο μέλος των ενόπλων δυνάμεων της Λιθουανίας.

Και μόλις την περασμένη Δευτέρα, οι υπηρεσίες πληροφοριών της Λιθουανίας ανακοίνωσαν ότι η Ρωσία έχει αναπτύξει την ικανότητα να εξαπολύσει επίθεση στις χώρες της Βαλτικής μέσα σε λιγότερο από ένα 24ωρο, περιορίζοντας τις επιλογές του ΝΑΤΟ να απαντήσει διαφορετικά από το να ενεργοποιήσει τις στρατιωτικές δυνάμεις που είναι ήδη ανεπτυγμένες στην περιοχή.

Στέλεχος της υπηρεσίας πληροφοριών του στρατού της Λιθουανίας επισήμανε επίσης στη βρετανική εφημερίδα πως η επιδίωξη του Κρεμλίνου να γράψει ξανά την Ιστορία μέσω εκστρατειών παραπληροφόρησης της κοινής γνώμης θα μπορούσε να αποτελεί μια προσπάθεια να διαμορφώσει τις κατάλληλες συνθήκες για μια ενδεχόμενη ρωσική επίθεση με συμβατικά όπλα.

«Κάποιοι συνάδελφοί μου από την Ουκρανία μού είπαν ότι υπήρχε μια περίοδος διάρκειας 12 ετών κατά την οποία διεξάγονταν μυστικές επιχειρήσεις παραπληροφόρησης. Στη συνέχεια, όταν ωρίμασαν οι συνθήκες, πέρασαν στην πράξη. Αυτό που αποτελεί πραγματικά απειλή για εμάς είναι το ότι παρατηρούμε ότι εργάζονται πάνω σε ένα ανάλογο αφήγημα για τη Λιθουανία εδώ και πολλά χρόνια» υποστήριξε ο Τόμας Τσεπόνις.

Το ζήτημα του πώς ερμηνεύεται και γράφεται η εθνική Ιστορία είναι ζωτικής σημασίας για τη Λιθουανία των λιγότερων από 3 εκατ. κατοίκων, μιας χώρας που στο πέρασμα των αιώνων από μια ισχυρή περιφερειακή δύναμη κατέληξε να αποτελεί έδαφος της Ρωσίας, για να φτάσει σήμερα να είναι ένα ανεξάρτητο, αλλά μικρό και ευάλωτο κράτος-μέλος της ΕΕ.

Ο λιθουανός στρατιωτικός υπενθύμισε επίσης πως οι Ρώσοι αφιέρωσαν πολύ χρόνο και ενέργεια για να συνθέσουν το δικό τους αφήγημα για την Κριμαία, κύριο στοιχείο του οποίου ήταν η αναβίωση του όρου «Novorossiya» ή «Νέα Ρωσία», με τον οποίο περιγράφονταν εδάφη της Ανατολικής Ουκρανίας κατά την τσαρική εποχή. Το 2014, όταν ο Βλαντίμιρ Πούτιν υποστήριξε το δικαίωμα της Μόσχας να επέμβει στρατιωτικά στην περιοχή, το κύριο σημείο αναφοράς των ισχυρισμών του ήταν η «Νέα Ρωσία». Ο όρος είχε εμφανιστεί μία δεκαετία νωρίτερα.

«Το 2003, όταν μίλησαν πρώτη φορά για τη «Νέα Ρωσία», κανένας δεν έδωσε σημασία, αλλά τώρα μπορούμε να διαβάσουμε την Ιστορία και να βρούμε αυτά τα άρθρα» είπε ο Τσεπόνις, προειδοποιώντας πως η υπηρεσία του έχει εντοπίσει σε τηλεοπτικά δίκτυα και μέσα κοινωνικής δικτύωσης παρόμοιες ρωσικές εκστρατείες, που είτε αμφισβητούν την ύπαρξη μιας ανεξάρτητης Λιθουανίας είτε αξιώνουν την απόσχιση εδαφών της επικράτειάς της ή προωθούν την ιδέα ότι η χώρα καταπιέζει τους Ρώσους που ζουν εκεί.

«Δεν χρειάζεται να ψεύδονται 100%, απλά πρέπει να παρέχουν επιλεκτική πληροφόρηση, και είναι πολύ καλοί σε αυτό το παιχνίδι. Δεν είναι όλοι ιστορικοί, ούτε πολιτικοί, και πολλοί πολίτες πέφτουν θύματα της σύγχυσης. Ζούμε σε μια δημοκρατία και για αυτό ο κάθε Λιθουανός έχει γίνει στόχος εχθρικής προπαγάνδας» πρόσθεσε, τονίζοντας πως η Δύση πρέπει να εντείνει τις προσπάθειες για την έγκαιρη αντιμετώπιση της ρωσικής προπαγάνδας. «Αν χάσουμε τον πόλεμο της πληροφόρησης σήμερα, αύριο θα καταλήξουμε να πολεμάμε με τα όπλα» προειδοποίησε.