Ο Ντόναλντ Τραμπ μετράει αποτυχίες

Αν οι Ρεπουμπλικανοί, οι οποίοι ελέγχουν τον Λευκό Οίκο, τη Βουλή των Αντιπροσώπων και τη Γερουσία, δεν μπόρεσαν να καταργήσουν και να αντικαταστήσουν το Obamacare έπειτα από επτά χρόνια απειλών, γεννιέται το εξής ερώτημα: μπορεί η κυβέρνηση Τραμπ να επιτύχει οτιδήποτε; Προτού καν συμπληρώσει 100 ημέρες στην προεδρία, ο Ντόναλντ Τραμπ μετράει σχεδόν αποκλειστικά ακυρώσεις –εκτός από την πρόσφατη ταπεινωτική ήττα στο Κογκρέσο για το πολυδιαφημισμένο «ξήλωμα» του συστήματος Υγείαςτου Μπαράκ Ομπάμα, τα περισσότερα σημαντικά προεδρικά διατάγματα που έχει εκδώσει ο Τραμπ «σκοντάφτουν» στο δικαστικό σύστημα, τα ποσοστά δημοτικότητάς του αγγίζουν νέο χαμηλό, ενώ το FBI διεξάγει έρευνες για πιθανές διασυνδέσεις συνεργατών του προέδρου με τη Ρωσία. Την ίδια στιγμή, ο Λευκός Οίκος στρέφει το βλέμμα στο ακανθώδες ζήτημα της φορολογικής μεταρρύθμισης, ενώ ο Τραμπ βρίσκεται αντιμέτωπος και με το ενδεχόμενο κυβερνητικού «shutdown» στο τέλος του μήνα.

Μετά το φιάσκο στο Κογκρέσο για την αντικατάσταση του Obamacare με το «Trumpcare», ο Τραμπ προσπάθησε να επιρρίψει την ευθύνη της αδυναμίας να πείσει το κόμμα του στους… Δημοκρατικούς. «Χωρίς την υποστήριξη των Δημοκρατικών δεν θα μπορούσαμε να επιτύχουμε κάτι» δήλωσε ενώπιον δημοσιογράφων στον Λευκό Οίκο. «Μάθαμε πολλά για την αφοσίωση και για τη διαδικασία συγκέντρωσης ψήφων» συμπλήρωσε. Μόνο που αυτό που στην πραγματικότητα αντιμετώπισε ο πρόεδρος ήταν η ανταρσία των Ρεπουμπλικανών. Το «Trumpcare» αποσύρθηκε προτού καν τεθεί σε ψηφοφορία και ο Λευκός Οίκος τώρα αναρωτιέται ποιος είναι υπεύθυνος για το Βατερλό. Ο ίδιος ο πρόεδρος Τραμπ και ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, Πολ Ράιαν, που είχαν πάρει «επάνω» τους το θέμα;

Οι μετριοπαθείς Ρεπουμπλικανοί που δίστασαν να αποστερήσουν από τους ψηφοφόρους τους σε ευπαθείς πολιτείες τα προνόμια που τους παρείχε το Obamacare; Ή οι υπερσυντηρητικοί Ρεπουμπλικανοί του Freedom Caucus που δεν επιθυμούν αντικατάσταση του ασφαλιστικού συστήματος με μια πιο «λάιτ» εκδοχή του Obamacare αλλά εξ ολοκλήρου κατάργησή του; Τα συμπεράσματα που βγαίνουν από την αποτυχία της πρώτης μεγάλης νομοθετικής πρωτοβουλίας του Τραμπ είναι τα εξής: πρώτον, ενώ οι Ρεπουμπλικανοί συσπειρώνονταν επί χρόνια γύρω από την αντίθεσή τους στο Obamacare, δεν συμφώνησαν ποτέ στο τι είναι αυτό που μπορεί να το αντικαταστήσει.

