Stress tests με σενάρια τρόμου για τις τράπεζες του Σίτι

Η διαχείριση της αγοράς απαιτεί καθαρό μυαλό, ψυχραιμία, προνοητικότητα και προπαντός απουσία ιδεοληψιών –εκτός ίσως από εκείνες που φέρνουν παντοιοτρόπως κέρδη. Ως εκ τούτου παρατηρώντας τη συμπεριφορά των «ανθρώπων της αγοράς» μπορεί κανείς ενίοτε να εξαγάγει συμπεράσματα τα οποία οι πολιτικοί επιμελώς αποκρύπτουν ως αντιδημοφιλή. Υπό την έννοια αυτή οι ευρέος φάσματος προκλήσεις που βάζει ο επικεφαλής της Τράπεζας της Αγγλίας Τζέιμς Κάρνεϊ στις μεγάλες βρετανικές τράπεζες αποκαλύπτουν πτυχές του Brexit που αποσιωπούν η κυβέρνηση της Τερέζα Μέι, το ευρωφοβικό UKIP του Νάιτζελ Φάρατζ και εν γένει τα κόμματα της απόσχισης από την ΕΕ –τα άλλα ποιος τα πιστεύει; Αντιπολίτευση κάνουν.

Η τελευταία δέσμη των stress tests που υποβάλλει η Τράπεζα της Αγγλίας θέτει καίρια ερωτήματα και υποβάλλει τις μεγάλες βρετανικές τράπεζες σε δύσκολες δοκιμασίες. Μια εξ αυτών υποχρεώνει τις τράπεζες να αποδείξουν ότι μπορούν να διαχειριστούν μια απότομη πτώση του διεθνούς ενδιαφέροντος για τα βρετανικά περιουσιακά στοιχεία. Ενα ξαφνικό τσουνάμι αποεπενδύσεων, δηλαδή.

Μια άλλη δοκιμασία υποχρεώνει τις τράπεζες να αποδείξουν ότι έχουν στην άκρη επαρκή κεφάλαια για να αντιμετωπίσουν διάφορες «δονήσεις». Αναπάντεχα (για τον κόσμο, όχι για τους τραπεζίτες) «σοκ», όπως είναι μια νέα πτώση της ισοτιμίας της στερλίνας. Υπενθυμίζεται ότι μετά την αιφνιδιαστική για τους δημοσκόπους επικράτηση του «Leave», στις 23 του περασμένου Ιουνίου, το βρετανικό νόμισμα υπέστη ισχυρές πιέσεις στις διεθνείς αγορές συναλλάγματος.

Τα κριτήρια

Επτά μεγάλοι χρηματοπιστωτικοί όμιλοι, που κυριαρχούν στο Σίτι, καλούνται να τα βγάλουν πέρα με τα εφετινά stress tests της Τράπεζας της Αγγλίας: οι Barclays, HSBC, Lloyds, RBS, Standard Chartered, Nationwide και το βρετανικό παρακλάδι της ισπανικής Santander, η Santander UK.

Υπενθυμίζεται ότι πέρυσι η RBS (η Royal Bank of Scotland, την οποία διέσωσε από την κατάρρευση η κυβέρνηση του Λονδίνου με λεφτά των βρετανών φορολογουμένων και ακόμη βρίσκεται υπό κρατικό έλεγχο) υποχρεώθηκε να αυξήσει τα διαθέσιμά της κατά περίπου 2 δισ. στερλίνες (2,3 δισ. ευρώ), καθώς «κόπηκε» στα stress tests.

Εξηγώντας τα κριτήρια βάσει των οποίων επεξεργάστηκε τα «σενάρια καταστροφής» που καλούνται να αντιπαρέλθουν οι επτά τράπεζες, η Τράπεζα της Αγγλίας σημειώνει χαρακτηριστικά: «Οπως κατέστη φανερό από τις τελευταίες εκθέσεις χρηματοοικονομικής σταθερότητας, το μεγάλο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών του Ηνωμένου Βασιλείου δημιουργεί φόβους ότι θα μειωθεί η ελκυστικότητα των βρετανικών περιουσιακών στοιχείων έναντι των ξένων επενδυτών και ότι θα αυξηθεί το κόστος για την εξεύρεση δανειακών κεφαλαίων για την πραγματική οικονομία».

