Ποίηση στο Σόχο

Στο ανεξάρτητο βιβλιοπωλείο McNally Jackson στο Σόχο του Μανχάταν, η παρουσίαση της ανθολογίας νέας ελληνικής ποίησης «Austerity Measures», που επιμελήθηκε η καθηγήτρια Νέας Ελληνικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Columbia Κάρεν Βαν Ντάικ, ήταν σαν μια κοσμοπολίτικη αποθέωση της ελληνικής γλώσσας. Στο ακροατήριο πολύ αμερικανοί φοιτητές, ο χώρος του βιβλιοπωλείου ασφυκτικά γεμάτος και στο πάνελ ποιητές που γράφουν στα ελληνικά χωρίς να είναι η μητρική τους γλώσσα, όπως ο Γκάζι Καπλάνι και η Χίβα Παναχί, αλλά και οι μεταφραστές Στέφανος Παπαδόπουλος και Μαρία Μαργαρώνη που περνούν με τη φυσικότητα μιας διαρκούς ροής τα γλωσσικά όρια. Η αμερικανική έκδοση της ανθολογίας που την πρωτογνωρίσαμε πέρυσι στην αγγλική της έκδοση από τον Penguin είναι ενταγμένη στη σειρά «Poets» του New York Review Books.

Ο τίτλος της ανθολογίας παραπέμπει σε πρώτο επίπεδο στα «μέτρα λιτότητας», στη σύγχρονη ελληνική κρίση που δίνει την ευκαιρία στην ελληνική ποίηση «να ξαναπεί κάτι που κανείς άλλος δεν λέει» όπως σημειώνει ο Εντμουντ Κίλι σε ένα μικρό κείμενο που τυπώνεται στον τόμο. Αλλά τελικά αυτός ο τίτλος δείχνει περισσότερο ποιητικές στρατηγικές στην ελληνική ποίηση που η ανθολόγος την ορίζει ως ποίηση που γράφεται στην ελληνική γλώσσα, μέσα και έξω από την Ελλάδα, από Ελληνες και από μη Ελληνες, από ανθρώπους κάθε φύλου, κάθε ηλικίας, κάθε κοινωνικής προέλευσης και εμπειρίας.

Δείχνει ακόμη –και αυτό νομίζω ότι είναι μια πρωτοτυπία αυτού του τόμου –μεταφραστικές στρατηγικές, πώς η ποίηση μεταφέρεται από μια γλώσσα σε μια άλλη, ποιοι μηχανισμοί λειτουργούν. «Οχι τόσα αγάλματα, όχι τόσοι μύθοι, τουλάχιστον στην κλασική τους έννοια, όχι πατριωτισμός, όχι τόσο έντονο φως, ούτε αναφορές στη θάλασσα» γράφει η Κάρεν Βαν Ντάικ στην εισαγωγή της, θέλοντας με αυτόν τον έντονο τρόπο να δείξει πόσο διαφοροποιείται η σημερινή ελληνική ποίηση από αυτή που γραφόταν προηγούμενες εποχές. Χωρίς σχολές, χωρίς ομαδοποιήσεις, η σημερινή ελληνική ποίηση είναι ακατάκτητη και η ποικιλία της τεράστια. Τα κριτήρια της ανθολόγησης είναι η γλώσσα, η ηλικία, κάτω από 50, η πρώτη δημοσίευση, τουλάχιστον την τελευταία δεκαετία. Φυσικά υπάρχουν και εξαιρέσεις. Από αυτή την άποψη η ανθολόγηση είναι ένας άθλος.