Οι φορολογικές αλλαγές

Δεύτερον, ο Τραμπ που εξελέγη με σημαία την ανυπέρβλητη ικανότητά του στο να συνάπτει συμφωνίες δεν στάθηκε ικανός να ενώσει τις αντίπαλες πτέρυγες μέσα στο ίδιο του το κόμμα, πόσω μάλλον να δώσει μια δύσκολη μάχη στο Κογκρέσο. Οι διαιρέσεις μέσα στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα αλλά και η τάση του Τραμπ να κυβερνάει με τελεσίγραφα και όχι με διαπραγμάτευση και ανάπτυξη εμπιστοσύνης, θέτουν σε κίνδυνο το σύνολο της κυβερνητικής ατζέντας για το επόμενο διάστημα και ειδικά το ζήτημα της φορολογικής μεταρρύθμισης. Πρόκειται για ένα δύσκολο εγχείρημα, καθώς στην πραγματικότητα από το 1986 και μετά δεν έχουν υπάρξει ποτέ σημαντικές αλλαγές σε αυτόν τον τομέα.

Το Ρεπουμπλικανικό κόμμα βρίσκεται ήδη σε σύγχυση ως προς το ποιος θα αναλάβει να ηγηθεί αυτής της προσπάθειας και ως προς το πόσο φιλόδοξη θα πρέπει να είναι. Θα υπάρξει πλήρης αναδιαμόρφωση του φορολογικού κώδικα ή οι μεταρρυθμίσεις θα αφορούν συγκεκριμένες διατάξεις του, όπως τη φορολογία των επιχειρήσεων; Ο πρόεδρος Τραμπ έχει υποστηρίξει τις φοροελαφρύνσεις για τη μεσαία τάξη, ωστόσο, πώς θα εφαρμοστεί στην πράξη χωρίς αντίστοιχη μείωση των φόρων για τα υψηλότερα εισοδήματα και συνεπώς μείωση των φορολογικών εσόδων; Θα επιβληθεί φόρος στις εισαγωγές;

Με τους Ρεπουμπλικανούς σε αποδιοργάνωση και τους Δημοκρατικούς να μη δείχνουν καμία διάθεση να τους διευκολύνουν, η μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος ίσως δεν πάρει ποτέ σάρκα και οστά. Ενας από τους λόγους που ο Τραμπ άνοιξε τώρα το θέμα της φορολογικής μεταρρύθμισης είναι επειδή το Κογκρέσο πρέπει μέχρι τις 28 Απριλίου να εγκρίνει τον νέο προϋπολογισμό για την χρηματοδότηση των ομοσπονδιακών υπηρεσιών ή να βρεθεί αντιμέτωπο με μερικό «κλείσιμο» (shutdown) της κυβέρνησης.

Περικοπές

Ο Τραμπ προτείνει άμεσες περικοπές στον προϋπολογισμό ύψους 18 δισ. δολαρίων από τομείς όπως η ιατρική έρευνα, οι υποδομές και τα κοινωνικά προγράμματα, ενώ ζητάει 30 δισ. για στρατιωτικές επιχειρήσεις και τρία επιπλέον δισ. για την ανέγερση του τείχους στα σύνορα με το Μεξικό –για το οποίο ο Τραμπ είχε πει ότι θα έβαζε το ίδιο το Μεξικό να πληρώσει. Ωστόσο, το σχέδιο προϋπολογισμού του Τραμπ διευρύνει το έλλειμμα κατά 15 δισ. δολάρια και πολλοί Ρεπουμπλικανοί θα διστάσουν να ψηφίσουν κονδύλια που το αυξάνουν. Το Κογκρέσο έχει συμφωνήσει να χρηματοδοτήσει τις ομοσπονδιακές υπηρεσίες μέχρι τις 28 Απριλίου και αν δεν υπάρξει συμφωνία, η κυβέρνηση θα οδηγηθεί σε μερικό «shutdown» στις 29 Απριλίου.

Τζάρεντ Κούσνερ, ο αναμορφωτής του αμερικανικού Δημοσίου

Στις αρχές του έτους ανέλαβε αμισθί καθήκοντα ανώτερου συμβούλου του 45ου προέδρου της Αμερικής ενώ πριν από μερικές ημέρες ορίστηκε επικεφαλής μιας επιτροπής «Καινοτομίας» που θα αποπειραθεί να ανανεώσει το αμερικανικό Δημόσιο και να διαχειριστεί μερικά από τα πολλά προβλήματα που αντιμετωπίζει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ σε επίπεδο εφαρμογής των όποιων πολιτικών. Πώς; Φέρνοντας στον Λευκό Οίκο το πνεύμα του αμερικανικού επιχειρείν.