Το επιτελείο του Τζέιμς Κάρνεϊ προειδοποιεί, δηλαδή, για επικείμενη αύξηση των επιτοκίων των κυβερνητικών ομολόγων. Επίσης, προειδοποιεί και για αύξηση των επιτοκίων της στερλίνας, που επίσης θα χάσει κι άλλο από την ελκυστικότητά της στις διεθνείς αγορές. «Οι τράπεζες θα πρέπει να προετοιμαστούν για μια ξαφνική αύξηση της απόδοσης που ζητούν οι επενδυτές» επισημαίνει χαρακτηριστικά.

Η Τράπεζα της Αγγλίας ζητεί από τις εμπορικές τράπεζες να προετοιμαστούν για μια νέα ύφεση που θα εκτινάξει το βασικό επιτόκιο της στερλίνας στο 4% (από το 0,25% που είναι σήμερα) και θα ρίξει τις τιμές των ακινήτων κατά το ένα τρίτο. Τέλος, θα πρέπει να προετοιμαστούν για ένα σενάριο που προβλέπει «σοβαρές και συγχρονισμένες» πιέσεις στη βρετανική και στην παγκόσμια οικονομία, που θα διαρκέσουν δύο χρόνια. Ειδικότερα το σενάριο αυτό προβλέπει κάθετη κάμψη του διεθνούς εμπορίου, νέο αποπληθωρισμό και επιστροφή στα μηδενικά επιτόκια και αύξηση του ανταγωνισμού των μεγάλων τραπεζών από μικρότερες και πιο ευέλικτες τράπεζες.

Το 25% των κερδών των μεγάλων τραπεζών φορολογείται με 6%

Τα stress tests αποτελούν έναν αδιαμφισβήτητο σκόπελο για όλους τους μεγάλους χρηματοπιστωτικούς ομίλους με διεθνή παρουσία. Οι οποίοι ωστόσο μετέρχονται κάθε μέσο στα όρια του νομίμου – αλλά όχι απαραιτήτως και του ηθικού – για να μεγιστοποιήσουν τα οικονομικά μεγέθη τους.

Ερευνα της βρετανικής Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης Oxfam (ιδρύθηκε το 1942 για την αντιμετώπιση της φτώχειας και έδρασε και στην Ελλάδα τα χρόνια της γερμανικής κατοχής), που δημοσιεύθηκε την περασμένη Δευτέρα, αποκάλυψε ότι οι 20 μεγαλύτερες τράπεζες της Ευρώπης εγγράφουν το ένα τέταρτο των κερδών τους σε φορολογικούς παραδείσους. Στα Κέιμαν και σε άλλα εξωτικά νησιά, αλλά και στην Ευρώπη – κατά προτίμηση στο Λουξεμβούργο και στην Ιρλανδία!

Σύμφωνα με την Oxfam, η οποία διενήργησε την έρευνά της σε συνεργασία με το δίκτυο Fair Finance Guide International, περί τα 25 δισ. ευρώ εναπόθεσαν το 2015 οι ευρωπαϊκές τράπεζες στους περιώνυμους παραδείσους για να γλιτώσουν τη φορολόγησή τους. Σημειωτέον ότι στις χώρες αυτές με την ελάχιστη έως μηδαμινή φορολόγηση των εταιρικών κερδών οι 20 τράπεζες δηλώνουν μόλις το 12% του ετήσιου ενεργητικού τους και επίσης απασχολούν μόλις το 7% του εργατικού τους δυναμικού.

