Σε κλοιό 300.000 δανειολήπτες με μπαράζ καταγγελιών από τις τράπεζες

Σφίγγει ο κλοιός για τους μη συνεργάσιμους δανειολήπτες και τους στρατηγικούς κακοπληρωτές το επόμενο διάστημα. Οι τράπεζες, στον απόηχο της επίσκεψης στην Αθήνα της επικεφαλής του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (SSM) της ΕΚΤ Ντανιέλ Νουί, η οποία ζήτησε την επιτάχυνση των δράσεων αναδιάρθρωσης των «κόκκινων» δανείων, ετοιμάζουν μπαράζ νομικών ενεργειών κατά των οφειλετών που αποφεύγουν την τακτοποίηση των υποχρεώσεών τους.

Την ίδια στιγμή, σε προχωρημένο στάδιο βρίσκονται οι επαφές με funds για τις πρώτες πωλήσεις πακέτων προβληματικών χορηγήσεων, οι οποίες αναμένεται να ολοκληρωθούν το αργότερο έως και το γ’ τρίμηνο του 2016, θέτοντας τις βάσεις για τη δημιουργία δευτερογενούς αγοράς επισφαλών απαιτήσεων.

Με τις κινήσεις αυτές οι τέσσερις συστημικοί όμιλοι θα επιχειρήσουν να αντιστρέψουν τις αρνητικές επιδόσεις των πρώτων μηνών του 2017 στο μέτωπο των μη εξυπηρετούμενων δανείων, οι οποίες αποδίδονται στο κλίμα αβεβαιότητας που δημιουργεί η καθυστέρηση της αξιολόγησης και στις ελλείψεις του νομοθετικού πλαισίου (εξωδικαστικός συμβιβασμός, ηλεκτρονική πλειστηριασμοί, νομική κάλυψη τραπεζικών στελεχών).

Σύμφωνα με πληροφορίες, στο στόχαστρο των τραπεζών θα βρεθούν τους επόμενους μήνες 300.000 οφειλέτες, νοικοκυριά, επαγγελματίες και μικρές επιχειρήσεις, που παραμένουν άφαντοι, παρά τις διαδοχικές εκκλήσεις για ρύθμιση των χρεών τους. Στους συγκεκριμένους δανειολήπτες έχουν ήδη σταλεί τρεις επιστολές με τις οποίες καλούνται για την εξεύρεση βιώσιμης λύσης. Ωστόσο η τύχη τους αγνοείται… Πρόκειται περίπου για το 1/3 των σχετικών προσκλήσεων, οι οποίες έχουν ήδη φτάσει το 1 εκατομμύριο από πέρυσι, όταν τέθηκε σε εφαρμογή ο Κώδικας Δεοντολογίας της Τράπεζας της Ελλάδος.

Οπως επισημαίνει γενικός διευθυντής συστημικού ομίλου, με τις καταγγελίες των συμβάσεων, οι οποίες έχουν ήδη ξεκινήσει και δεν αποκλείεται να ξεπεράσουν τις 100.000 μέχρι το καλοκαίρι, θα σταλεί ένα σαφές προειδοποιητικό μήνυμα σε όσους χρωστούν και «σφυρίζουν διάφορα».

Σύμφωνα με την ίδια πηγή, η εμπειρία έως τώρα έχει δείξει ότι δανειολήπτες που είχαν να εμφανιστούν χρόνια, με το που πήραν στα χέρια τους το χαρτί της καταγγελίας, προσήλθαν αυτοβούλως για συζητήσεις. «Στόχος μας είναι να επανέλθουν συνθήκες κανονικότητας ως προς τη συναλλακτική κουλτούρα στην αγορά. Οσοι πραγματικά αντιμετωπίζουν πρόβλημα στην εξυπηρέτηση του χρέους τους δεν έχουν να φοβηθούν τίποτα. Θα τους δοθεί η δυνατότητα να ρυθμίσουν τα δάνειά τους με τους καλύτερους δυνατούς όρους» σημειώνει σχετικά το έμπειρο στέλεχος.

Από την άλλη πλευρά πάντως, οι τράπεζες θα είναι αμείλικτες με τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, αυτούς που έχουν τη δυνατότητα αλλά επιλέγουν να μην εξυπηρετήσουν τις οφειλές τους. Εκτιμάται ότι περίπου το 20% των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, δηλαδή ένα ποσό της τάξης των 20 δισ. ευρώ, προέρχεται από δανειολήπτες με αυτόν τον χαρακτηριστικό. Στη λιανική τραπεζική υπολογίζεται ότι 1 στους 5 δεν αποπληρώνει το δάνειό του, παρ’ ότι μπορεί, ενώ στην επιχειρηματική πίστη η αντίστοιχη αναλογία είναι 1 προς 6.

Μεγάλη δυσκολία για την ανάκτηση των συγκεκριμένων χορηγήσεων δημιουργούν οι ενέργειες απόκρυψης ή μεταβίβασης περιουσιακών στοιχείων, στις οποίες έχει προχωρήσει τα προηγούμενα χρόνια μεγάλος αριθμός δανειοληπτών. Υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις οφειλετών που έχουν αποσύρει τις καταθέσεις τους, είτε σε φυσική μορφή ή ακόμη και σε πιστωτικά ιδρύματα του εξωτερικού και έχουν μεταβιβάσει σε συγγενικά τους πρόσωπα ακίνητα, ώστε να φαίνονται φτωχοί μέχρι να απαλλαγούν από τα χρέη τους.

