Δεν είναι μόνο θέμα κακοτυχίας, ίσως είναι και θέμα βλακείας: τα πουλιά που βλέπουμε πατικωμένα στο δρόμο τείνουν να έχουν μυαλό κουκούτσι συγκριτικά με το μέσο όρο στο είδος τους, αναφέρουν ορνιθολόγοι που εξέτασαν χιλιάδες θλιβερά απομεινάρια.

Σε σχέση με τα πτηνά που εξετάστηκαν εν ζωή, τα πουλιά που βρέθηκαν νεκρά στην άσφαλτο έχουν κατά μέσο όρο μικρότερο εγκέφαλο, καταλήγει μελέτη που δημοσιεύεται στο Royal Society Open Science.

Οι συντάκτες της μελέτης υποστηρίζουν ότι ο μειωμένος όγκος του εγκεφάλου, αναλογικά με το υπόλοιπο σώμα, υποδεικνύει ότι τα πτηνά που γίνονται χαλκομανία στην άσφαλτο είναι αυτά που δυσκολεύονται να αντιληφθούν την κίνηση των οχημάτων.

Σχέση μεγέθους εγκεφάλου και ευφυΐας

Η αλήθεια είναι ότι στο ζωικό βασίλειο υπάρχει όντως μια σαφής σχέση ανάμεσα στο μέγεθος του εγκεφάλου και την ευφυΐα. Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, τα κοράκια, που έχουν αναλογικά μεγάλο εγκέφαλο, έχουν αξιοθαύμαστη ικανότητα να αγνοούν τα αυτοκίνητα που τρέχουν στη διπλανή λωρίδα, αλλά να αποφεύγουν εγκαίρως τα αυτοκίνητα στη δική τους λωρίδα.

Τα περιστέρια, αντίθετα, έχουν αναλογικά μικρότερο εγκέφαλο και πέφτουν πιο συχνά θύματα τροχαίου.

Η τελευταία μελέτη δείχνει όμως ότι ο ίδιος κανόνας δεν αποκλείεται να ισχύει και μεταξύ ατόμων του ίδιου είδους -μια πιο αμφιλεγόμενη θέση, δεδομένου ότι στον άνθρωπο, για τον οποίο υπάρχουν περισσότερα δεδομένα, δεν φαίνεται να υπάρχει σαφής σχέση ανάμεσα στη νοημοσύνη και τον εγκεφαλικό όγκο.

Ίσως όμως τα πράγματα να είναι διαφορετικά στην περίπτωση των πτηνών. Οι ερευνητές εξέτασαν 3.521 πουλιά από 251 είδη, τα οποία είχαν βρεθεί νεκρά στην άσφαλτο και είχαν μεταφερθεί σε συνεργαζόμενο ταριχευτή. Οι εγκέφαλοί τους αφαιρέθηκαν και ζυγίστηκαν με ακρίβεια ενός εκατοστού του γραμμαρίου.

Η ανάλυση έδειξε ότι, ακόμα και μεταξύ ατόμων του ίδιου είδους, ο μικρός εγκέφαλος δείχνει να αυξάνει τον κίνδυνο τροχαίου ατυχήματος. «Τα κοινά ευρωπαϊκά κοτσύφια, τα σπουργίτια και οι κοκκινολαίμηδες, όλα εμφανίζουν αυτή τη διαφορά μεταξύ των ατόμων που χτυπήθηκαν από αυτοκίνητα και αυτών που δεν χτυπήθηκαν» είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Άντερς Πάπε Μόλερ του Πανεπιστημίου του Παρισιού, πρώτος συγγραφέας της δημοσίευσης.

Θα περίμενε κανείς ότι ο κίνδυνος ατυχήματος στην άσφαλτο ασκεί μια εξελικτική πίεση που κάνει τα πτηνά όλο και πιο ικανά να αντιμετωπίζουν την κίνηση στους δρόμους.

Οι λόγοι που τα πτηνά δεν είναι όλα ικανά να αντιμετωπίζουν τα αυτοκίνητα

Ο Μόλερ, όμως, θεωρεί ότι κάτι τέτοιο είναι απίθανο να συμβαίνει, τουλάχιστον ακόμα. Ο πρώτος λόγος είναι ότι τα αυτοκίνητα υπάρχουν εδώ και περίπου έναν αιώνα, διάστημα υπερβολικά μικρό στην κλίμακα του εξελικτικού χρόνου.

Ο δεύτερος είναι ότι, σε αντίθεση με ό,τι θα φανταζόταν κανείς, τα τροχαία ατυχήματα δεν είναι συχνή αιτία θανάτου στα πτηνά, και επομένως δεν μπορεί να ασκεί μεγάλη πίεση μέσω της φυσικής επιλογής.

57 εκατομμύρια πουλιά πεθαίνουν στους ευρωπαϊκούς δρόμους ετησίως

Σύμφωνα με εκτιμήσεις που επικαλείται η μελέτη, περίπου 57 εκατομμύρια πουλιά σκοτώνονται στους ευρωπαϊκούς δρόμους κάθε χρόνο. Αν αυτό το νούμερο αναχθεί σε παγκόσμιο επίπεδο, ο απολογισμός φτάνει τα 342 εκατομμύρια, ένα νούμερο διόλου ευκαταφρόνητο.

Αν όμως σκεφτεί κανείς ότι σε όλο τον κόσμο υπάρχουν γύρω στα 300 δισεκατομμύρια πτηνά (έστω σαν χονδρική εκτίμηση), η θνησιμότητα από τα τροχαία υπολογίζεται σε μόλις 0,114%.

Ο αριθμός είναι σχεδόν αμελητέος, συγκριτικά με τα τουλάχιστον 1,4 δισεκατομμύρια πουλιά που εκτιμάται ότι σκοτώνονται κάθε χρόνο στις ΗΠΑ από τις… γάτες.

Newsroom ΔΟΛ