Μπορείτε να δείτε το πρόσωπο;

Εκ πρώτης όψεως φαίνεται σαν ένα ασπρόμαυρο «καρό» παραλληλόγραμμο, αν όμως κοιτάξετε την εικόνα πιο προσεκτικά θα δείτε πίσω από τις κουκκίδες να διαγράφεται το χαμογελαστό πρόσωπο ενός άνδρα: είναι ο καθηγητής Ακιγιόσι Κιταόκα, διακεκριμένος επιστήμονας και διάσημος σε όλον τον κόσμο για τις πρωτότυπες αλλά και άκρως καλλιτεχνικές οφθαλμαπάτες που δημιουργεί στο πλαίσιο των μελετών του σχετικά με το ανθρώπινο οπτικό σύστημα και την οπτική αντίληψη. Η τελευταία δημιουργία του «τρέλανε» το Διαδίκτυο την περασμένη εβδομάδα. Οχι μόνο επειδή είναι εντυπωσιακή αλλά και γιατί ανήκει στην κατηγορία των «δύσκολων»: όλοι προσπαθούσαν να διακρίνουν το πρόσωπο, ανταλλάσσοντας οδηγίες σχετικά με το πώς αυτό μπορεί να επιτευχθεί.

Ενα tweet ήταν η αρχή. Ο Ακιγιόσι Κιταόκα, καθηγητής Πειραματικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Ριτσουμεϊκάν στο Κιότο της Ιαπωνίας, ανέβασε την εικόνα αυτή στον προσωπικό του λογαριασμό με τον τίτλο «Ενα από τα πορτρέτα μου». Το Twitter αμέσως «πήρε φωτιά» και καθώς οι οφθαλμαπάτες είναι ιδιαίτερα αγαπητές στο ευρύ κοινό σύντομα οι «φλόγες» εξαπλώθηκαν σε όλο το Διαδίκτυο. Αν και αρκετοί χρήστες παραπονέθηκαν ότι «πονάνε τα μάτια τους» ή ότι «ζαλίζονται» κοιτάζοντάς το, όλοι είχαν κολλήσει με το οπτικό παζλ. Οπως εξήγησε ο καθηγητής –και πάλι με ένα tweet –ο λόγος που μας εμποδίζει να δούμε το πορτρέτο του πίσω από τις ασπρόμαυρες κουκκίδες είναι ένα «φαινόμενο μασκαρίσματος». «Τα στοιχεία υψηλής χωρικής συχνότητας εμποδίζουν την αντίληψη των αντικειμένων με χαμηλή αντίθεση» έγραψε.

Με ένα άλλο «tweet» ο Ακιγιόσι Κιταόκα δίνει με ένα σχήμα οδηγίες σχετικά με το πώς μπορεί κάποιος να δημιουργήσει τέτοιου είδους εικόνες (Φωτογραφία Akiyoshi Kitaoka)

Στη συγκεκριμένη εικόνα τα στοιχεία υψηλής χωρικής συχνότητας είναι οι κουκκίδες και το αντικείμενο χαμηλής αντίθεσης είναι το ασπρόμαυρο πορτρέτο που κρύβεται πίσω τους. Σε ένα άλλο tweet, μετά τον θόρυβο που δημιουργήθηκε, ο καθηγητής εξήγησε σχηματικά πώς «λειτουργούν» οι εικόνες αυτού του είδους και πώς μπορεί κάποιος να τις δημιουργήσει, δίνοντας τις αναλογίες: στη σύνθετη εικόνα οι κουκκίδες «καταλαμβάνουν» το 90% της οπτικής αντίληψής μας «μασκάροντας» το πορτρέτο, το οποίο αντιστοιχεί μόλις στο 10%. Η όλη ουσία μιας οφθαλμαπάτης άλλωστε κρύβεται στον τρόπο με τον οποίο παίζοντας με το φως και τη διάταξή του στον χώρο ξεγελάει το οπτικό μας σύστημα, κάνοντάς το να μην αντιλαμβάνεται σωστά αυτό που έχουμε μπροστά στα μάτια μας. (Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα, δείτε το παλαιότερο δημοσίευμά μας «Πώς μας γελούν τα μάτια μας»)

Οδηγίες χρήσης

Παρά τις εξηγήσεις, πολλοί ήταν οι χρήστες που δεν κατόρθωσαν να ξεπεράσουν τον σκόπελο των κουκκίδων και να ξεχωρίσουν το πρόσωπο κάτω από αυτές. Ετσι οι διαδικτυακές συζητήσεις και ανταλλαγές συμβουλών έδωσαν και πήραν. «Μπορώ να το δω αλλά μόνο όταν σύρω την εικόνα από εδώ και από εκεί, έτσι ώστε να γίνεται σχεδόν διάφανη» έγραψε κάποιος από αυτούς. «Το βλέπω! Μόλις έβγαλα τα γυαλιά μου (έχω μυωπία) είδα το πρόσωπο. Είναι υπέροχο!» σχολίασε θριαμβευτικά ένας άλλος ενώ αρκετοί ανέφεραν ότι η εικόνα είναι πιο ευδιάκριτη όταν κάποιος την κοιτάζει σε κινητό τηλέφωνο από ό,τι στον υπολογιστή.

Αν και εσείς δυσκολεύεστε να διακρίνετε το πρόσωπο του Ακιγιόσι Κιταόκα, οι πιο αποτελεσματικές συμβουλές κρίνονται εκείνες που προτείνουν να κοιτάξετε την εικόνα υπό λοξή γωνία, να γυρίσετε δεξιά-αριστερά το κινητό ή την ταμπλέτα σας ή να «σκρολάρετε» πάνω-κάτω στην οθόνη. Αν όλα τα παραπάνω δεν βοηθήσουν, ο ίδιος ο καθηγητής συμβουλεύει να δείτε τη δημιουργία του από κάποια απόσταση.

Το «Rotating Snakes» (περιστρεφόμενα φίδια) είναι μια από τις διασημότερες οφθαλμαπάτες του Ακιγιόσι Κιταόκα: αν και οι δίσκοι είναι ακίνητοι, φαίνονται σαν να περιστρέφονται (Φωτογραφία Akiyoshi Kitaoka)