Τη Δευτέρα ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε ότι ο Τζάρεντ Κούσνερ, σύζυγος της «πρώτης κόρης» Ιβάνκα Τραμπ, πρόκειται να διευθύνει το νεοσύστατο «Office of American Innovation» με στόχο την αναμόρφωση της αμερικανικής γραφειοκρατίας. «Η κυβέρνηση πρέπει να λειτουργεί σαν μια μεγάλη αμερικανική επιχείρηση. Ελπίδα μας είναι να σημειώσουμε επιτυχίες και να είμαστε αποδοτικοί για τους πελάτες μας, που είναι οι πολίτες» δήλωσε ο 36χρονος επίδοξος αναμορφωτής τoυ αμερικανικού Δημοσίου, παραβλέποντας, ωστόσο, ότι έως σήμερα ο Λευκός Οίκος δεν λειτουργεί ούτε καν σαν μια μέτρια αμερικανική επιχείρηση.

Επιφορτισμένος ήδη με το καθήκον να φέρει την ειρήνη στη Μέση Ανατολή μεταξύ Παλαιστινίων και Ισραηλινών – «εάν δεν μπορείς να φέρεις εσύ την ειρήνη στην περιοχή, τότε κανένας δεν μπορεί», είχε επισημάνει ο Τραμπ στον γαμπρό του – ο φιλόδοξος Κούσνερ από τη νέα του θέση θα κληθεί να διαχειριστεί ζητήματα όπως η μέριμνα για τους βετεράνους των αμερικανικών πολέμων και η μάστιγα των οπιούχων ναρκωτικών. Ταυτόχρονα θα επιδιώξει να κάνει αποδοτικότερη την κυβερνητική δράση στο σύνολό της έχοντας, μάλιστα, στο πλευρό του κάποιους από τους πιο καινοτόμους επιχειρηματίες των ΗΠΑ, όπως ο Τιμ Κουκ της Apple, ο Μπιλ Γκέιτς της Microsoft και ο Ελον Μασκ (ο άνθρωπος που θέλει να αποικίσει τον Αρη) της SpaceX και της Tesla Motors.

Γόνος βαθύπλουτης εβραϊκής οικογένειας της Νέας Υόρκης και απόφοιτος του Χάρβαρντ, ο Κούσνερ εργάστηκε στην κτηματομεσιτική εταιρεία του πατέρα του (και μεγάλου χορηγού του Δημοκρατικού Κόμματος) στο Μανχάταν ενώ υπήρξε και εκδότης, αφότου την εξαγόρασε, μιας τοπικής εφημερίδας. Παντρεμένος με την Ιβάνκα (ετέρα σύμβουλο εδώ και μερικές ημέρες στον Λευκό Οίκο) από το 2009, ο Κούσνερ ήταν ο ιθύνων νους της προεκλογικής εκστρατείας που οδήγησε τελικά τον πεθερό του στην απρόσμενη κατάκτηση της αμερικανικής προεδρίας. Από τότε και έπειτα αποτελεί ενδεχομένως τον στενότερο συνεργάτη του Τραμπ, ο οποίος ζητεί τη γνώμη του για πλήθος ζητημάτων, όπως οι σχέσεις των ΗΠΑ με την Κίνα και το Μεξικό.

Πλέον αυτός ο «Ρασπούτιν» του αμερικανού προέδρου καλείται επίσης να φέρει μια επιχειρηματική επανάσταση στην άσκηση της κυβερνητικής πολιτικής στην Αμερική. Αλλά για να το καταφέρει αυτό, πέρα από καινοτόμες ιδέες από τους πιο επιφανείς εκπροσώπους της Σίλικον Βάλεϊ, θα χρειαστεί κατά πάσα πιθανότητα επίσης να περικόψει χιλιάδες θέσεις εργασίας στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση και να προβεί σε ιδιωτικοποιήσεις. Γνωρίζοντας πως το αφεντικό του επιθυμεί να βρίσκεται πάντα «μπροστά στο χρονοδιάγραμμα, πίσω στον προϋπολογισμό» όσον αφορά την εφαρμογή των όποιων πολιτικών του και πως ένας από τους στρατηγικούς στόχους του Στιβ Μπάνον, του δεύτερου στενότερου συνεργάτη του Τραμπ, είναι η «αποδόμηση του κράτους» στις ΗΠΑ.