Εξάλλου, το τραπεζικό απόρρητο δυσχεραίνει τις προσπάθειες για τον εντοπισμό όσων έχουν αλλού τα δάνεια και αλλού τις καταθέσεις. Σύμφωνα με επικεφαλής μονάδας διεύθυνσης επισφαλειών συστημικού ομίλου, ο αριθμός των περιπτώσεων αυτών δεν είναι αμελητέος. «Η έκπληξή μας όταν αποκτήσαμε το υγιές τμήμα τράπεζας που τέθηκε πριν από μερικά χρόνια σε εκκαθάριση, ήταν μεγάλη. Και αυτό διότι πελάτες μας που δεν εξυπηρετούσαν τα δάνειά τους για χρόνια, είχαν αποταμιεύσεις με αρκετά μηδενικά στο πιστωτικό ίδρυμα που είχαμε μόλις απορροφήσει» σημειώνει ο ίδιος.

Στοίχημα για τις τράπεζες αποτελεί και η ρευστοποίηση χαρτοφυλακίων. Σύμφωνα με γενικό διευθυντή συστημικού ομίλου, που έχει υπό την εποπτεία του την αναδιάρθρωση των προβληματικών χορηγήσεων, είναι εφικτή η πώληση πακέτων «κόκκινων» δανείων ύψους 20 δισ. ευρώ σε τρίτους τα επόμενα δύο με τρία χρόνια. Για εφέτος ο πήχης που έχει μπει από τις τράπεζες κινείται χαμηλά, στα επίπεδα των 1 – 2 δισ. ευρώ, ωστόσο εκτιμάται ότι από το 2018 θα αυξηθούν κατακόρυφα οι συναλλαγές αυτές. Τραπεζικοί κύκλοι επισημαίνουν πως η ανάληψη καθηκόντων διευθύνοντος συμβούλου στην Τράπεζα Πειραιώς από τον Χρήστο Μεγάλου, ο οποίος θεωρείται ειδικός στα deals, εκπέμπει σήμα στα διεθνή επενδυτικά σχήματα που δραστηριοποιούνται στον κλάδο των «κόκκινων» δανείων ότι κάτι αρχίζει να κινείται στην ελληνική αγορά και ότι τα πράγματα θα εξελιχθούν με μεγαλύτερη ταχύτητα από εδώ και στο εξής στις μεταβιβάσεις χαρτοφυλακίων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, συστημικός όμιλος βρίσκεται πολύ κοντά σε συμφωνία για την πώληση πακέτου καταναλωτικών δανείων της τάξης του 1 δισ. ευρώ, συναλλαγή που εκτιμάται ότι θα έχει ολοκληρωθεί το αργότερο το γ’ τρίμηνο της εφετινής χρονιάς.

Παράλληλα, η Τράπεζα της Ελλάδος συνεχίζει την εξέταση των αιτήσεων που έχει δεχθεί για τη χορήγηση αδειών διαχείρισης απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις, ενώ έχει ήδη δώσει τις δύο πρώτες, σε θυγατρικές της Alpha Bank και της Eurobank, την Aktua Hellas και τη Eurobank Financial Planning Services (FBS) αντίστοιχα.

Μέσω των εταιρειών αυτών, θα επιταχυνθεί η αναδιάρθρωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων των συστημικών ομίλων. Οπως ανακοινώθηκε την περασμένη εβδομάδα, η Eurobank FPS, η οποία ήδη λειτουργούσε ως μονάδα διαχείρισης επισφαλειών του συστημικού ομίλου, θα διαχειριστεί χαρτοφυλάκιο ύψους 14 δισ. ευρώ από οφειλές ιδιωτών και μικρών επιχειρήσεων από τους πρώτους μήνες λειτουργίας της. Παράλληλα, στόχος είναι να αναλάβει και τη διαχείριση χαρτοφυλακίων που θα πουλήσει η ίδια ή άλλες ελληνικές τράπεζες σε ξένα funds.

Η Alpha Bank από την πλευρά της θα μεταφέρει δάνεια από τους τομείς της στεγαστικής και καταναλωτικής πίστης και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ύψους 10 δισ. ευρώ, στη θυγατρική της Aktua, στην οποία συμμετέχει με 45%, ενώ το υπόλοιπο 55% ανήκει στην ισπανική Αktua. Η τελευταία διαθέτει σημαντική εξειδίκευση στη διαχείριση στοιχείων ενεργητικού αυτού του είδους, με τη χρήση εξελιγμένων συστημάτων πληροφορικής.

Η στρατηγική ώσπου να ψηφιστούν οι νέοι νόμοι

Προβλήματα στην προσπάθεια των τραπεζών για ρυθμίσεις των «κόκκινων» δανείων δημιουργεί η εκκρεμότητα του εξωδικαστικού συμβιβασμού και των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, καθώς τα σχετικά νομοσχέδια δεν έχουν ακόμη κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή.

Οι τράπεζες θα κάνουν χρήση όλων των όπλων που τους δίνει ο νόμος, όπως οι διαταγές πληρωμής και οι κατασχέσεις εις χείρας τρίτων, ως μέσο πίεσης προς τους δανειολήπτες που δεν είναι συνεργάσιμοι, μέχρι να ενεργοποιηθούν οι πλειστηριασμοί εξ αποστάσεως.

Σε σχέση με τον εξωδικαστικό συμβιβασμό, ο οποίος ακόμη και αν ψηφιστεί άμεσα, θα απαιτηθούν τουλάχιστον 6 μήνες προετοιμασίας για να τεθεί σε εφαρμογή, τραπεζική πηγή σημειώνει πως η μόνη ελπίδα για εντατικοποίηση των ρυθμίσεων είναι οι επιχειρήσεις να διαπιστώσουν τους πολύ αυστηρούς κανόνες του νέου πλαισίου και να προτιμήσουν να μιλήσουν απευθείας με τα πιστωτικά ιδρύματα.