Συγκεκριμένα, τα κέρδη των τραπεζών φορολογούνται με μέσο συντελεστή 6%, ο οποίος πέφτει έως το 2% σε ορισμένες περιπτώσεις. Μεταξύ των ομίλων που επωφελούνται από τη διαδεδομένη τα τελευταία χρόνια τακτική της μεταφοράς κερδών σε χώρες που έχουν χαρακτηριστεί από τον ΟΟΣΑ και το ΔΝΤ «παράδεισοι» περιλαμβάνονται οι βρετανικές HSBC, Barclays, RBS, Lloyds και Standard Charter, οι γαλλικές Société Générale, BNP Paribas, BPCE, Crédit Agricole και Crédit Mutuel-CIC, οι γερμανικές Deutsche Bank, Commerzbank AG και IPEX, οι ιταλικές UniCredit και Intesa Sanpaolo, οι ισπανικές Santander και BBVA και η σουηδική Nordea.

Πρόβλημα με τις εγγυήσεις δανείου $300 εκατ. στον Τραμπ

Ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ – Γερμανίας καλά κρατεί. Επειτα από τα πρόστιμα-φωτιά που επέβαλαν επί Ομπάμα Ουάσιγκτον και Βερολίνο (μέσω Βρυξελλών) σε επιχειρηματικούς κολοσσούς του αντιπάλου (σε Volkswagen, Deutsche Bank, Siemens η Ουάσιγκτον, σε Google και Apple το Βερολίνο), επί Τραμπ το παιχνίδι δείχνει να χοντραίνει – βοηθούσης ασφαλώς και της εκρηκτικής ιδιοσυγκρασίας του νέου αμερικανού προέδρου.
Κατά την πρώτη συνάντηση των δύο ηγετών στην Ουάσιγκτον ο Ντόναλντ Τραμπ φέρεται να ενημέρωσε την Ανγκελα Μέρκελ ότι η χώρα της οφείλει περί τα… 374 δισ. δολάρια στο ΝΑΤΟ – πρόκειται για πληροφορίες των «Times» του Λονδίνου. Δεν πέρασε μία εβδομάδα και τα διεθνή μέσα ενημέρωσης μετέδωσαν ότι υπάρχει πρόβλημα στις σχέσεις του Τραμπ με την κορυφαία γερμανική τράπεζα Deutsche Bank σε προσωπικό επίπεδο.

Διαπραγματεύονταν την αναδιάρθρωση

Το ζήτημα αφορά την εποχή που ο σημερινός πρόεδρος ασχολούνταν με τις επιχειρήσεις του και συγκεκριμένα με το real estate. Πρόκειται για προσωπικές εγγυήσεις που έδωσε στην Deutsche Bank ο Τραμπ την περίοδο 2012-2015 κατά την οποία οι δύο πλευρές διαπραγματεύονταν την αναδιάρθρωση του χρέους των επιχειρήσεων του μεγιστάνα των ακινήτων προς την τράπεζα, που έφθανε τα 300 εκατ. δολάρια. Οπως αναφέρει το Bloomberg, το χρέος που αφορά κάποιες εγκαταστάσεις γηπέδων γκολφ στη Φλόριδα και έναν ουρανοξύστη στο Σικάγο εξυπηρετείται. Αλλά βάσει των συμφωνηθέντων, αν τα δάνεια καταπέσουν, η τράπεζα μπορεί να διεκδικήσει την αποπληρωμή τους από την εκποίηση άλλων περιουσιακών στοιχείων του Τραμπ.

Η περίπτωση περιπλέκεται επειδή η αμερικανική κυβέρνηση ερευνά τη φημολογούμενη αρωγή της Deutsche Bank σε πλούσιους Ρώσους να βγάλουν περί τα 10 δισ. δολάρια από τη Ρωσία. «Αν και οι έρευνες δεν συνδέονται με τον πρόεδρο, κάποιοι αμερικανοί βουλευτές εξέφρασαν την ανησυχία ότι υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων για το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης καθώς αυτό, ενώ αναφέρεται στον πρόεδρο, εξετάζει τυχόν παράνομες πράξεις του βασικού πιστωτή του» σημειώνει το Bloomberg.