Μαρκ Πίτερσον: «Δεν έχει καμία πιθανότητανα περάσει κάποιον σημαντικό νόμο»

«Η πανωλεθρία των Ρεπουμπλικανών στην πρόσφατη απόπειρά τους να καταργήσουν και να αντικαταστήσουν το Obamacare αποκάλυψε ότι ο Τραμπ πρέπει να αντιληφθεί και να κατανοήσει τα πολιτικά ζητήματα. Ούτε ο Ρίγκαν ήταν ένας λεπτολόγος πολιτικός, αλλά είχε μια ξεκάθαρη κατεύθυνση και μπορούσε να διαχειριστεί πολιτικά θέματα, ώστε να είναι σε θέση να διαπραγματευτεί με τον πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων. Δεν υπάρχει σχεδόν κανένας λόγος να πιστεύουμε ότι ο Τραμπ είτε θα σχηματίσει ένα συνεκτικό όραμα είτε θα αντιληφθεί την ουσία της πολιτικής. Οπότε, με τις παρούσες συνθήκες και εκτός απροόπτου, δεν προβλέπω μια νομοθετικά αποδοτική προεδρία» υποστηρίζει μιλώντας στο «Βήμα» ο Μαρκ Πίτερσον, επικεφαλής του Τμήματος Δημόσιας Πολιτικής στο UCLA, σχολιάζοντας τις νομοθετικές επιδόσεις του αμερικανού προέδρου.

Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι δεν θα μπορέσει να ασκήσει την εξουσία. «Είμαι ιδιαίτερα επιφυλακτικός όσον αφορά το ενδεχόμενο αυτή η αποτυχία, καθώς και οι λοιπές δυσκολίες που αντιμετώπισε ο Τραμπ, να μην του επιτρέψουν να κυβερνήσει» τόνισε ο αμερικανός καθηγητής, υπενθυμίζοντας πως «ένα από τα στοιχεία που διαφοροποιεί το πολιτικό σύστημα των ΗΠΑ από άλλες δημοκρατίες, ειδικά από τις κοινοβουλευτικές, είναι ότι οι πρόεδροι και το Κογκρέσο έχουν προκαθορισμένους ρόλους και, παρότι η κοινή γνώμη επηρεάζει ως έναν βαθμό τη διακυβέρνηση, οι εκάστοτε κυβερνήσεις έχουν τη δυνατότητα να κάνουν τη δουλειά τους και να συνεργάζονται με τα κόμματά τους, ακόμη και όταν οι πολίτες εμφανίζονται ιδιαίτερα δύσπιστοι».

Την ίδια ώρα, ωστόσο, πρέπει να επισημανθεί ότι ο Τραμπ βρίσκεται σε εξαιρετικά μειονεκτική θέση όσον αφορά την εφαρμογή της νομοθετικής ατζέντας του. «Κέρδισε την προεδρία την τελευταία στιγμή, χάνοντας, μάλιστα, με βάση το σύνολο των ψήφων. Η δημόσια στήριξη όσον αφορά την άσκηση των καθηκόντων του είναι ανύπαρκτη. Το πολιτικό του κεφάλαιο είναι τόσο χαμηλό που κανένα μέλος του Κογκρέσου, είτε των Ρεπουμπλικανών είτε των Δημοκρατικών, δεν θα πρέπει να τον φοβάται. Η πλειοψηφία των Ρεπουμπλικανών στη Γερουσία είναι ισχνή, και με τους Δημοκρατικούς σε απόλυτη ομόνοια στην παρούσα στιγμή, ο Τραμπ δεν έχει σχεδόν καμία πιθανότητα να περάσει κανέναν σημαντικό νόμο. Οι Δημοκρατικοί θα ενισχυθούν και οι μετριοπαθείς Ρεπουμπλικανοί θα συγχυστούν περαιτέρω» προέβλεψε ο κ. Πίτερσον.